در روایت است که بعد از ماجرای عاشورا و اسارت اهل‌بیت حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام در کوفه و شام، وقتی کاروان اهل‌بیت علیه‌السلام به نزدیک مدینه رسیدند حضرت امام علی بن الحسین علیه‌السلام به بَشِیر بن جَذْلَم فرمود که به شهر مدینه وارد شود و شهادت حضرت اباعبدالله علیه‌السلام را اعلام کند. بشیر نیز این کار را انجام داد.
ولی سؤال این است که آیا تا این زمان، اهل مدینه از ماجرای عاشورا و شهادت حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام بی‌خبر بودند؟
جواب منفی است؛ زیرا ...
از امام صادق علیه‌السلام روایت شده که فرمود: هنگامى حسین بن علی علیهماالسلام شهید شده بود و على بن الحسین علیه‌السلام (به مدینه) آمد ابراهیم بن طلحة بن عُبَید اللَّه از آن بزرگوار استقبال کرد و به حضرت سجاد که در میان محمل بود عرض کرد: یا على بن الحسین! چه کسى غالب شد؟ (شما یا یزید؟)
امام سجاد علیه‌السلام پاسخ دادند:
در منابع اسلامی ازجمله قرآن ثمرات متعددی برای پرهیزکاری بیان‌شده است که این ثمرات هم در دنیا و هم در آخرت تجلی می‌کنند...
بندگی خداوند بسته به اینکه با چه انگیزه ای صورت میگیرد، دارای مدارجی است.
امیرالمؤمنین علی علیه السلام در بیانی نورانی این مراتب را به زیبایی به تصویر کشیده اند. در آنجا که فرمودند:
در روز عاشورا، زمانی که یاران حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام به شهادت رسیدند، در هنگامی‌که آن حضرت یکه و تنها با یزیدیان پیکار می‌کردند، شمر و همراهانش (لعنهم الله) به‌طرف حضرت یورش بردند و بین ایشان و خیمه اش حائل شدند.
در این هنگام آن حضرت خطاب به آنان فرمودند:
انسان برای رسیدن سعادت دنیوی و اخروی باید نسبت به مسائل مادی و معنوی، دو رویکرد متفاوت داشته باشد:
یکی از راه های رهایی از مشکلات و آسان شدن آنها، استعانت از خداوند به واسطه صبر و نماز است.
لذا در آیه سوره بقره می فرماید:
هنگامی‌که کاروان حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام در مسیر کوفه به منزل زُباله وارد شدند در این هنگام خبر شهادت «عَبْداللَّه بْن یَقْطُر» به عرض آن حضرت رسید. امام علیه‌السلام (که پیش‌ازاین، خبر شهادت مسلم بن عقیل و هانی بن عروه را در منزل ثَعلَبِیّه دریافت کرده بود) نامه‌ای به این مضمون براى یاران خود قرائت فرمود ...
معروف است که می‌گویند «کُلُّ یومٍ عاشوراء و کُلُّ أرضٍ کربلاء» (هر روزی عاشورا است و هر زمینی کربلا است).
این کلام حکیمانه حکایت از حقیقت مهم دارد و آن عبارت است از اینکه:
مابین مرحوم مولی خلیل قزوینی و مرحوم ملا محسن فیض کاشانی مناظره‌ای شد.
مرحوم مولی خلیل پس از مدتی متوجه شد که نظر و رای فیض صحیح بوده و حرف خودش اشتباه بود.
وقتی‌که به‌اشتباه خود پی برد، برای عذرخواهی از مرحوم فیض از قزوین پیاده به راه افتاد و تا به کاشان در خانه مرحوم فیض رسید. صدا را از پشت در خانه بلند کرده و گفت...
بعضی از اعمال آن‌چنان ثواب و ارزش والایی دارند که اجر آنها معادل روزه‌داری تمام روزهای سال و ختم کامل قرآن و بیدار ماندن تمام شب به عبادت است.
این اعمال عبارتند از:
از امیرالمؤمنین حضرت علی علیه‌السلام روایت‌شده که فرمودند:
سخت تر از مرگ، آن است که ...
نقل شده که بعد از حادثۀ عاشورا، هنگامی‌که اسیران اهل‌بیت را وارد کوفه کردند، وقتی حضرت زینب سلام الله علیها آن خطبۀ تأثیرگذار را خطاب به کوفیان بیان کردند، امام زین‌العابدین علیهماالسلام خطاب به ایشان فرمودند:
از حذیم بن شریک أسدى نقل شده که: بعد از شهادت حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام وقتی امام زین‌العابدین علیه‌السلام با نسوان از کربلا به کوفه آمدند، حضرت زینب سلام الله علیها خطاب به کوفیان خطبۀ تأثیرگذاری را ایراد کردند...
