یکی از رسالتهای مهمی که امام حسن عسکری علیهالسلام بر عهده داشت، آماده ساختن جامعه برای غیبت امام بعد از خودشان بود.
این امام همام در جهت این آماده سازی اقداماتی انجام دادند. ازجمله:
- ۰۷ آذر ۹۶ ، ۱۱:۲۳
یکی از رسالتهای مهمی که امام حسن عسکری علیهالسلام بر عهده داشت، آماده ساختن جامعه برای غیبت امام بعد از خودشان بود.
این امام همام در جهت این آماده سازی اقداماتی انجام دادند. ازجمله:
در زمان امام حسن عسکری علیهالسلام در «سر من رأی» (سامرا) قحطی به وجود آمد.
خلیفۀ عباسی دستور داد درباریان و مردم برای طلب باران از خداوند، از شهر خارج شده و به صحرا بروند.
مردم سه روز پیدرپی برای طلب باران به صحرا رفتند و دست به دعا برداشتند ولی باران نیامد.
روز چهارم «جاثلیق»، بزرگِ مسیحیان به همراه نصاری و راهبان به صحرا رفت. همراه این مسیحیان یک راهب بود که هر وقت دست خود را بهسوی آسمان بلند میکرد، باران سیلآسا میبارید....
ابوهاشم جعفرى یکی از اصحاب جلیلالقدر امام حسن عسکری علیهالسلام1 میگوید:
از سختى زندان که به آن گرفتار شده بودم و از ناراحتى غل و زنجیر به امام حسن عسکرى علیهالسلام شکایت کردم. در ضمن وضع مالى من خوب نبود؛ لذا تصمیم داشتم در نامه اى که نوشتم از آن حضرت تقاضاى کمک بکنم؛ ولى خجالت کشیدم و این مطلب را ننوشتم.
آن حضرت در جواب من نوشت:
از محمد بن عیاش نقل شده که: روزی دربارۀ نشانهها و دلایل امامت امام حسن علیهالسلام گفتگو میکردیم.
در این میان فردی ناصبی حضور داشت که گفت: من بدون استفاده از مداد (و بدون ذکر نامم) نامهای به ایشان مینویسم. اگر ایشان به نامۀ نانوشته من پاسخ دهد، میفهمم که او حق است...
در تاریخ آمده است که حضرت امام عسکرى علیهالسلام را به نحریر (یکی از مأموران خلیفه عباسى) سپردند تا بر آن حضرت سختگیرى کرده و آزارش نماید.
ازجمله کارهایی این شخص پلید کرد این بود که با اجازه خلیفه، حضرت امام حسن عسکری علیهالسلام را پیش درندگان زندانی کرد تا به آن حضرت آسیب برسانند...
مأمون (علیهاللعنة) نامهای به امام رضا علیهالسلام نوشت و از آن حضرت خواست تا او را موعظه نماید.
امام علیهالسلام در جواب نامه او این اشعار را نوشتند:
از جُنَادَةَ بْنِ أَبِی أُمَیَّة نقل شده که گفت:
من در آن مرضى که امام حسن مجتبی علیهالسلام از دنیا رفت به حضور آن حضرت مشرف شدم.
در ضمن این دیدار به حضرت عرض کردم «یا بن رسول اللَّه! مرا موعظه کنید»
حضرت چنین فرمودند:
در روایتی از طریق اهل سنت نقل شده که مردی نزد ابن عمر (فرزند خلیفه دوم) آمد و از حکم خون پشه سؤال نمود...
یکی از بازماندگان حادثۀ عاشورا که مدتها بر مصیبت شهدای کربلا گریسته و عزاداری کرد، بانو حضرت رباب سلامالله علیها بود.
عاشورا صحنه تقابل اَحرار و بندگان دنیا بود.
نمونه این انسانهای آزاده، حرّ بن یزید ریاحی بود...
دستگاه بنیامیه در کنار ظلم و فسادی که روا میداشت، یکی از کارهایی که انجام داد این بود که در میان مردم یک پشتوانه فکرى و فلسفى و عقیدتى ایجاد کرد تا کارهای خود را با آن توجیه کند.
نمونۀ این عقاید پلید را میتوان در روز عاشورا و بعد از آن مشاهده کرد...
