خداوند در قرآن کریم، بالاترین مرتبه دوستى نسبت به خداوند را از آن مؤمنان معرفی میکند و میفرماید:
- ۱۳ ارديبهشت ۰۱ ، ۱۰:۱۷
خداوند در قرآن کریم، بالاترین مرتبه دوستى نسبت به خداوند را از آن مؤمنان معرفی میکند و میفرماید:
عمده کار شیطان، وسوسه کردن انسان است که در چند مورد از آیات قرآن، سخن رفته است نظیر آیه ...
خداوند در آیه 19 سوره معارج یکی از صفات انسان را «هَلوع بودن» معرفی میکند ...
خداوند متعال در آیه سی و پنج سوره نساء، وظیفه بستگان زن و شوهر را برای جلوگیری از جدایی و شکاف میان آن دو چنین بیان میفرماید:
سُلَیْمِ بْنِ قَیْسٍ الْهِلَالِی مىگوید: در وصیّت امیر المؤمنین علیه السّلام هنگامى که به پسرش امام حسن علیه السّلام وصیّت مىفرمود حاضر بودم و آن حضرت چنین وصیت کرد ...
با تدبّر در آیات سوره مباره قدر و آیات سوم تا ششم سوره دخان، به نکاتی میرسیم که در تفاسیر مختلف به آنها پرداخت شده است. این نکات را در ضمن یازده دسته بیان میکنیم:
خداوند آیات 63 الی 76 سوره فرقان، سیزده صفت از صفات بندگان خداوند رحمان را بیان مىکند که بعضى به جنبه هاى اعتقادى ارتباط دارند، و برخى اخلاقى، و پاره اى اجتماعى، قسمتى جنبه فردى دارد و بخش دیگرى جمعى است، و رویهمرفته مجموعه اى است از والاترین ارزشهای انسانى.
خداوند در قرآن کریم یکی از اوصاف مؤمنان که باعث رستگاری آنان میشود را «خشوع» در نماز دانسته است:
خداوند در ضمن شش آیه از سوره مبارکه لقمان، ده حکمت از لقمان نقل میفرماید که نُه مورد آن در قالب سفارش ایشان به فرزندش بیان شده است:
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایت شده: رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله یک روز (از ماه شعبان که نزدیک ماه مبارک رمضان بود) این خطبه را براى ما خواند که:
خداوند در قرآن کریم محتوای کلی قرآن کریم را در چهار اصل کلی بیان میکند که دو اصل اول آن اعتقادی و دو اصل دیگر آن جنبه عملی دارد:
فرشی که به قالیشویی یا هر مسلمان دیگر تحویل داده شده و متنجس بودن آن به اطلاع وی رسیده است، پس از دریافت، بنا بر طهارت آن گذاشته می شود ...
از رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله به امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود: یا على، آنان که یقینشان (نسبت به دین و ایمان) بیش از همه است، مردمى در آخر الزمان مىباشند که ...
از امام باقر علیهالسلام روایت شده که رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله روزى در میان جمعی از اصحاب دو بار فرمودند: خداوندا! برادران مرا به من بنمایان. اصحاب عرض کردند: یا رسول اللَّه! مگر ما برادران شما نیستیم؟ رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمودند:
بنا بر روایات معصومین علیهم السلام، نشانه هاى ظهور بر دو دسته اند: نشانههای حتمی که بىگمان پیش از ظهور تحقّق مى یابند و بر هیچ شرط و قیدى معلّق نیستند؛ و تحقّق نشانه هاى غیر حتمى که معلّق به شرط هایى هستند.
امام صادق علیه السلام به زراره فرمود که اگر زمان غیبت امام منتظَر را درک کردی (برای اینکه گمراه نشوی و بر اعتقاد صحیح نسبت به امام عصر ثابت قدم باشی) این دعا را بخوان:
امام نهم که نامش «محمد» و کنیه اش «ابوجعفر» و لقب او «تقى» و «جواد» است، در ماه رمضان سال 195 هـ .ق در شهر «مدینه» دیده به جهان گشود. البته برخى، تولد او را در نیـمه رجـب همان سال نوشته اند.
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که وقتی آیۀ «وَ الَّذینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا یُنْفِقُونَها فی سَبیلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلیمٍ» نازل شد، فرمودند:
هر مالى که زکات آن داده شود، کنز نیست (و جمع کنندۀ آن مشمول آیۀ فوق نمیشود) اگرچه در زیر هفت زمین باشد و هر مالی که زکات آن پرداخت نشود، کنز است، اگرچه روى زمین باشد.
خداوند در قرآن کریم مشرکین را «نجس» نامیده است. دلیل اینکه مشرکین نجس نامیده شده اند این می تواند باشد که ...
نگامى که به مسلمانان دستور جهاد داده شد، برخى به فکر پدران، برادران و فرزندان کافر خویش بودند که مى بایست با آنان بجنگند، و برخى دل در گرو سرمایه ها و تجارت خویش داشتند که تا حد زیادى در دست مشرکان بود و با مسافرتهاى آنان به مکه رونق مىگرفت و گروهى نیز که خانه هاى خوبى در مکه داشتند، از ویرانى یا تعطیلى آنها در جنگ هراس داشتند.
خداوند در آیه ى بیست و چهارم سوره ى توبه، به این افراد سخت هشدار مىدهد و میفرماید:
خداوند در آیه 18 سوره توبه، برای آبادکنندگان مساجد و کانونهاى پرستش و عبادت پنج شرط مهم بیان میکند:
بر اساس آیات ابتدایی سوره توبه، اسلام پیمانهاى مشرکان و بت پرستان را- مگر گروه خاصى- لغو کرد، تنها چهار ماه به آنها مهلت داد تا تصمیم خود را بگیرند. پس از انقضاى چهار ماه یا باید دست از آئین بتپرستی بکشند و یا آماده پیکار گردند.