برای اینکه بدانیم امام سجاد علیه‌السلام چگونه با دعا و مناجات نهضت امام حسین علیه‌السلام را ادامه دادند، بهتر است به قسمتی از دعاهای صحیفۀ سجادیه توجه نماییم...
بارها شنیده‌ایم که امام سجاد علیه‌السلام با زبان دعا مردم را هدایت می‌کرد. برای توضیح این مطلب چنین میگوییم که:
سلام محضر عزیزانی که وبلاگ بنده رو دنبال می‌کنند
بابت پست‌های نامرتب و همچنین فونت نامناسب مطالب پوزش می‌طلبم
چند روزی مسافرت بودم و مجبور بودم با حداقل امکانات (گوشی) پست بذارم
عزاداری‌هاتون قبول باشه
در تاریخ عاشورا نیز چنین نقل شده که وقتی یاران امام حسین علیه‌السلام به شهادت رسیدند، آن حضرت به تنهایی با تعداد کثیری از دشمن می‌جنگد تا اینکه میان او و خیمه‌گاهش فاصله انداختند. در این هنگام امام بر آنان فریاد کشید:
بر پایه برخى از گزارش‌ها در روز عاشورا هنگامی‌که امام حسین علیه‌السلام با کوفیان، اتمام حجّت می‌کرد و آنها با ایجاد سروصدا، تلاش می‌کردند که از سخنرانى ایشان ممانعت کنند، امام علیه‌السلام حرام‌خواری آنان را عاملی برای نافرمانی و استنکاف از شنیدن حق معرفی کرده و فرمودند:
بعد از قیام عاشورا وقتی امام سجاد علیه‌السلام به همراه خاندان رسول خدا صلی‌الله علیه و آله به نزدیکی مدینه رسیدند، مردم مدینه به استقبال ایشان شتافتند و با نوحه و شیون به آنان تسلیت گفتند.
در این هنگام امام سجاد علیه‌السلام خطبه‌ای جان‌سوز فرمودند که یکی از فرازهای آن این عبارت است ...
حضرت عیسى (علیه‌السلام) با حواریون بر این زمین عبور کردند و آهوانى را دیدند که جمع شده بودند و گریه می‌کردند...
چندی پیش در فیلم مختار صحنه‌ای با دیالوگی عجیب و شنیدنی مشاهده کردم که خیلی دوست داشتم بدانم این مطلب سنددار است یا نه؟
در این فیلم وقتی سنان بن أنس ملعون و خبیث، با سر بریدۀ امام حسین علیه‌السلام از قتلگاه بیرون می‌آمد فریاد می‌زد:
اهل‌بیت علیهم‌السلام هم به‌مانند شیشه عطرند؛ هرچند شهیدشان کردند ولی عطر نام و یاد آنان تا قیام قیامت سراسر دنیا را فرا خواهد گرد.
حضرت ام‌البنین هرروز نوۀ خود عبدالله بن عباس را با خود همراه می‌کرد و به بقیع رفته و برای حضرت ابوالفضل علیه‌السلام نوحه و مرثیه می‌گفت. مردم نیز گرد ایشان جمع شده و گریه می‌کردند.
ازجمله مرثیه‌های این بانوی بزرگوار این اشعار سوزناک بود:
در مورد مقام والا و شدت ایمان و ادب حضرت ام‌البنین سلام‌الله علیها، حکایتی شنیدنی نقل شده است...
ناله‌ها و ندبه‌های حضرت ام‌البنین سلام‌الله علیها چنان جان‌گداز بود که حتی مروان بن حکم که جزو دشمنان درجه‌یک اهل‌بیت علیهم‌السلام بود را نیز به گریه می‌انداخت.
مروان بن حکم که بعدها به خلافت رسید همان شخصی بود که...
حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام بعد از امتناع از بیعت با یزید، از مدینه خارج شده و عازم مکه شدند.
انتخاب شهر مکه به‌عنوان مقصد، اقدام سنجیده‌ای بود، از دو جهت:
حضرت اباعبدالله علیه‌السلام در طول اقامتشان در مکه و در مسیر حرکت به‌سوی کوفه، سه سفیر و نماینده را در به‌سوی مردم کوفه فرستادند که هر سه به شهادت رسیدند:
مگر میشود برای کاروان غریب محرم سوخت و لابه‌لای شعله‌های آن به یاد تو نبود ؟!
در سال 63 هجری قمری حدود دو سال پس از واقعه عاشورا، در مدینه قیامی بر ضد حکومت یزید صورت گرفت.
یکی از دلایل این قیام افشاء شدن چهرۀ واقعی یزید برای مردم مدینه بود.
