در روایتی از امام صادق علیهالسلام عظمت و کثرت شگفتانگیز نعمتهای بهشتی را به زیبایی به تصویر کشیده شده است. آنجا که فرمودند:
- ۰۹ تیر ۹۶ ، ۱۰:۴۱
در روایتی از امام صادق علیهالسلام عظمت و کثرت شگفتانگیز نعمتهای بهشتی را به زیبایی به تصویر کشیده شده است. آنجا که فرمودند:
در روایت است که از حضرت مام باقر علیهالسلام پرسیدند: مراد از طعام در آیه "فَلْیَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى طَعامِه" چه طعامی است؟ حضرت فرمودند...
خداوند در قرآن کریم سه روش برای هدایت بشر پیش روی پیامبرش قرار میدهد: حکمت، موعظه و جدال احسن. در آنجا که میفرماید:
«ادْعُ إِلَىٰ سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»1
[ﻣﺮﺩم ﺭﺍ] ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﻭ ﺍﻧﺪﺭﺯ ﻧﻴﻜﻮ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﻦ، ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻴﻜﻮﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯ.
مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر شریف المیزان در مورد آیه فوق نکاتی بیان فرمودهاند...
آخوند ملاحسینقلى همدانى (رحمهالله) یک مجتهد، عارف و واعظ حقیقى بود. در یکى از سفرهاى خود که با جمعى از شاگردان به عتبات عالیات میرفت، در بین راه به قهوهخانهای رسیدند که جمعى از اهل هوا و هوس در آنجا میخواندند و پایکوبی میکردند. آخوند به شاگردانش فرمود: «یکى برود و آنان را نهى از منکر کند». بعضى از شاگردان گفتند: «اینها به نهى از منکر توجه نخواهند کرد». آخوند فرمود: «من خودم میروم».
آن بزرگوار نزدیک آنان رفت و به رئیسشان گفت: «اجازه میفرمایید من هم بخوانم و شما بنوازید»؟...
طبق فرمایشی از امام هادی علیهالسلام، دنیا بازار است. عدهای در این بازار سود میبینند و عدهای خسارت.
خداوند در سوره عصر سود برندگان و خسارت دیدگان در دنیا را چنین معرفی میکند...
در روایتی از امیرالمؤمنین علیهالسلام کبر ورزی به خاطر شیء ناچیزی مثل "بند کفش " نیز از مصادیق برتریجویی شمرده شده است...
مشهور است که زنی در سال سختی، تنگى بر او زور آورد. اولاد و احفادش همه از زحمت گرسنگى به تنگ آمدند...
یکی از افرادی که درراه رضای خداوند و اطاعت او، از جان شیرین و از لذات دنیا گذشت، حَنْظَلَةُ بْنُ أَبِی عَامِرٍ معروف به حنظلۀ غسیل الملائکه بود.
مرحوم علی بن ابراهیم قمی راوی بزرگ شیعه، در تفسیر خود، دربارۀ وجه تسمیۀ ایشان به غسیل الملائکه ماجرای جالبی را نقل میکند. ایشان میفرماید ...
قلب و روح انسان نیز بهمانند طبیعت، بهاری دارد؛ در روایتی از امیرالمؤمنین علیهالسلام تلاوت قرآن به عنوان بهار دلها معرفیشده است. در آنجا که میفرماید:
از سهل بن سعد ساعدی روایتشده که :رسول خدا صلیالله علیه وآله وسلم بر این منبر ننشست مگر اینکه این آیه را تلاوت نمود:
مقام معظم رهبری:
به برکت قرآن است که انسان از ظلمات اوهام، اشتباهات، خطاها و غلط ها، به نور هدایت راه پیدا می کند.
وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَى اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّنی مِنَ الْمُسْلِمین "
این آیه، بهترین گویندگان را کسانى معرفى کرده که داراى این سه ویژگی هستند:
أَمَّن یُجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ (سوره نمل ، آیه 62)
از آیه فوق استفاده میشود که اگر دعا دو شرط را داشته باشد، مستجاب خواهد شد:
قبح و حرمت رباخواری آنقدر عظیم است که در قرآن کریم با عنوان جنگیدن با خداوند و رسول او قلمداد شده است.
خداوند در قرآن کریم می فرماید:
خداوند در قرآن کریم نجات پیدا کردن انسان هنگام خطر غرق شدن در دریا را برای او یادآور میشود که چطور هنگام خطر دست به دامن خدا شده بود؛ ولی وقتی نجات پیدا کرد، پروردگارش را فراموش کرده و از او رویگردان شد ...