در ادامه آن آیات، خداوند دلیل این کار را چنین بیان میفرماید که:
امام زین العابدین علیهالسلام در ضمن «مناجاة الشاکین» که یکی از مناجاتهای خمس عشرة است، هر کدام از «نفس أمّارة»، «شیطان» و «قلب و چشم قَسیّ» را با ویژگیهایی توصیف نمودهاند. در آنجا که محضر پروردگار عرضه میدارند:
گرچه قرآن اعلام بیزارى و برائت خدا را از مشرکان به صورت سر بسته بیان کرده است، اما از روایات اسلامى استفاده مىشود که على ع مامور بود چهار موضوع را به مردم ابلاغ کند ...
تمیز کردن مسجد و روشن کردن چراغ آن مستحب است و کسى که مىخواهد مسجد برود، مستحب است خود را ...
سؤال: اگر جهت دقیق قبله را بدانیم، در هنگام نماز، انحراف عمدی از قبله، تا چه درجهای جایز است و موجب باطل شدن نماز نمیشود؟
جواب ...
قرآن کریم در آیه هفتاد و چهارم سوره انفال مؤمنان حقیقى و پاداش آنان را معرفى مى کند و مى فرماید:
خداوند در در آیه شصت و چهارم سوره انفال با اشاره به حمایتگران رهبران الهى مىفرماید:
خداوند در قرآن کریم میفرماید:
خداوند هر نعمت و موهبتى را به قوم و ملتى ببخشد هیچگاه آن را دگرگون نمى سازد مگر اینکه خود آن جمعیت دگرگون شوند و تغییر یابند...
بزرگان اهل مدینه اجتماع کردند و به حضور امیرالمؤمنین على علیه السّلام مشرف شدند و گفتند: یا ابا الحسن! فاطمه شب و روز گریه میکند، هیچ کدام از ما شب در رختخواب بخواب نمیرویم، روزها بعلت مشغله و طلب وسائل زندگى قرار و آرام نداریم، ما از تو تقاضا میکنیم که فاطمه شب یا روز گریه کند...
خداوند در آیه 41 سوره انفال میفرماید: «بدانید هر گونه غنیمتى به شما رسد خمس آن براى خدا و براى پیامبر و براى ذى القربى و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه است» ...
در ضمن حدیث لوح (لوح سبزى که خداوند آن را به رسولش صلّى اللَّه علیه و آله اهدا فرمود و اسم رسول خدا صلّی الله علیه و آله و علی علیهالسلام و حسنین علیهماالسلام و اسم اوصیاء و امامان دیگر که از فرزندان حضرت زهرا سلام الله علیهم هستند در آن نوشته بود و رسول خدا آن را به عنوان مژدگانى تولد امام حسین علیهالسلام به حضرت زهرا سلام الله علیها عطا کرد و جابر از آن حدیث رونویسی کرد) چنین آمده است:
ستون عرش خدا قائم از قیام محمد(ص)- بین که سر به کجا میکشد مقام محمد (ص) ...
ستارهای بدرخشید و ماه مجلس شد- دل رمیده ما را رفیق و مونس شد ...
علاوه بر تدبیرو تخصص، یکی از مهمترین شروط مدیریت و سرپرستی در نهادهای اسلامی، تقوا و پرهیزکاری است...
خداوند در قرآن کریم، سه مورد از ثمرات تقوا و پرهیزکاری را فقط در ضمن یک آیه بیان فرموده است:
قرآن کریم در آیه بیست و دوم سوره انفال افراد بى خرد را بدترین جنبندگان معرفى مى کند و مى فرماید:
در آیات 9 ای 12 سوره انفال، خداوند امدادهای خویش به مسلمانانی که تعدادشان بسیار کمتر از مشرکین بود را چنین بیان میفرماید:
امام کاظم علیه السلام فرمودند: خداوند در زمین بندگانى دارد که براى برآوردن نیازهاى مردم میکوشند؛ اینان ایمنى یافتگان روز قیامت اند.
خداوند در آیه 179 سوره اعراف، صفات اهل جهنم را در سه جمله بیان مىکند:
در قرآن کریم اشاره به یکى دیگر از دانشمندان بنیاسرائیل شده است که بهعنوان یک الگو و نمونه براى همۀ کسانى که در خدمت فراعنه درمیآیند محسوب مىشود ...
خداوند در قرآن کریم بعد از تقسیم قوم یهود به صالحین و غیر صالحین[1] گروهی از آنان که از تحریف و کتمان آیات الهى بر کنار بودند، بلکه به آن تمسک جسته و مو به مو آنها را اجرا کردند را «مصلحان جهان» نام نهاده و اجر و پاداش مهمى براى آنها قائل شده و در باره آنها چنین مىفرماید:
در قرآن کریم اشاره شده به ماجرای جمعى از بنیاسرائیل است که از طرف خداوند بهعنوان آزمایش و امتحان دستورى به آنها داده شد و آن اینکه صید ماهى را در روز شنبه تعطیل کنند اما آنها با آن دستور مخالفت کردند و گرفتار مجازات دردناکى شدند. ماجرای این قوم در قرآن کریم چنین بیانشده است:
خداوند در قرآن کریم یکی از صفات کسانی که مشمول رحمت واسعه پروردگار هستند را پیروى از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله معرفی کرده است. سپس در آیه 157 سوره اعراف، براى این پیامبر، هفت صفت بیان مىکند:
از ظاهر سیاق آیه فوق و همچنین آیات راجع به این داستان از سوره طه بر مى آید حضرت موسى علیهالسلام همان مقدار که بر بنى اسرائیل غضب کرد بر هارون علیهالسلام نیز غضب کرد و معلوم مىشود وى چنین پنداشته که هارون در مبارزه علیه بنى اسرائیل کوتاه آمده و همه جد و جهد خود را به کار نبرده است ...
خداوند در قرآن کریم درباره الواحی که بر حضرت موسی علیهالسلام فرستاده بود، میفرماید:
از امام کاظم علیهالسلام روایت شده که فرمودند: هر کس مؤمنى را شادمان سازد، روز قیامت خداوند متعال دل او را شادمان خواهد ساخت.