یکی از وقایع شگفتآور بعد از شهادت حضرت سیدالشهداء علیهالسلام، قرآن خواندن رأس مطهر حضرت اباعبدالله علیهالسلام بود.
زید بن ارقم که از صحابه رسول خدا صلیالله علیه وآله بود و هنگام آوردن اسیران اهلبیت علیهمالسلام به کوفه و مجلس ابن زیاد در آنجا حضور داشت1 ماجرای قرآن خواندن رأس مطهر را چنین نقل میکند:
بیرحمیها و شکنجههایی که در جریان اسارت خاندان سیدالشهداء علیهالسلام از سوی قوم سنگدل آل زیاد بر اهلبیت آن حضرت وارد شد، دل هر انسانی را به درد میآورد.
از امام باقر علیهالسلام نقل شده که از پدرش حضرت زینالعابدین علیهالسلام دربارۀ نحوۀ انتقال اسراء به شام توسط قوم یزید سؤال نمود. امام سجاد علیهالسلام در جواب فرمودند:
وقتی حسین شهید راه آزادگی است، تمام احرار عالم، اعم از شیعه و سنی، عرب و عجم و مسلمان و غیرمسلمان عاشقش خواهند شد.
مرحوم قطب راوندی قضیهای شنیدنی از یک یهودی نقل میکند با شناختن امام حسین علیهالسلام، زبان به اعتراض بر یزید گشود و بعد از مسلمان شدن درراه دفاع از مظلومیت سیدالشهداء علیهالسلام شهید شد.
راوندی این ماجرا را چنین نقل میکند...
بهشت دارای مراتبی است و عالیترین مراتب آن از برای شهیدان است. درجهای که بهشتیان نسبت به آن غبطه خورده و آرزوی رسیدن به آن را خواهند داشت.
نکته اینجاست که خود شهیدان نیز در یکمرتبه نیستند. در میان شهیدان نیز کسی است که جمیع شهدا نسبت به مقام آن غبطه خواهند خورد و آن درجه، چیزی نیست جز ...
امام زینالعابدین علیهالسلام هنگام اسارت، در جمع کوفیان خود را چنین معرفی فرمودند:
«من فرزند کسی هستم که با زجر و شکنجه کشته شد».
«قتل صبر»، نوعی از کشتن حیوانات است که رسول خدا صلیالله علیه و آله از آن نوع کشتن نهی نموده است و عبارت است از اینکه ...
کربلا عرصه همدستی بندگان دنیا علیه بندگان خدا بود. دنیاپرستانی که برای رسیدن به متاع ناچیز و زودگذر دنیوی دامن خود را به جنایاتی بس بزرگ و غیرقابلباور آلودند.
نمونه کامل این دنیاپرستان، عمر بن سعد بود که به طمع دست یافتن به حکومت، فرماندهی جنگ با فرزند رسول خدا صلیالله علیه وآله را بر عهده گرفت.
یکی از ثمرات نهضت حضرت اباعبدالله علیهالسلام، آشکار شدن چهرۀ پلید حکومت اموی و خیزش مردم بر علیه این دستگاه ظلم و طاغوت بود.
بیداری جوامع و نارضایتی از حکومت اموی تا آنجا پیش رفت که در برخی موارد منجر به قیام و انقلاب گردید.
در ادامۀ مقاله، به این قیامها که از پیامدهای سیاسی حادثۀ عاشورا محسوب میشود اشاره میکنیم:
چند روز پیش، از یکی اساتید کلام حوزه علمیه قم مطلب جالبی شنیدم که دوست دارم نظر شما را نیز در مورد این مطلب جویا شوم...
زیبایی و عمق معرفتی بیانات امیرالمؤمنین علیهالسلام در نهجالبلاغه چنان اعجابآور است که شخصیتهای بسیاری اعم از شیعه و غیر شیعه را برای مدح آن واداشته است.
یکی از این شخصیتها، عالم برجسته مصری و یکی از شراح نهجالبلاغه «محمد عبده» است که به مدح این کتاب گرانقدر پرداخته است...
معصومین علیهمالسلام نهتنها با کرم خود نیاز حاجتمندان را برطرف میکردند، بلکه بر حفظ عزتنفس و آبروی آنان را نیز اهتمام داشتند...
این روزها چه روزهای تلخی برای مسلمانان است؟!