خداوند در قرآن کریم میفرماید:
وَ إِذا أَنْعَمْنا عَلَى الْإِنْسانِ أَعْرَضَ وَ نَأى بِجانِبِهِ وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعاءٍ عَریضٍ (سوره فصلت ، آیه51)
و چون به انسان نعمتى ارزانى داریم روى مى گرداند و دورى مى کند و چون به شرى مبتلا مى شود دعاهایى طولانى دارد.
دیشب درجایی مطلب زیبایی توجه مرا به خود جلب کرد:
ظاهر زندگی دیگران را با باطن زندگی خود مقایسه نکنید...
زبان حال نیکوکاران و بدکاران در هنگام دریافت نتیجه اعمال بسیار درسآموز است.
خداوند در آیات 18 تا 29 سوره حاقّه، عکسالعمل این دو گروه را هنگام دریافت نامه اعمال چنین بیان میفرماید:
در روز قیامت کافران منافق صفت مشاهده میکنند که نور ایمان، مؤمنان را فراگرفته است و با آن نور بهسوی جایگاه ابدی خویش در بهشت میروند.
اینجاست که وقتی محرومیت خود از این نور را میبینند، ملتمسانه از مؤمنان تقاضا میکنند قدرى مهلتشان دهند و در انتظارشان بایستند تا ایشان هم برسند. از مؤمنان میخواهند که مختصرى از نور آنان گرفته تا راه پیش پاى خود را با آن روشن ساخته و طی مسیر نمایند.
این تقاضای منافقان با پاسخ منفی مؤمنین مواجه میشود و با جدایی از آنان، در ظلمات و عذاب الهی فرو می روند
خداوند در مقابل ایمان راسخ به رسول خدا و پرهیزکاری مؤمنان، سه پاداش به ایشان عطا میکند ...
از امام صادق علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
همانا خداوند بندگان خود را به دو آیه از کتابش مخصوص گردانیده است:
شاید جامعترین تفسیر را در مورد محافظت بر نماز، مرحوم ابوالفتوح حسین بن على رازى در تفسیر خویش فرموده است. در آنجا که میفرمایند ...
آیتالله جوادی آملی حفظه الله تعبیر جالبی در مورد مرگ دارند. ایشان میفرمایند:
مرگ پوسیدن نیست! مرگ "از پوست به درآمدن" است.
مرگ به معنی فوت نیست؛ بلکه به معنی "وفات" است!
فرق فوت با "وفات" این است که ...
به یکی از مراجع تقلید که مرحوم شدهاند عرض شد:
"در مورد شما فلان حرفها و تهمتها را میزنند!"
ایشان در جواب این آیه را قرائت کردند:
یکی از عواملی که باعث از بین رفتن سیئات میشود، اجتناب از گناهان کبیره است.
خداوند در قرآن کریم میفرماید:
"إِن تجَتَنِبُواْ کَبَائرَ مَا تُنهْوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنکُمْ سَیِّاتِکُم" 1
(اگر از گناهان کبیره اى که از آنها نهى شده اید اجتناب کنید، ما از بدیهای شما صرفنظر مى کنیم)
سفیر ژاپن در بغداد، در پاسخ به سؤالهای مکرر عراقیها درباره دلیل پیشرفت ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم، به آنها توصیه کرد که به قرآن کریم مراجعه کنند؛ زیرا قرآن راه شکوفایی و پیشرفت را نشان داده است.
امام صادق علیهالسلام فرمودند: «هر جوان مؤمنی که قرآن بخواند، قرآن با گوشت و خون او میآمیزد».
هرچند سزاوار است که ورزشکاران لباسی وزین و درخور شأن یک ایرانی مسلمان بر تن کنند، ولی آراستگی و زیبایی ظاهری تنها کافی نیست. بلکه به زیبایی باطنی هم باید توجه کرد!
میخواهم لباسی معرفی کنم که نهتنها برای ورزشکاران المپیکی، بلکه برای کل انسانها و در هر زمان و مکان بهترین لباس است...
وقتی آیات قرآن را مرور میکنیم، میبینیم کم نیست آیاتی که اکثر انسانها را اینگونه معرفی میکند ...
از امام صادق علیهالسلام روایتشده که درباره آیه شریفه "وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ" فرمودند:
مراد از صبر در این آیه "روزه" است.
خداوند در سوره مبارکه نور، بعد از بیان حال انسانهای مؤمن که از نور هدایت خداوند بهرهمند گردیدهاند، دو تمثیل شنیدنی برای کافران بیان میفرمایند:
شاید بپرسید اگر شیطان انسان را از بندگی خدا بازمیدارد، پس چرا خداوند این اختیار را به شیطان داده تا در مسیر عبودیت انسان قرار بگیرد؟! چرا خداوند مانع از آزادی شیطان در گمراه کردن انسان نمیشود؟!
این سؤال، جوابهای متعددی دارد.
یکی از این جوابها را از زبان قرآن کریم بیان میکنیم.