بعد از شکست فرعون و فرعونیان و همچنین ساحران در برابر حضرت موسی علیهالسلام و معجزهی او، آنان تصمیم گرفتند که برای مقابله با آن حضرت و پیروان او پسران آنها را به قتل برسانند و زنانشان را براى خدمت به اسارت بگیرند. حضرت موسى علیهالسلام براى مقابله با این تهدیدها سه برنامه و نقشه را به بنیاسرائیل بیان فرمود که در صورت عمل کردن به این برنامهها قطعا به دشمن پیروز میشدند ...
خداوند نعمتها و رفاهی که قوم «عاد» در آن بودند را چنین توصیف میکند که ...
خداوند در قرآن کریم ویژگیهای مبلغان الهی را اینچنین بیان میفرماید ...
خداوند در قرآن کریم میفرماید:
«إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ» (سوره اعراف، آیه 54)
مراد از «یوم» در اینجا ...
«نحوست روز» و یا مقدارى از زمان به این معنا است که در آن زمان بغیر از شر و بدى حادثهاى رخ ندهد و اعمال آدمى و یا حد اقل نوع مخصوصى از اعمال براى صاحب عمل برکت و نتیجه خوبى نداشته باشد ...
خداوند در قرآن کریم تفاوت دخول جهنمیان و بهشتیان را اینچنین بیان میکند که:
برخلاف باور بعضی از انسانها که جمادات و حیوانات غیر انسان را فاقد عقل و شعور و اختیار میدانند، به نص قرآن کریم، سایر حیوانات و حتی جمادات هم دارای عقل، خرد، اختیار و گرایش به توحید هستند. بهعنوان نمونه برخی از این آیات را بیان میکنیم...
از مُدْرِک بن زُهَیْر روایت شده که امام صادق علیهالسلام فرمودند: ای مُدرک، سلام من را به شیعیان برسان و به آنان بگو ...
اى هشام- کسى که ثروت بدون مال و دل آسودگى از حسد و سلامتى دین خواهد باید با تضرع و زارى از خدا بخواهد که عقلش را کامل کند زیرا عاقل بهقدر احتیاج قناعت کند و آنکه بهقدر احتیاج قناعت کند بى نیاز گردد و کسى که بهقدر احتیاج قناعت نکند هرگز بى نیازى نیابد.
از حَذْلَمِ بْنِ سَتِیر روایت شده که گوید: در محرم سال شصت و یکم هجرى بکوفه وارد شدم و این مصادف بود با زمانى که علىّ بن الحسین (امام سجّاد) علیه السّلام با زنان خانواده از (سفر جانسوز) کربلا بازمى گشتند و مأموران (یزیدى) دور آنان را احاطه کرده بودند، مردم براى تماشاى آنان از خانه ها بیرون ریخته بودند ...
کتاب شریف «الصحیفة السجادیة» مجموعه دعاهایى است که امام زین العابدین علیه السلام انشاء فرموده اند و امام محمد باقر علیه السلام فرزند بزرگوارشان آنها را نوشته اند و امام جعفر صادق علیه السلام نیز در مجلس حاضر بوده و آنها را مى شنیده است...
ادامۀ قصیدۀ مشهور فرزدق درارۀ امام زین العابدین علیهالسلام چنین است ...
روایت شده است که هشام پسر عبد الملک در روزگار خلافت پدرش حج گزارد و چون طواف کرد خواست به حجر الاسود دست بکشد. از شدت ازدحام نتوانست. براى او منبرى نهادند و مردم شام اطرافش را گرفتند. در همین حال على بن حسین (ع) در حالى که ازار و ردایى بر تن داشت و از همگان زیباتر و خوشبوتر بود آمد و میان پیشانى او بر اثر سجده همچون زانوى شتر (بز) پینه بسته بود. شروع به طواف فرمود و چون به محل حجر الاسود رسید مردم به پاس حرمت و هیبت ایشان کنار رفتند تا به حجر الاسود دست کشد (استلام کند). این کار هشام را به خشم آورد. مردى از شامیان از هشام پرسید: این کیست که مردم این چنین هیبت او را نگهداشتند و براى او راه گشادند و از کنار حجر الاسود کناره گرفتند؟ هشام براى اینکه مردم شام به امام سجاد راغب نشوند، گفت نمىشناسمش. فرزدق شاعر آنجا بود. گفت: ولى من او را مىشناسم. آن مرد شامى گفت: اى ابو فراس او کیست؟ و فرزدق چنین سرود:
خداوند در قرآن کریم میفرماید: «ای انسانها، زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد با خود داشته باشید» ...
یکی از نعمتهای بزرگ خداوند، لباسی برای پوشاندن زشتیهای ظاهری و باطنی است.
خداوند در قرآن کریم این دو لباس را چنین بیان میفرماید...
سؤال اول: خداوند چرا شیطان را آفرید؟ با اینکه مىدانست سرچشمه وسوسه ها و گمراهیها مىشود؟
سؤال دوم: بعدازآنکه شیطان مرتکب چنان گناه بزرگى شد، چرا خداوند تقاضاى او را مبنى بر ادامه حیات او پذیرفت؟
پاسخ ..
درباره چگونگى وزن کردن اعمال در روز رستاخیز، آنچه مسلم است این است که در روز رستاخیز اعمال انسان با وسیله خاصى سنجیده مىشود نه با ترازوهایى همانند ترازوهاى دنیا و چه بسا آن وسیله همان وجود انبیاء و امامان و افراد صالح بوده باشد.