ولی باوجود همه این تلخکامیها، شنیدن کلامی از امیرالمؤمنین علیهالسلام دل انسان را آرام میکند؛ در آنجا که فرمودند:
ابن ابی الحدید سنی مذهب هنگام شرح بعضی از کلمات امیرالمؤمنین علیهالسلام چندان تحت تأثیر قرار میگیرند که کلماتی قابلتأمل را بر قلم جاری میکند.
ایشان در ذیل خطبه 109 نهجالبلاغه (در بیان قدرت و عظمت پروردگار و مسئله رستاخیز) میگوید:
سلام قاصدک !
حالا که میخواهی پیغام بهار بیاوری، میشود سلام ما را به آن خورشید پشت ابر برسانی؟!
وقتی انسان به حقیقت ایمان برسد، ایمان در دل او رسوخ میکند و شبهات و بزرگترین سختیها هم هیچیک نمیتوانند ذرهای از ایمان او کم کنند.
حکایت شده که مرد سیاهپوستی نزد امیرالمؤمنین علیهالسلام آمد و گفت: اى امیر مؤمنان! من دزدى کرده ام مرا پاک کن...
یکی از این تحولات، رشد فوقالعادهای است که در قدرت بینایی و شنوایی شیعیان ایجاد خواهد شد.
از امام صادق علیهالسلام روایتشده که فرمودند...
ما به وعده خدا ایمانداریم
کام زمین پیش از پایان، به طعم خوش حضور تو شیرین خواهد شد
صبح دور نیست ...
عصر جاهلیت ثانی تاریکترین روزهای خویش را نیز سپری کرده و این خود نشانهای دیگر است. مگر نه اینکه فجر صادق هنگامی سر میرسد که شب کامل شده باشد؟!
از مرحوم آیتالله مرعشی نجفی نقلشده است:
در ایام تحصیل علوم دینی و فقه اهلبیت علیهمالسلام در نجف اشرف، شوق زیاد جهت دیدار جمال مولایمان بقیةالله الاعظم(عجل الله فرجه الشریف) داشتم، با خود عهد کردم که چهل شب چهارشنبه پیاده به مسجد سهله بروم؛ به این نیت که جمال آقا صاحبالامر علیهالسلام را زیارت و به این فوز بزرگ نائل شوم...
دنیا یک چیز که دارد؛ تو را
که بیایی؛ فریادهایی که در حنجره رسوب شدهاند، بِرَهانی ...
شعری زیبا از مرحوم شهریار ...
شاید اگر بهاندازه این بچهها منتظر امام زمان علیهالسلام بودیم، اوضاعمان طور دیگری بود!
شیعه و سنی بهصورت متعدد روایت کردهاند که در شب میلاد باسعادت حضرت سیدالانبیاء محمد مصطفی صلیالله علیه وآله اتفاقات عجیبی در عالم صورت گرفت.
راز این اتفاقات که مصادف با میلاد پربرکت اشرف مخلوقات عالم بودند چه بود؟ هدف از این حوادث خارقالعاده چه بوده است؟
بودنت که یادمان میآید، ته دلمان قرص میشود؛ مثل کودکی که زیر نگاه پدر، کمی دورتر بازی میکند.
در روایت است که حضرت امام حسن عسکرى علیهالسلام را نزد على بن اوتاش که سخت ترین دشمنان آل محمد (صلیالله علیه وآله) بود زندانی کردند...
بوی خاک بارانخورده، بیتابترت میکند این روزها
مخصوصاً وقتی منتظر کسی باشی که دلت برایش از جا کنده میشود ...
امام زمان علیهالسلام غایب است؛ ولی غیبت او به معنی عدم حضورش نیست؛ بلکه به معنی عدم ظهور است.
در ضمن نامهای که از ناحیه مقدسه حضرت صاحب سلاماللهعلیه خطاب به مرحوم شیخ مفید واردشده است، آن حضرت مرحوم شیخ مفید را با چنین عباراتی خطاب کردهاند ...
علی بن ابراهیم بن مهزیار اهوازی وقتی به زیارت آن حضرت نائل میشوند، حضرت خطاب به او میفرمایند: «ای ابوالحسن (علی بن مهزیار)! شب و روز در انتظار دیدار تو بودیم؛ چه شد که در آمدن بهسوی ما تأخیر کردی»؟ ابن مهزیار عرض کرد: «ای مولای من! تا به حال کسی را نمیافتم که مرا به حضورتان راهنمایی کند». آن حضرت پرسیدند:
آیا در دوران نامزدی، زن و مرد با یکدیگر محرم هستند؟ مثلاً میتوان با نامزد خود دست داد یا بدون حجاب در کنار او حاضر شد؟
جواب ...
در فرهنگ سخنان اهلبیت علیهمالسلام مصادیق متعددی برای "فتوّت" بیان فرمودهاند که در زیر به چند مورد از این مصادیق اشاره میکنیم ...
ابو بصیر گوید:
خدمت ام حمیده (همسر امام صادق علیهالسلام) رفتم که او را در شهادت امام صادق علیهالسلام تسلیتگویم. ام حمیده گریست و من نیز از گریه ایشان گریستم.
سپس به من گفتند: اى ابا محمد، اگر امام صادق علیهالسلام را وقت مرگ مى دیدى، هرآینه چیز عجیبى را مشاهده مى کردى ...
امام صادق علیهالسلام فرمودند:
همانا آخرین کسى که از دنیا میرود امام است، تا کسی بر خداى عز و جل احتجاج نکند که چرا او را بى حجت واگذاشته است.
یکی از دعاهای معروف، دعایی است که از حضرت مهدی علیهالسلام روایتشده است.
در ضمن فرازهای نورانی این دعای شریف فقراتی وجود دارد که میتوان تکلیف اقشار مختلف جامعه را از آن عبارات استخراج کرد.
از امیرالمؤمنین على بن ابیطالب علیهالسلام روایتشده که در توصیف اولاد معصومینشان (ائمه علیهمالسلام) بیاناتی فرمودند و در پایان، اشتیاق خود را نسبت به دیدار ایشان با عبارت «آهِ آهِ شَوْقاً إِلَى رُؤْیَتِهِمْ»ابراز نمودند.
امام باقر علیهالسلام فرمودند:
هنگامیکه قائم ما ظهور کند به خانه کعبه تکیه میزند و سیصد و سیزده مرد به گرد او اجتماع میکنند؛ و اولین سخن او این آیه قرآن است...
...خداوند کسانى که او را یارى کنند را یارى مى کند؛ همان کسانى که
روزی پرتو ظهور تو، چشم های به خواب رفته جهان را بیدار خواهد کرد و ما این افتخار را به رخ عالم خواهیم کشید.
از امام محمدباقر و امام صادق علیهما السّلام روایت شده که فرمودند:
خداى سبحان در عوض شهادت امام حسین علیه السّلام (امتیازاتی برای او قرار داد) ...
حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها فرمودند:
کسی که عبادت خالصانه خود را به درگاه الهی بفرستد، خداوند بهترین مصلحت را بهسوی او نازل میفرماید.
تألیف کتاب پربرکت کمالالدین و تمام النعمه، یکی از تلاشهای علمی عالم عامل مرحوم شیخ صدوق برای رفع تحیر از شیعیان در وجود امام عصر علیهالسلام بود...
حضرت امام صادق علیه السّلام در مورد روز «نوروز» فرمودند:
نوروز، روزى است که قائم ما اهلبیت علیهمالسلام در آن روز قیام مى کند.
با توجه به اینه نوروز به معنای «روز نو» است، آنچه به نظر میرسد این است که...
دریکی از زیارتنامه های حضرت صاحبالامر امام مهدی علیهالسلام، آن حضرت بهعنوان بهار و طراوتبخش مخلوقات معرفیشده است....
یکی از فرازهای بلند و معرفتی خطبه فدکیه حضرت زهرا سلام الله علیها، بیاناتی است که درباره اسرار و حکمت های بیست مورد احکام و شرایع الهی ایراد شده است.
در ادامه نوشته با ذکر این شرایع، حکمت هر یک از آنها را از زبان حضرت فاطمه سلام الله علیها ذکر میکنیم.
برخلاف تصور بعضی که خطبه فدکیه را فقط خطبه ای برای دفاع از حق حضرت زهرا سلام الله علیها در مالکیت فدک میدانند، این خطبه قلمرو گسترده ای از معارف را دربرمیگیرد.
تاریخ پر است از اعترافات کسانی که در تمجید ایشان سخن راندهاند. بهطوریکه با اندک تفحص در نصوص و بیانات اعصار و انصار، میتوان تواتر این مطلب را بهوضوح مشاهده کرد.
یکی از این بیانات، در ضمن خطبه فدکیه حضرت زهرا سلامالله علیها، از زبان خلیفه اول صادرشده است. آنجا که اقرار به فضیلت حضرت فاطمه سلامالله علیها کرده و میگوید...
اولیای الهی نه تنها خودشان نشانه های هدایت هستند، بلکه متعلقات و آثاری که به جای میگذارند نیز، روشنگر و هادیان طریق بندگی هستند. بمانند چادر حضرت زهرا سلام الله علیها که هشتاد یهودی را مسلمان کرد.
از اقدامات مهم آن حضرت، خطبهای است که در دفاع از حق خود برای مالکیت فدک ایراد فرمودند.
نکتهای که در این جریان، بسیار درسآموز است، نحوه رفتن ایشان به مسجد برای دفاع از حق خویش است...
حضرت آیت الله بهجت رحمه الله فرمودند:
سبب غیبت امام زمان عجلاللهتعالیفرجهالشریف خود ما هستیم. زیرا ...
ای کاش به اندازه این کودک منتظرش بودیم ...
از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند:
اگر مردم زمین تنها دو کس باشند یکى از آن دو امامست.
آخرین کسى که بمیرد امامست تا کسى بر خداى عز و جل احتجاج نکند که او را بدون حجت واگذاشته است.
حضرت مهدی علیه السلام درهای دانش، حکمت و غیب را به روی طالبان میگشایند و چنان تحولی در عرصه علم به وجود میآورند که هرگز قابلمقایسه با علوم شناخته شده امروزی نیست.
در روایات به جلوه هایی از این تحول شگرف علمی اشاره شده است. از جمله:
در روایات به برخی از ثمرات ظهور حضرت مهدی علیه السلام در باب ولایت اهل بیت علیهم السلام اشاره شده است. چنانکه آمده است...
با ظهور حضرت بقیةالله الاعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف، قرآن از مهجورت درآمده و آیات الهی به معنای واقعی تفسیر و تأویل خواهند شد.
امام صادق علیه السّلام از رسول خدا صلّی الله علیه و آله نقل کردهاند که ایشان فرمودند ...
از اساسیترین ثمراتی که بر ظهور حضرت بقیةالله الاعظم مترتب است، تحولاتی است که در عرصههای مختلف دین رخ خواهد داد.
در روایات معصومین علیهم السلام به ثمراتی که در جهت توسعه، عمران و آبادانی بر ظهور حضرت مهدی علیه السلام مترتب میشود اشاره شده است. در ذیل مقاله نمونه هایی از این روایات را ذکر میکنیم.
وجود نازنین حضرت مهدی علیه السلام، واسطهای برای نزول و ظهور رحمتهای خاصه الهی به بندگان هستند که
با ظهورشان دامنه این رحمت ها وسیع تر خواهد شد.در روایات اهل بیت علیهم السلام به جلوه های این نعمت ها و برکات اشاره شده است. در ذیل مقاله، نمونه هایی از این روایت ها را می آوریم.
دوران غیبت، دوران مشکلات و گرفتاریهای مادی و معنوی، روحی و جسمی و فردی و اجتماعی است که به خاطر دوری از حجت خداوند ایجادشده است. لذا انتظار فرج حضرت بقیةالله الاعظم ، بهنوعی انتظار فرج و گشایش از گرفتاریهاست.
از حضرت مهدی علیه السلام روایت شده که فرمودند:
أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُم.1
براى تعجیل فرج بسیار دعا کنید که همان فرج و گشایش شما است.
یکی از مهمترین ثمرات ظهور حضرت مهدی علیه السلام که روایات متعددی دلالت بر آن میکند، گسترش عدالت و از بین رفت ظلم است.
در این مقاله بعضی از مصادیق این ثمره مهم زندگی که در روایت اهل بیت علیهم السلام آمده است را بیان میکنیم.
پیاده روی اربعین حسینی
که به عنوان بزرگترین گرهمایی اسلامی محسوب میشود در سالهای اخیر کانون توجهات بین
المللی واقع شده و با پیام های عرفانی و حماسی خود یکی از رسانه های مهم ابلاغ
پیام تشیع به جهانیان محسوب میشود. تا جایی که به عنوان یکی از شعائر اسلامی انسان
را به یاد خدا و عظمت آئین او مى اندازد.