در ادبیات فارسی اشعاری وجود دارند که هر کدام به برخی از آیات قرآن کریم اشاره دارند از جمله این اشعار:
از حضرت امام صادق علیه السلام روایتشده که فرمودند:
سه مجلس است که خداوند آنها را دشمن میدارد، و عذاب خود را بر اهل آن میفرستد، پس با آنان ننشینید و مجالست نکنید.
صفح بالاتر از عفو است. زیرا علاوه بر عفو و گذشت، خصوصیت دیگری نیز دارد و آن این است که ...
خداوند در قرآن کریم پاسخ سخن کفار که مىگفتند مابعد از مردن در زمین گم مىشویم، و مىخواستند این حرف را دلیل بر نبودن معاد بگیرند، چنین میفرماید...
خداوند در قرآن کریم حکمت و فایده دانستن اینکه حوادث دنیا مکتوب و مقدر خداوند هستند چنین بیان میفرماید...
خداوند آیات 133 الی 135سوره آلعمران انسانها بهشتاب کردن برای رسیدن به مغفرت و بهشت دعوت میفرماید.
از طرف دیگر این دو نعمت (مغفرت و بهشت) را از برای کسانی میداند که متقی باشند.
در ادامه آیات خداوند متقین را با پنج صفت معرفی مینماید.
فَأَمَّا مَن طَغَى وَ ءَاثَرَ الحَیَوةَ الدُّنْیَا فَإِنَّ الجَحِیمَ هِىَ الْمَأْوَى وَ أَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الهَوَى فَإِنَّ الجَنَّةَ هِىَ الْمَأْوَى 1
در این آیه اهل بهشت و اهل جهنم هرکدام به دو خصلت توصیفشدهاند...
در قرآن چهار دسته معرفی شدهاند که به خاطر داشتن ویژگیهایی، مشمول هدایت خداوند قرار میشوند...
مردی نزد رسول خدا صلى اللّه علیه و سلم آمد و عرض کرد: ازآنچه خداوند به شما تعلیم داده است، به من بیاموز.
رسول خدا صلى اللّه علیه و سلم هم آن مرد را به یکی از اصحاب سپرد تا او را قرآن بیاموزد.
صحابیِ حضرت هم شروع به یاد دادن "إذا زلزلت الأرض" نمودند، تا اینکه به آیات "فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ وَ مَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ" رسیدند...
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند:
امید بخش ترین آیه قرآن این آیه است...
مَّثَلُ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فىِ سَبِیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فىِ کلِّ سُنبُلَةٍ مِّاْئَةُ حَبَّةٍ وَ اللَّهُ یُضَاعِفُ لِمَن یَشَاءُ وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ1
کسانى که اموال خود را در راه خدا انفاق مى کنند، همانند بذرى هستند که هفت خوشه برویاند؛ که در هر خوشه یکصد دانه باشد؛ و خداوند آن را براى هر کس بخواهد (و شایستگى داشته باشد)، دو یا چند برابر مى کند و خدا (از نظر قدرت و رحمت،) وسیع، و (به همه چیز) داناست.
... إِلَّا أَصحابَ الْیَمِینِ فىِ جَنَّاتٍ یَتَسَاءَلُونَ عَنِ الْمُجْرِمِینَ مَا سَلَکَکمُ فىِ سَقَرَ
قَالُواْ لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ وَ لَمْ نَکُ نُطْعِمُ الْمِسْکِینَ وَ کُنَّا نخُوضُ مَعَ الخَائضِینَ وَ کُنَّا نُکَذِّبُ بِیَوْمِ الدِّینِ
سوره مدثر آیات 39 الی 47
اصحاب یمین از مجرمان سؤال مى کنند: چه چیز شما را به دوزخ وارد ساخت؟
آنها در جواب مى گویند ...
قرآن کریم در سنجش ارزش مخلوقات، معیار را نه جنس و نوع خلقت میداند و نه میزان برخورداری آنها از نعمتهای ظاهری و باطنی. در بیان قرآن، آنچه موجب فضیلت آنها بر همدیگر میشود، ایمان آنها به خداوند و التزام به دستورات الاهی است.
خداوند در قرآن کریم، بدترین و بهترین مخلوقات را برای ما بیان میفرماید...
از رسول خدا صلّی الله علیه و آله روایتشده که فرمودند:
خانه هاى خود را با تلاوت قرآن نورانی کنید و آنها را گورستان نکنید چنانچه یهود و نصارى کردند...
با ظهور حضرت بقیةالله الاعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف، قرآن از مهجورت درآمده و آیات الهی به معنای واقعی تفسیر و تأویل خواهند شد.
امام صادق علیه السّلام از رسول خدا صلّی الله علیه و آله نقل کردهاند که ایشان فرمودند ...