خداوند در آیات 151 و 152 و 153 سوره انعام محرماتى را بیان مىکند که اختصاص به شریعت معینى از شرایع الهى ندارد و آن محرمات عبارت است از:
در آیه 145 سوره انعام خداوند براى روشن ساختن محرمات الهى از بدعتهایى که مشرکان در آئین حق گذاشته بودند، به پیامبر (صلّی الله علیه و آله) دستور مى دهد که به مشرکین بگوید:
در آیه 141 سوره انعام یکی دیگر از نشانه هاى خدا در صحنه ی طبیعت یاد شده است که چگونه از آب و خاک، میوه هاى متنوع و باغ هاى رنگارنگ با درختان برافراشته و غیربرافراشته سر برآورده است. خداوند در این آیه میفرماید:
گاهی محبت و علاقه کورکورانه که هیچ توجیه عقلانی و شرعی ندارد، بهجایی میرسد که زشتترین کارها را در نظر انسان زیبا و شایسته جلوه میدهد. مصداق بارز آن محبت کورکورانه بتپرستان نسبت به بتهایشان بود که به خاطر آن حتی حاضر شدند فرزندشان را بکشند.
منظور از «هدایت» و «اضلال» الهى فراهم ساختن یا از میان بردن مقدمات هدایت در مورد کسانى است که آمادگى و عدم آمادگى خود را براى پذیرش حق با اعمال و کردار خویش اثبات کرده اند.
خداوند در قرآن کریم افرادى را که در گمراهى بوده اند، سپس با پذیرش حق و ایمان تغییر مسیر دادهاند تشبیه به مرده اى مىکند که به اراده و فرمان خدا زنده شده است و بهره مند از نوری شدهاند که در پرتو آن مى تواند راه راست را تشخیص داده و از لغزش ها در امان باشند. و افراد بى ایمان لجوج را تشبیه به کسی نموده که در امواج ظلمت ها و تاریکی ها فرو رفته و هرگز از آن خارج نمى گردد:
حضرت امام باقر علیه السّلام، آیه شریفه «اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها» را تفسیر به ایمان آوردن کفار با ظهور امام زمان علیهالسلام کرده اند. آنجا که فرموده اند...
خداوند در قرآن کریم میفرماید: «وَ تَمَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ صِدْقاً وَ عَدْلاً»
هیچگاه بتها و معبودهاى مشرکان را دشنام ندهید؛ زیرا این عمل سبب مىشود که آنان نیز نسبت به ساحت قدس خداوند همین کار را از روى ظلم و ستم و جهل و نادانى انجام دهند (سوره انعام، آیه 108)
خداوند در آیات 95 الی 95 سوره انعام چند شگفتی از شگفتی های خلقت را بیان کرده و می فرماید:
در روایت است که حضرت سیدالعابدین امام سجاد علیهالسلام به عبیدالله بن عباس فرزند حضرت اباافضل علیهالسلام که از علماء بود2 نگاهی کرد و اشک از چشمانش جمع شد؛ در این هنگام فرمود:
تسمیۀ حضرت ابوالفضل علیهالسلام به اسم «عباس» و ملقب شدنش به القاب «قمربنیهاشم»، «علمدار»، «سقّا» و «طیّار» ریشه در اتفاقاتی دارد که در ادامه مطلب به بیان آنها خواهیم پرداخت.
قرآن کریم درباره جهانی بودن این کتاب و دین آسمانی آن چنین میفرماید:
آنها (پیامبران) کسانى هستند که خداوند هدایتشان کرده؛ پس به هدایت آنان اقتدا کن (سوره انعام، آیه 90)
خوب که بنگری، انسان طالب نامتناهی و جاودانگیست. حس اشباعناپذیر او دوست دارد که آنچه میخواهد را برای همیشه و تا ابد داشته باشد. ولی در این دنیا هرچه را که بنگری فانیست...
خداوند در قرآن کریم دستور میدهد به اظهار تنفّر و قطع رابطه کردن با کسانى را که دین خود را به بازی و سرگرمی گرفتند و میفرماید:
اگر غیرت به معنی محافظت از ناموس است، چه ناموسی برتر از ناموس دین!
در قرآن کریم برای بیان توحید فطرى یک نوع تشویق و اظهار محبت به بندگان شده که چگونه خداوند به هنگام شداید و مشکلات آنها را در پناه خود مىپذیرد و به خواسته هاى آنها ترتیب اثر میدهد. لذا پیامبر شده تا به مشرکین بگوید...
درسی از صفحه صد و سی و سه قرآن کریم
خداوند با طرح دو سؤال تنبه بخش، پیامبرش را مأمور میکند تا مشرکین را نسبت به گمراهیشان در پرستش بتها آگاه کند ...
«ابن حجر هیتمی» از علمای اهل تسنن، علی رغم عنادی که با شیعه دارد، با اشاره به فتوای شافعی در مورد وجوب صلوات بر رسول خدا صلیالله علیه وآله و آلش در تشهد، شعری از زبان او میگوید که شافعی گفته است...
در مورد شأن نزول آیۀ مباهله، از امام صادق علیهالسلام چنین نقل شده که آن حضرت فرمودند:
دربارۀ اینکه علی علیهالسلام بر اساس آیه مباهله بهمنزله جان رسول خدا صلیالله علیه وآله است چند نکتهی لطیف وجود دارد:
درسی از صفحه صد و سی و دو قرآن کریم
مردى به حضرت امام صادق (علیهالسلام) عرض کرد: اى فرزند رسول خدا؛ مرا به خدا راهنمایی فرما؛ زیرا هوچیگران و ستیز کنندگان مرا مورد هجوم تبلیغاتى خود قرار داده اند و مرا حیران و سرگردان نموده اند.
حضرت به آن مرد فرمود: اى بنده خدا آیا تا به حال بر کشتى سوار شدهای؟
درسی از صفحه صد و سی ام قرآن کریم
عده اى از مشرکان مکه نزد رسول خدا صلیاللهعلیهوآله آمدند و گفتند: تو چگونه پیامبرى هستى که کسی را با تو موافق نمى بینیم؟! حتى از یهود و نصاری درباره تو تحقیق کردیم آنها نیز شهادتى به حقانیت تو براساس محتویات تورات و انجیل ندادند، لااقل کسى را به ما نشان ده که گواه بر رسالت تو باشد. براساس آیه ای از قرآن کریم، رسول خدا صلیاللهعلیهوآله مأمور شد تا خداوند را گواه میان خودش و آنها معرفی نماید و بگوید ...