برای اینکه به جزئیات این افشاگری پی ببریم کافی است گزارش‌ها فرستادگان مردم مدینه به دربار یزید را مطالعه کنیم. اینجاست که فساد یزید و نامشروع بودن حکومت او بیش‌ازپیش پی خواهیم برد...
یکی از مقاتل که درباره قیام امام حسین علیه‌السلام و حادثه عاشورا نوشته شته است، مقتل «ابومخنف» است. این مقتل دارای امتیازاتی است؛ ازجمله:
می‌توان گفت اصیل‌ترین و مطمئن‌ترین منابع تاریخ قیام عاشورا، روایات منقول از ائمه معصومین علیهم‌السلام هستند؛ زیرا ...
اى پیامبر، به همسران و دختران خود و به زنان مؤمنان بگو: از چادرهایشان [آن قسمتى را که رهاست] بر خود بپوشانند [تا گردن و سینه آنان دیده نشود]. این کار به اینکه [به عفّت] شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند نزدیکتر است.
(الأحزاب : 59)
در نقد نظر کسانی که دعوت و بیعت مردم کوفه را به‌عنوان عاملی برای قیام حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام در کنار عامل اصلی یعنی احیای فرهنگ اسلام اصیل و زدودن زنگارهای تحریف و بیعت از دین برشمرده‌اند میگوییم که:
نهایت نقشی که بیعت و دعوت مردم کوفه می‌تواند ایفا کند این است که می‌تواند دلیلی برای انتخاب کوفه برای مرکز قیام باشد. والا نمی‌تواند دلیل قیام حضرت باشد؛ به چند دلیل:
یکی از وقایع روز تاسوعا، آوردن امان‌نامه توسط شمر برای حضرت عباس، جعفر و عثمان (فرزندان امیرالمؤمنین از ام‌البنین علیهم‌السلام) بود.در این روز شمر (علیه اللعنة) در برابر لشکر امام حسین علیه‌السلام ایستاد و فریاد زد: «خواهرزاده‌های ما کجایند؟»
سؤال این است که آیا شمر، دائی حضرت ابوالفضل و برادرانش بود که شمر آنها را خواهرزاده خطاب کرد؟
از امام سجاد علیه‌السلام نقل شده که فرمود: شبى که پدرم در فرداى آن شب به شهادت رسید بیمار بودم و عمه‌ام زینب سلام‌الله علیها از من پرستارى مى‌کرد. در این حال پدرم خود را از اصحاب کنار کشیده به خیمه آمد، درحالی‌که جُوَیْن غلام ابوذر غفاری همراهش بود و شمشیر آن حضرت را اصلاح و آماده می‌کرد و خود آن حضرت نیز این اشعار را می‌خواند:
مظلومیت و حقانیت حضرت سیدالشهداء چیزی نیست که فقط امامیه قبول داشته باشد. بلکه تمام آزادگان عالم و تمام کسانی که روحیه حق‌طلبی و عدالت‌خواهی دارند نسبت به آن اقرار می‌کنند. شواهد این مطلب را هم در زمان حیات امام حسین علیه‌السلام و هم بعد از شهادت حضرت می‌توان مشاهده کرد.
مرحوم قطب راوندى روایتی از یک راهب مسیحی نقل میکند که چگونه با دیدن رأس مقدس حضرت اباعبدالله علیه‌السلام تحت تأثیر قرار گرفت...
در شب عاشورا گروهى از لشکریان عمر بن سعد براى اطلاع از احوال امام حسین علیه‌السلام و یاوران او نزدیک خیام آن حضرت آمدند.
در آن هنگام حضرت امام حسین علیه‌السلام به تلاوت قرآن مشغول بود و این آیه را تلاوت کرد که:
به ماجرای عاشورا که نظر می‌کنی، به گفتارها و رفتارهای حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام که نظر می‌کنی، صحنه عاشورا را مالامال از امید به زندگی می‌بینی؛ امید به زندگی، امید به پیروزی و امید به هدایت دیگران...
برای اینکه بدانیم چرا امام حسین علیه‌السلام این توصیف بی‌نظیر را درباره اصحابشان فرمودند بهتر است گزارشی از گفتگوی یاران حضرت با ایشان در عصر تاسوعا را مرور کنیم تا بدانیم اصحاب آن حضرت دارای چه معرفت و بصیرت عمیقی نسبت به مسئله امامت داشتند.
«عَمْرو بن قُرْطه» بعد از اجازه از امام حسین علیه‌السلام به میدان رفت، عدۀ زیادی را هلاک کرد و تا آخرین توان خود جانبازى کرد.
