از رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله روایت شده که فرمودند: دوست داشتن علی (علیهالسلام) کار نیکی است که هیچ گناهی به آن آسیب نمیرساند و دشمن داشتن آن حضرت گناهی است که با وجود آن هیچ کار نیکی به انسان نفع نمیرساند ...
- ۲۴ دی ۰۳ ، ۲۳:۵۴
نهجالبلاغه منتخبى از «خطابهها» و «دعاها» و «وصایا» و «نامهها» و «جملههاى کوتاه» مولاى متقیان على علیه السلام است که به وسیله سید شریف بزرگوار «رضى» (رضوان اللَّه علیه) در حدود هزار سال پیش گردآورى شده است ...
از عبدالله ابن عباس نقل شده: در ذى قار (موضعى است نزدیک بصره) بر امیرالمؤمنین علیهالسلام وارد شدم هنگامیکه پارگى کفش خود را مىدوخت. پس به من فرمود قیمت این کفش چند است؟ عرض کردم ارزشى ندارد، فرمود ...
از امیرالمؤمنین علیهالسلام پرسیدند: «کدام یک از عدالت یا بخشش برتر است»؟ آن حضرت علیهالسلام (در برترى عدل از جود) فرمودند:
در جنگ صفین در ضمن خطبه ای که امیرالمؤمنین علیه السلام به لشکریانشان بیان کردند، مردی که معلوم نبود چه شخصی است سخن را طولانى نمود و در ضمن آن امام را بسیار ستود و شنوایى و طاعت خود را نسبت به آن حضرت اظهار کرد. حضرت علی علیه السلام در پاسخ به این شخص بیاناتی فرمودند که از جمله آن بیانات این بود:
از روایات و منابع تاریخی برمیآید، تا زمانیکه خوارج قیام مسلّحانه نکرده بودند امام با آنان مدارا کرد و حتى حقوقشان را از بیت المال قطع نکرد و حقوق انسانیشان را رعایت میکرد. جلوى چشم دیگران میآمدند به علی(ع) جسارت و اهانت میکردند و آنحضرت حلم میورزید...
از امام صادق علیهالسلام روایت شده: در وصیت رسولخدا صلّیاللهعلیهوآله به علىعلیهالسلام این سفارشها بود: «اى على من تو را درباره خودت به چند خصلت سفارش میکنم؛ آنها را از سخن من حفظ کن ...
حدیث غدیر از احادیث متواتر است. «حدیث متواتر» حدیثی است که تعداد و شرایط راویان آن بهگونهای باشد که احتمال تبانی در جعل حدیث داده نشود و بهدرستی آن اطمینان حاصل شود ...
سُلَیْمِ بْنِ قَیْسٍ الْهِلَالِی مىگوید: در وصیّت امیر المؤمنین علیه السّلام هنگامى که به پسرش امام حسن علیه السّلام وصیّت مىفرمود حاضر بودم و آن حضرت چنین وصیت کرد ...
دربارۀ اینکه علی علیهالسلام بر اساس آیه مباهله بهمنزله جان رسول خدا صلیالله علیه وآله است چند نکتهی لطیف وجود دارد:
چند آیه از قرآن کریم در جریان واقعۀ غدیر خم و جریان انتصاب حضرت علی علیهالسلام به وصایت و جانشینی رسول خدا صلیالله علیه و آله نازل شده است...
درسی از صفحه صد و نوزدهم قرآن کریم
سؤالی که وجود دارد این است که رسول خدا صلّی الله علیه و آله از چه چیزی میترسید و کدام نگرانی باعث میشد که اگر آن حضرت، علی علیهالسلام را از طرف خدا به جانشینی انتخاب کند، از طرف مردم دچار آن شود؟
مرحوم علامه طباطبایی به این سؤال چنین پاسخ میدهد که ...
معروف است که ملاّ مهر علی بعد از ساختن قصیدۀ نامبرده حضرت رسالت صلّی اللّه علیه و آله و سلّم را در خواب دید که حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام هم در حضور مبارکش ایستاده.
شواهد التنزیل یکى از مهمترین متون کهن، تألیف حاکم حسکانى است که به تفصیل به فضائل و مناقب امیرالمؤمنین على علیهالسلام و خاندان وى پرداخته است...
ملا مهر على به هرسه زبان عربى و ترکى و فارسى شعر خوب مىگفته و به فدوى تخلّص میکرده و با فقر و فلاکت می گذرانیده است. از اشعار عربى او قصیده رائیهایست که در مدح حضرت امیر المؤمنین علیهالسلام گفته است.
در ادامه، ابیاتی از این قصیده آمده است:
از مادر فاطمه بنت اسد مادر حضرت علی علیهمالسلام روایت شده:
«لَمَّا أَرَدْتُ أَنْ أَخْرُجَ هَتَفَ بِی هَاتِفٌ وَ قَالَ یَا فَاطِمَةُ سَمِیِّهِ عَلِیّاً فَهُوَ عَلِیٌّ وَ اللَّهُ الْعَلِیُّ الْأَعْلَى یَقُولُ اشْتَقَقْتُ اسْمَهُ مِنِ اسْمِی وَ أَدَّبْتُهُ بِأَدَبِی وَ أَوْقَفْتُهُ عَلَى غَامِضِ عِلْمِی وَ هُوَ الَّذِی یَکْسِرُ الْأَصْنَامَ فِی بَیْتِی وَ هُوَ الَّذِی یُؤَذِّنُ فَوْقَ ظَهْرِ بَیْتِی وَ یُقَدِّسُنِی وَ یُمَجِّدُنِی فَطُوبَى لِمَنْ أَحَبَّهُ وَ أَطَاعَهُ وَ وَیْلٌ لِمَنْ أَبْغَضَهُ»
هنگامى که خواستم از خانه ى خدا بیرون بیایم گوینده ى غیبى فریاد زد که:
اى فاطمه، نام نوزاد را «على» بگذار؛ زیرا خداوند علیّ اعلى می فرماید که نام او را از نام خودم مشتق کردم و او را خودم تربیتش نمودم و بر پیچیدگی های علمى خود آگاه کردم و او همانست که در خانه ى من بت ها را درهم شکند و بر فراز خانه ى من اذان بگوید و مرا مقدس دانسته و بزرگ شمارد. خوشا به حال آن کس که على را دوست داشته باشد و از او پیروى کند و واى بر آن کس که نسبت به او بغض داشته باشد.
کشف الغمة فی معرفة الأئمة (ط - القدیمة) ؛ ج1 ؛ ص60
وقتی حضرت علی علیهالسلام، فاطمه سلاماللهعلیها را از رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله خواستگاری کردند، آن حضرت از امکانات دنیوی چیزی غیر از زره نداشتند...
علی علیهالسلام، در صبح بعد از شب عروسیاش با فاطمه سلاماللهعلیها، وقتی در برابر سؤال رسول خدا (ص) قرار میگیرد که «ای علی! همسرت را چگونه یافتی؟»، پاسخ میدهد:
پس از قتل عثمان، هنگامی که مردم با امیرالمؤمنین علیهالسلام به عنوان خلیفه بیعت کردند، صعصعه بن صوحان کلامی بینظیر خطاب به آن حضرت عرض کرد و آن اینکه:
على بن ابى رافع گوید: من مسؤول بیت المال على بن ابى طالب علیه السلام و کاتب ایشان بودم و در بیتالمال حضرت یک گردنبند لولوء بود. دختر امیرالمؤمنین السلام کسی را نزد من فرستاد و به من پیام داد که دوست دارم گردنبند لولویى که در بیت المال است را به عاریه به من دهى تا در روزهاى عید قربان خودم را با آن بیارایم»...
یکی از فرمایشات راهگشای امیرالمؤمنین علیهالسلام که منشور حکومت داری محسوب می شود و میتواند الگوی بینظیری برای حکمرانان و مسئولین قرار بگیرد، فرمایشات آن حضرت به مالک اشتر است در هنگامی که او را برای فرمانروایی مصر میفرستاد.
آن حضرت در ضمن نامهای از مالک اشتر پیمان گرفت و به او فرمود:
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که به امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند:
ای علی! مَثَل تو، مَثَل سورۀ «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» است ...
فضائل امیرالمؤمنین علیهالسلام چنان زبان زد و بیشمار بوده که حتی دشمنان آن حضرت نیز زبان به بیان این فضائل گشودهاند.
حکایت زیر ماجرایی شنیدنی است دربارۀ اعتراف این ملعون نسبت به فضائل امیرالمؤمنین علیهالسلام...
یکی از مظاهر عدالت امیرالمؤمنین علیهالسلام، رفتار عادلانۀ آن حضرت با دشمن بود.
از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت شده که هنگام عزیمت به جنگ صفین با خدا مناجات کردند و در این دعا عرضه داشتند:
در روایتی از رسول خدا صلیالله علیه وآله، حضرت علی علیهالسلام تشبیه به کعبه کرده و فرمودند:
از امام هادی علیه السلام روایت شده که در روز غدیر سالی که خلیفۀ عباسی او را طلبیده بود به زیارت قبر شریف حضرت علی علیهالسلام رفتند و در ضمن زیارتی که داشتند خطاب به امیرالمؤمنین علیهالسلام عرضه داشتند: «لعنت خدا بر کسانی که تو را با دشمنانت برابر کردند».
سپس به سه آیه از قرآن کریم استناد کردند که نشان از عدم برابری امیرالمؤمنین علیهالسلام با دیگران دارد:
امیر مؤمنان حضرت علی علیهالسلام هنگامی که میخواستند بیتالمال را بین مال تقسیم کنند، در ضمن خطبهای فرمودند:
مرحوم شیخ صدوق دربارۀ اعتقاد حقۀ شیعۀ دربارۀ ایمان پدر و اجداد رسول خدا صلیاللهعلیهوآله و همچنین ایمان پدر حضرت علی علیهالسلام میفرماید ...
از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله فرمودند:
من بر تنزیل جنگ کردم و علی علیهالسلام بر تأویل جنگ میکند.
همچنین آن حضرت تعبیر «جنگ برای تأویل» را در مورد حضرت مهدی علیهالسلام بهکار بردند
معنی این فرمایش این است که ...
همیشه در طول تاریخ افراد و گروههایی بودهاند هرگز صلاحیت خلافت الهی، ولایت و به زمام گرفتن امور مردم را نداشتهاند، ولی به خاطر رسیدن به مقاصد و منافع پلید دنیویشان باقدرت نامشروعی که کسب نمودند حکومت و خلافت را از صاحبان اصلی آن غصب کرده و درصدد استثمار دیگران برآمدهاند.
حضرت علی علیهالسلام در نامه به مردم مصر چنین روزهایی را پیشبینی میکرد و میفرمود:
یکی از اعتقادات شیعۀ امامیه این است که حضرت ابوطالب علیهالسلام (عموی رسول خدا صلیالله علیه و آله و پدر حضرت علی علیهالسلام) مسلمان بود.
از امیرالمؤمنین علی علیهالسلام نیز روایت شده که دربارۀ ایشان فرمودند:
روزی رسول خدا (صلیالله علیه و آله) در حالی که درمیان عدهای از اصحاب حضور داشتند فرمودند:
هرکس که نظر کند به آدم (علیهالسلام) در علمش، و نظر کند به نوح (علیهالسلام) در فهمش، و به ابراهیم (علیهالسلام) در دوستیاش با خداوند، و به موسی (علیهالسلام) در مناجات کردنش با خداوند، و به عیسی (علیهالسلام) در سنتش، و نظر کند به محمد (صلیالله علیه و آله) در تمامیت و کمالش، پس نظر کند به مردی که قرار است وارد شود...
زیبایی و عمق معرفتی بیانات امیرالمؤمنین علیهالسلام در نهجالبلاغه چنان اعجابآور است که شخصیتهای بسیاری اعم از شیعه و غیر شیعه را برای مدح آن واداشته است.
یکی از این شخصیتها، عالم برجسته مصری و یکی از شراح نهجالبلاغه «محمد عبده» است که به مدح این کتاب گرانقدر پرداخته است...
ابن ابی الحدید سنی مذهب هنگام شرح بعضی از کلمات امیرالمؤمنین علیهالسلام چندان تحت تأثیر قرار میگیرند که کلماتی قابلتأمل را بر قلم جاری میکند.
ایشان در ذیل خطبه 109 نهجالبلاغه (در بیان قدرت و عظمت پروردگار و مسئله رستاخیز) میگوید:
وقتی انسان به حقیقت ایمان برسد، ایمان در دل او رسوخ میکند و شبهات و بزرگترین سختیها هم هیچیک نمیتوانند ذرهای از ایمان او کم کنند.
حکایت شده که مرد سیاهپوستی نزد امیرالمؤمنین علیهالسلام آمد و گفت: اى امیر مؤمنان! من دزدى کرده ام مرا پاک کن...
در فرهنگ سخنان اهلبیت علیهمالسلام مصادیق متعددی برای "فتوّت" بیان فرمودهاند که در زیر به چند مورد از این مصادیق اشاره میکنیم ...
از امیرالمؤمنین على بن ابیطالب علیهالسلام روایتشده که در توصیف اولاد معصومینشان (ائمه علیهمالسلام) بیاناتی فرمودند و در پایان، اشتیاق خود را نسبت به دیدار ایشان با عبارت «آهِ آهِ شَوْقاً إِلَى رُؤْیَتِهِمْ»ابراز نمودند.