درسی از صفحه صد و بیست و نهم قرآن کریم
خداوند رحمت بر او واجب است؛ ولی معنی «وجوب» در اینجا این نیست که کسی مافوق خداوند، رحمت را بر خدا الزام کرده باشد؛ زیرا خداوند مافوق تمام موجودات است و موجودی مافوق او نیست؛ بلکه وجوب در اینجا به معنی ...
درسی از صفحه صد و بیست و هشتم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم از دو نوع أَجَل سخن به میان آورده و میفرماید:
درسی از صفحه صد و بیست و هفتم قرآن کریم
مجازات کسی که باوجود مشاهدۀ انواع نشانههای الهی ایمان نمیآورد، با دیگران مساوی نخواهد بود؛ همانطور که حضرت عیسی علیهالسلام وقتی با درخواست مائدۀ آسمانی از سوی حواریون برای اطمینان قلبی و ایمان بیشتر مواجه شد، کلام پروردگار را اینچنین برای آنان بازگو کرد که:
چند آیه از قرآن کریم در جریان واقعۀ غدیر خم و جریان انتصاب حضرت علی علیهالسلام به وصایت و جانشینی رسول خدا صلیالله علیه و آله نازل شده است...
درسی از صفحه صد و بیست و ششم قرآن کریم
قرآن کریم در آیه ى صد و دهم سوره ى مائده نعمت هاى الهى را بر عیسى علیهالسلام و مادرش یادآورى مى کند و میفرماید:
درسی از صفحه صد و بیست و پنج قرآن کریم
در درجۀ اول وظیفۀ انسان این است که علاوه بر تربیت و اصلاح خود، دیگران را نیز امربهمعروف و نهی از منکر کند؛ ولی اگر به هر دلیل نتوانست در مورد هدایت دیگران کاری از پیش ببرد، نفس خویش را وانگذارد و به تربیت و اصلاح آن بپردازد...
درسی از صفحه صد و بیست و چهار قرآن کریم
دانش خوب است ولی نه دانستن همهچیز! دانستن چیزی که نه نفعی به دین انسان دارد و نه نفعی به دنیای او، دانش مطلوب نیست. حتی ممکن است گاهی این دانستن، به ضرر او نیز تمام شود؛ مثل...
درسی از صفحه صد و بیست و سوم قرآن کریم
قرآن کریم در آیه ى نودم سوره ى مائده به ممنوعیت شراب، قمار، بت پرستى و بخت آزمایى اشاره مى کند و مى فرماید:
درسی از صفحه صد و بیست و دو قرآن کریم
قرآن کریم در قرآن کریم به احساسات لطیف برخى مسیحیان در برابر آیات قرآن اشاره مى کند و مى فرماید:
درسی از صفحه صد و بیستم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم در با دلایل روشن در چند جمله کوتاه اعتقاد مسیحیان به الوهیت مسیح را ابطال مى کند ...
درسی از صفحه صد و نوزدهم قرآن کریم
سؤالی که وجود دارد این است که رسول خدا صلّی الله علیه و آله از چه چیزی میترسید و کدام نگرانی باعث میشد که اگر آن حضرت، علی علیهالسلام را از طرف خدا به جانشینی انتخاب کند، از طرف مردم دچار آن شود؟
مرحوم علامه طباطبایی به این سؤال چنین پاسخ میدهد که ...
درسی از صفحه صد و هجدهم قرآن کریم
در قرآن کریم اهل کتاب (مؤمنین به کتابهای آسمانی) به یک دیده نگریسته نشده است. بلکه برخی از آنها بر برخی دیگر برتری دادهشدهاند ...
درسی از صفحه صد و هفدهم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم، سخن از مرتدانى که طبق پیشبینی قرآن بعدها از این آئین مقدس روى برمیگرداندند به میان مى آورد و بهعنوان یک قانون کلى به همه مسلمانان اخطار مى کند:
درسی از صفحه صد و شانزدهم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم مسابقهای را معرفه کرده و مؤمنین را دعوت به شرکت در آن مسابقه میکند. در آنجا که میفرماید:
"باقر" به معنی شکافندۀ علم و دانش است.
برای اینکه به نقش امام باقر علیهالسلام در شکوفایی علم و دانش پی ببریم نکات زیر را بیان میکنیم:
دلیل اینکه عمربن عبد العزیر مانع از سبّ امیرمؤمنان (علیه السلام) شد، دو حادثه بود که در زندگی او رخ داد ...
حضرت باقر (علیه السلام) در در (اول رجب) سال 57 هجرى قمری در شهر «مدینه» چشم به جهان گشود ...
درسی از صفحه صد و پانزدهم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم پس از بیان حکم قصاص و بیان اینکه اولیاء مقتول حق دارند تا قاتل را اعدام کرده و آسیبدیدگان جسمی میتوانند بهاندازه آسیبی که دیدهاند آسیبزننده را قصاص نمایند، به صاحبان حق قصاص توصیه میکند تا از این حق خویش درگذرند و قاتل و آسیبزننده را عفو نمایند. در آنجا که میفرماید:
درسی از صفحه صد و چهاردهم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم یک شرط برای قبولی توبه معرفی میکند. در آنجا که میفرماید:
درسی از صفحه صد و سیزدهم قرآن کریم
توسل نیز چیزی غیر از تمسک بهوسیله برای تقرب به پروردگار یکتا نیست. همان وسایلی که به خاطر آبروی و مقام عظیمی که در نزد پروردگار دارند، باعث شفاعت پیروانشان در نزد یکتای بیهمتا میشوند.
درسی از صفحه صد و دوازدهم قرآن کریم
در مورد نحوه عذاب بنیاسرائیل که تا چهل سال دچار سرگردانی شدند مطالب متعددی گفتهشده است. از جمله اینکه ...
درسی از صفحه صد و ده قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم رسول خدا صلیالله علیه و آله را مأمور میکند تا با احتجاج برهانی تناقض گفتار یکی از طوایف مسیح که معتقد به اتحاد خداوند با حضرت مسیح علیهالسلام بودند را بیان کند. با این بیان که:
ازآنجاکه امام جواد علیهالسلام در خردسالی به امامت رسیدند، بعضی برای آزمایش کردن و اطمینان به امامت آن حضرت سؤالات فراوانی از حضرت میکردند. نمونه این سؤالات را میتوان در مناظرات علماء معتزله با آن حضرت مشاهده کرد...
مرحوم شیخ صدوق درباره وجهتسمیه امام تقیّ علیهالسلام میفرماید:
امام محمّد بن علىِّ دوم (امام نهم علیهالسلام) را «تقى» لقب دادند، چون وى از خدا ترسید و پروردگار نیز او را از گزند مأمون حفظ کرد، آن زمانى که مأمون شبانه در حال مستى بر او شبیخون زد ...
از امام حسن مجتبی علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
هیچکدام از ما نیست مگر اینکه کشته یا مسموم خواهد شد.
درسی از صفحه صد و نهم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم مفاد پیمانی که از بنیاسرائیل گرفته بود را حکایت میکند. بر اساس این پیماننامه، بنیاسرائیل در قبال عمل نمودن به چند پیمان، مستوجب یاری خداوند و آمرزش گناهان و دخول در بهشت میشدند. در آنجا که میفرماید:
درسی از صفحه صد و هشتم قرآن کریم
لفظ «قَوَّامِین» جمع قَوَّام است که بر صیغه مبالغه میباشد. لذا قَوَّامِین یعنی کسانی که در قیام برای خواستههای خداوند از آنان و شتاب برای انجام این کارها شدیداً اهتمام داشته و بسیار جدی هستند ...
حضرت مهدی علیهالسلام در ضمن نامهای به نائبشان محمد بن عثمان فرمودند: «نحوه استفاده مردم از وجود من در زمان غیبتم، نظیر استفاده از آفتابى است که در پشت ابر پنهان شده باشد».
حضرت مهدی علیه السلام: «همانا ما از رعایت حال شما کوتاهى نمى کنیم و شما را از یاد نمى بریم؛ چراکه در غیر این صورت، سختیها و گرفتاریها بر شما فرود مى آیند و دشمنان شما را ریشه کن کرده و از بین مى برند».
از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایت شده که فرمودند: «امت من در زمان مهدی (علیه السّلام) به نحوی تنعم کنند که قبل از وى هیچ برّ و فاجرى بدان نعمت نرسیده باشند؛ آسمان هر باران نافعی که دارد بباراند و زمین چیزی از نبات خود را ذخیره نگذارد».
خداوند در قرآن کریم میفرماید:
"وَ نُریدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثین"
(سوره قصص آیه 5)
روزی رسول خدا صلیالله علیه وآله در میان جمعی از اصحابشان دو بار فرمودند: «خداوندا، برادران مرا به من بنمایان»! اصحاب عرض کردند: یا رسولالله مگر ما برادران شما نیستیم؟! حضرت فرمودند ...
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
هر کس از شما به اعتقاد به این امر (ظهور حضرت قائم علیهالسلام) بمیرد در حالى که منتظر آن باشد، مانند کسى است که در خیمه قائم (علیه السلام) باشد.
از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایت شده که فرمودند:
خوشا به حال آنها که در غیبت مهدی (علیه السلام) صابرند؛ خوش به حال آنها که درراه روشن خود ثابت قدمند؛ اینان کسانی هستند که خداوند دربارهشان فرموده:
درسی از صفحه صد و هفتم قرآن کریم
در قرآن کریم از روابط نامشروعی چون دوستی و رابطه پنهانی بین مرد وزن نهی شده است. آنجا که میفرماید:
درسی از صفحه صد و ششم قرآن کریم
تعاون در اسلام در مورد کارهاى نیک و پسندیده که همراه با تقوا و حالت خداترسى باشد، مطلوب است ولى در مورد کارهایى که باعث ترویج فساد و باطل گردد و بر اساس گناه یا دشمنى باشد نهتنها مطلوب نیست که از آن نهى هم شده است. خداوند در قرآن کریم میفرماید:
درسی از صفحه صد و پنجم قرآن کریم
خداوند در آیه 174 سوره نساء قرآن را با تعبیر «بُرهان» و تعبیر «نور مبین» معرفی میکند؛ در آنجا که میفرماید:
درسی از صفحه صد و چهارم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم، یکی از اهداف بعثت پیامبران را اتمام حجت بر مردم معرفی کرده است و می فرماید:
درسی از صفحه صد و سوم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم عقیدهی مسیحیان مبنی به صلیب کشیده شدن و کشته شدن حضرت عیسی علیهالسلام را چنین ردّ میکند که:
درسی از صفحه صد و دوم قرآن کریم
خدا «ستّار العیوب» است؛ یعنى عیب هاى دیگران را مى پوشاند و ازاینرو دوست ندارد که مردم پرده درى کنند و عیب هاى دیگران را فاش سازند و آبروى آنها را ببرند و فریادکشى و بدگویى را دوست ندارد ...
درسی از صفحه صد و یکم قرآن کریم
در این صفحه از قرآن کریم خداوند در ضمن آیات 141 الی 143 سوره نساء شش صفت از منافقان را بیان میفرماید:
درسی از صفحه صد قرآن کریم
خداوند در این آیه شریفه مؤمنین را بااینکه ایمان آورده اند دستور مى دهد براى بار دوم ایمان بیاورند. در آنجا که میفرماید:
درسی از صفحه نود و نهم قرآن کریم
روایت شده که وقتی آیه 133 سوره نساء نازل شد، رسول خدا صلى الله علیه و آله دست خود را بر پشت «سلمان» زد و فرمود: «آنان قوم این (سلمان) هستند» ...
درسی از صفحه نود و هشتم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم خط بطلانی میکشد بر عقاید کسانی که کرامت و عزت ابدی را منحصر در مرد میدانند و زنان را بیبهره از کمالات معنوی و ثوابهای اخروی میشمارند؛ در آنجا که میفرماید:
درسی از صفحه نود و هفتم قرآن کریم
گاهى شرایط فوق العاده اى پیش مى آید که انسان مجبور مى شود در کارهاى نیک از نجوا استفاده کند؛ مثل بعضی از این موارد که در آیه پیش رو به آنها اشاره شده است ...
درسی از صفحه نود و ششم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم به گناهکاران توبهکننده چنین مژده میدهد که:
درسی از صفحه نود و پنجم قرآن کریم
قرآن کریم براى روحیه دادن به مسلمانان، به مقایسه ى درد و رنج هاى آنان با دشمنان مى پردازد و به آنان دلدارى مى دهد که اگر برخى از مسلمانان در جنگ زخمى شدند، برخى از کافران نیز زخمى شدند و درد مى کشند، با این تفاوت که مسلمانان به پاداش الهى و سعادت مىرسند، امّا کافران بهره اى از آن ندارند...
درسی از صفحه نود و چهارم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم پاداش کسانی که در راه خدا و برای خشنودى او از خانه و کاشانه اش چشم بپوشد و به سرزمینى مهاجرت کند که انسانها مى توانند در آنجا با کتاب خدا و سنت رسول خدا صلیالله علیه و آله عمل کنند، سپس مرگش بهطور طبیعى و یا ناگهانى فرابرسد، اجر او بر عهده خداوند است:
درسی از صفحه نود و سوم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم به مسلمانان دستور مى دهد آنهایی را که اظهار ایمان مى کنند با آغوش باز بپذیرند و هرگونه بدگمانی و سوءظن را نسبت به اظهار ایمان آنها کنار بگذارند. در آنجا که میفرماید:
درسی از صفحه نود و دوم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم از معاد با تعبیر « لا رَیْبَ فِیهِ» (روزی که هیچ تردیدى در واقع شدن آن نیست) یاد کرده است؛ مثل این آیه که میفرماید:
درسی از صفحه نود و یکم قرآن کریم
از اَنس نیز روایت شده که میگوید: روزی در محضر امام بودم. یکی از کنیزان ایشان با شاخه گلی در دست وارد شد و آن را به امام تقدیم کرد. حضرت گل را از او گرفت و فرمود: «برو تو آزادی»!
یکی از مناظرات مشهور حضرت امام رضا علیهالسلام مناظرۀ آن حضرت با «عمران صابی» بود.
در میان این مناظره، وقتی هنگام نماز فرا رسید امام رضا علیه السلام مناظره را قطع نمود.
عمران صابی که تحت تأثیر سخنان آن حضرت قرار گرفته بود به حضرت عرض کرد: «آقا بحث و سخن مرا قطع نفرمائید؛ قلب من رقت یافته و دلم تکان خورده است».
در این هنگام حضرت فرمودند ...
مأمون میخواست تا با آوردن حضرت امام رضا علیهالسلام در دستگاه خود، به خلافت ناحقش مشروعیت ببخشد.
امام رضا علیهالسلام که متوجه این دسیسۀ مأمون بود، برای مقابله با این توطئۀ، عدم رضایت خود نسبت به رفتن به مرکز خلافت مأمون را به مردم نشان داد تا بفهماند که رفتنش به خراسان به معنی مشروعیت خلافت مأمون نیست؛ بلکه او مجبور به این سفر شده است.
یکی از این اقدامات این بود که آن حضرت هنگام خروج از مدینه، خانوادۀ خود را جمع نمود و از آنان خواست تا برایش گریه کنند.
روایت شده که روزی مردی وارد مجلس حضرت امام رضا علیه السلام شد و عرض کرد: «سلام بر تو ای پسر رسول خدا؛ من مردى از دوستداران تو و پدرانت هستم؛ از مکه مىآیم؛ مال خود را گم کردم؛ اگر صلاح بدانید آنقدر که مرا به وطنم برساند به من کمک فرمائید تا به شهر خود برسم؛ در آنجا من اموالی دارم و خدا مرا از نعمت خویش بهرهمند کرده است؛ وقتى به شهر خود رسیدم آنچه به من عنایت کردهاید را از طرف شما صدقه میدهم ...
از امام جواد علیهالسلام روایت شده که «بهخدا سوگند کسی که حضرت امام رضا علیهالسلام را درحالی که به حق آن حضرت عارف است زیارت کند، زیارتش معادل هزار هزار حج است (و به او ثواب یک ملیون حج داده میشود)»
دربارۀ اینکه حق امام رضا علیهالسلام چیست که زیارت همراه با معرفت به این حق چنین فضیلتی را دارد، بهتر است به روایتی مراجعه کنیم که در آن حق امام علیهالسلام بیان شده است...
امام رضا علیهالسلام نمونۀ کاملی از کسانی بود که مؤدب به ادب الهی و مزین به آداب اخلاقی بودند.
از ابراهیمبنعباس روایت شده که در مورد اخلاق و فضائل حضرت امام رضا علیهالسلام گفته است:
رسول خدا صلیاللهعلیهوآله در یک روایت نورانی، امام رضا علیهالسلام را به اوصافی ستودند که عبارتند از:
روایت شده که حضرت امام رضا علیهالسلام وارد حمام شد. شخصى که آن حضرت را نمیشناخت خطاب به ایشان گفت: مرا دلاکى کن. آن حضرت شروع کرد به کیسه کشیدن به بدن او نمود...
درسی از صفحه نود قرآن کریم
دنیا و عرصۀ زندگی همواره صحنۀ رویارویی دو جبهۀ حق و باطل بوده است. این رویارویی در قرآن کریم، چنین به تصویر کشیده شده است:
درسی از صفحه هشتاد و نهم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم، چهار گروه را معرفی میکند که شایستگی رفاقت با مؤمنین را دارند:
درسی از صفحه هشتاد و هشتم قرآن کریم
توسل در فرهنگ شیعه نیز چیزی غیر از تمسک بهوسیله برای تقرب به پروردگار یکتا نیست. همان وسایلی که به خاطر آبروی و مقام عظیمی که در نزد پروردگار دارند، باعث شفاعت پیروانشان در نزد یکتای بیهمتا میشوند...
درسی از صفحه هشتاد و هفتم قرآن کریم
خداوند در قران کریم، رهبر و مرجع مسلمین در مسائل مختلف دینی را چنین معرفی میکند که ...
درسی از صفحه هشتاد و ششم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم پیام بسیار امیدبخشی میدهد و میفرماید:
درسی از صفحه هشتاد و پنجم قرآن کریم
علاوه بر گواهى اعضاى پیکر آدمى و گواهى زمینى که بر آن زیست کرده و گواهى فرشتگان خدا بر اعمال او، هر پیامبرى نیز گواه اعمال امت خویش است و بدکاران باوجوداین همه گواه چگونه مى توانند حقیقتى را انکار کنند و خود را از کیفر اعمال خویش دور دارند.
درسی از صفحه هشتاد و چهارم قرآن کریم
خداوند در رابطه با والدین، از انسان فقط ظلم نکردن به آنان و سوء رفتار نداشتن با آنان را نخواسته است؛ بلکه ...
درسی از صفحه هشتاد و سوم قرآن کریم
یکی از عواملی که باعث از بین رفتن سیئات میشود، اجتناب از گناهان کبیره است. خداوند در قرآن کریم میفرماید:
درسی از صفحه هشتاد و دوم قرآن کریم
در اسلام، براى موضوع ازدواج، بنبست وجود ندارد». به این معنی که:
درسی از صفحه هشتاد و یکم قرآن کریم
در عصر جاهلیت قبل از اسلام، هنگامى که برخى مردان مىخواستند همسر خود را طلاق بدهند و با زن دیگرى ازدواج نمایند، او را متهم به اعمال منافى عفت مى کردند و آن قدر بر او سخت مى گرفتند که حاضر شود مهرش را بپردازد و طلاق بگیرد؛ و همان مهر را براى زن دوم قرار مى دادند. خداوند در قرآن کریم عمل به شدّت از این کار زشت جلوگیرى و آن را نکوهش مى کند و میفرماید:
در جوار قبر مطهرۀ حضرت فاطمه سلامالله علیها، دو بانوی بزرگوار از دختران موسی فرزند امام جواد علیهالسلام مدفون شدهاند...
در قسمتی از زیارتنامۀ حضرت فاطمةالمعصومة سلامالله علیها به محضر آن بانوی بزرگوار چنین عرضه میداریم:
«یَا فاطمه اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّةِ فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللَّهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ...»1
دربارۀ فقرۀ «یَا فاطمه اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّةِ»، میتوان دو تفسیر نمود:
درسی از صفحه هشتادم قرآن کریم
قرآن کریم با رسالت تربیتی که بر عهده دارد، نقش بسزایی در تربیت اخلاقی زوجین و استحکام بخشیدن به بنیان خانواده ایفا میکند. در آیاتی از سوره مبارکه نساء، نمونه این دستورات را میتوان مشاهده کرد. آنجا که بعد از دستوراتی مبنی بر رعایت و اداء حقوق مالی آنان میفرماید:
درسی از صفحه هفتاد و نهم قرآن کریم
در دو آیه از قرآن کریم، امر به رعایت حدود الهی در کنار امر به اطاعت از رسول خدا آمده؛ طوری که اطاعت از آن دو موجب دخول در بهشت و نافرمانی آن دو، سبب دخول در آتش جهنم میشود:
درسی از صفحه هفتاد و هشتم قرآن کریم
خداوند متعال در قرآن کریم قُبح خوردن مال یتیم را چنین بیان میفرماید که:
درسی از صفحه هفتاد و هفتم قرآن کریم
خداوند در آیه اول سوره نساء دستور به رعایت حق ارحام و خویشاوندان را در کنار دستور به رعایت حق خویش قرار داده و میفرماید:
درسی از صفحه هفتاد و ششم قرآن کریم
اى اهل ایمان در کار دین صبور باشید و یکدیگر را به صبر و مقاومت سفارش کنید و مهیا و مراقب کار دشمن بوده و خداترس باشید، باشد که پیروز و رستگار گردید.
(سوره آل عمران، آیه 200)
درسی از صفحه هفتاد و پنجم قرآن کریم
باوجوداینکه آسمانها و زمین و رفتوآمد روز و شب برای همه انسانها قابلمشاهده است، ولی از بین آنها تنها خردمندان هستند که این پدیدهها را بهعنوان نشانه خداوند شناخته و این نشانهها به وجود خداوند و اوصاف کمالی او پی میبرند.
مقام شفاعت حضرت معصومه سلامالله علیها، شفاعت معمولی که بعضی از مؤمنین نیز از آن برخوردار خواهند بود، نیست؛ بلکه فراتر از آن است. طوری که شفاعت ایشان شامل تمامی شیعیان خواهد شد.
درسی از صفحه هفتاد و چهارم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم میفرماید: «کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ» (هر نفسى مرگ را خواهد چشید).
مفسر گرانقدر حضرت آیتالله جوادی آملی، در تفسیر این آیه شریفه بیان زیبایی میفرماید. در آنجا که میگوید:
درسی از صفحه هفتاد و سوم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم میفرماید: نباید کسانى که کافر شده اند تصور کنند، اینکه به ایشان مهلت مى دهیم براى آنان نیکوست؛ ما فقط به ایشان مهلت مى دهیم تا ...