آن‌قدر رشادت داشت که هر تیرى به‌سوی آمام مىآمد، دستش را سپر آن تیر قرار مىداد و هر شمشیرى که به‌طرف آن حضرت کشیده مىشد، قلب را در برابر آن قرار مىداد تا مبادا آسیبى به آن حضرت برسد؛ تا اینکه پیکرش پر از زخم شد.
در این هنگام به امام حسین علیه‌السلام رو نموده و عرض کرد:
عَجَب نیست که گروهی هفتادودو نفره در مقابل لشکر سی‌هزارنفره ایستادند و پیروزی واقعی را از آنِ خود کردند؛ چراکه این وعدۀ خداوند است که فرمود:
سال ۶۰ هجری پس از مرگ معاویه، وَلِید بن عُتْبَة والی مدینه نامه‌ای از طرف یزید دریافت کرد و مأمور شد که حسین بن علی علیه‌السلام را مجبور به بیعت نماید.
ولید نیز در پی این دستور امام حسین علیه‌السلام را احضار کرد و ایشان را به بیعت با یزید فراخواند.
امام حسین علیه‌السلام به حاکم مدینه فرمودند:
... بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَیْرَةِ الضَّلالَةِ
خداوندا گواهى میدهم که حسین علیه السلام ... جانش را در راه تو بذل کرد، تا بندگانت را از جهالت و سرگردانى گمراهى برهاند.
در این فقره نورانی از زیارت اربعین امام حسین علیه السلام، یکی از علل قیام آن حضرت بیان شده است.
یکی از دعاها که فرد مسلمان حداقل باید روزی ده بار این دعا را در نمازهای خود بخواند، درخواست هدایت به راه مستقیم از خداوند است. اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ (ما را به راه راست هدایت نما).
حال سؤال این است که صراط مستقیم کدام راه است؟
یکی از حکمت‌ها این است که مصائب ثمره اعمال و رفتار خود انسان است که به صورت بازتاب اشتباهات خود او در قالب مصائب تجلی میکند. همچنانکه خداوند در قرآن کریم مصائب ناشی از شکست ظاهری مسلمانان در جنگ احد را معلول رفتار خود مسلمانان معرفی میکند که از دستور پیامبر صلی‌الله علیه و آله سرپیچی کرده و جبهه مقاومت را خالی کردند...
طبق فرمایش خداوند در قرآن کریم، نور ایمان موهبتی الهی است که در پرتو آن، مسیر درست زندگی تشخیص داده میشود...
در بخشی از دعای افتتاح، اشتیاق خود را نسبت به ظهور دولت کریمه حضرت مهدی علیه‌السلام ابراز می‌کنیم و از خداوند متعال درخواست می‌کنیم که با اظهار دولت مصلِح کل، ما را از پیشوایان و دعوت‌کنندگان به صراط مستقیم قرار دهد...
با توجه به اینکه حضرت در سال دویست وپنجاه و پنج هجری قمری متولد شده اند، بنابراین سن شریف ایشان تا امروز حدود 1185 سال است. سوال اینجاست که آیا امکان دارد کسی چنین عمر طولانی داشته باشد؟
جواب ...
از امام صادق علیه السّلام روایت شده که فرمودند:
زمانی که قائم علیه السّلام قیام کند کسی از شما در آن زمان جایی برای دادن صدقه و احسان خود نمی یابد؛ زیرا همه مؤمنین را توانگری فراگرفته و همگی بی نیاز میشوند.
آمدن تو فقط آمدن تو نیست؛ آمدن همه‌چیزهاست که دنیا کم دارد...
حواریین به حضرت عیسى علیه‌السلام عرض کردند: یا روح اللَّه با چه کسی همنشین شویم؟
حضرت عیسی علیه‌السلام فرمودند:
یکی از فضائل اهل‌بیت رسول خدا صلّی الله علیه و آله که در قرآن نیز بیان شده است، انفاق طعام به مسکین، یتیم و اسیر بود؛ باوجوداینکه خود آن حضرات به آن طعام نیاز داشتند.
اما آنچه در این آیه بیشتر از همه توجه را به خود جلب میکند، انفاق به «اسیر» است...
یکی از فضائل اهل بیت رسول خدا صلّی الله علیه و آله که در قرآن نیز بیان شده است، انفاق طعام به مسکین، یتیم و اسیر بود در حالی که خود آن حضرات به طعام نیاز داشتند ...
هم شیعه و هم اهل تسنن روایت کرده اند که آیاتى از سوره «هل أتی» یعنی آیه «إِنَّ الْأَبْرارَ یَشْرَبُونَ» تا آیه «وَ کانَ سَعْیُکُمْ مَشْکُوراً» درباره على علیه‌السلام و فاطمه و حسن و حسین علیهم‌السلام و کنیز آنان که فضّه نام داشت نازل شده است.
ماجرای این واقعه به چند نحو نقل شده است:
