معنی «اسلام» در آیۀ «إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلام‏»

درسی از صفحه پنجاه و دوم قرآن کریم 

ازآنجاکه آیین پیامبر اسلام، آخرین و برترین آیین‌ها است نام اسلام براى آن انتخاب شده است وگرنه از یک نظر همه ادیان الهى، اسلام است

هفت صفت مُتّقین در قرآن

درسی از صفحه پنجاه و یکم قرآن کریم 

خداوند در قرآن کریم (سوره آل عمران ؛ آیات 15الی 17) به صاحبان تقوا بهشت و نعمت‌های آن را وعده فرموده است. در این آیات چند خصلت را برای متقین بیان شده است:

جلوه‌های دل‌فریب دنیا

درسی از صفحه پنجاه و یکم قرآن کریم 

وقتی مقصد قلۀ کوه باشد، مناظر مسیر هرچقدر هم زیبا و دل‌فریب باشند، باعث نمی‌شود که انسان در این مناظر اقامت دائمی کند؛ بلکه این دیدنی‌ها برای انسان جز اقامتگاه موقت و گذرگاهی برای رسیدن به قلۀ کوه نخواهد بود

پاسخ امام حسن عسکری علیه‌السلام به شبهۀ تناقض آیات قرآن

درسی از صفحه پنجاهم قرآن کریم 

اسحاق کندى که از فیلسوف‏هاى زمان خود بود شروع کرد به نوشتن کتابى به نام تناقض القرآن. تا اینکه یکى از شاگردان او خدمت امام حسن عسکرى علیه‌السلام رسید...

دستور خداوند در قرآن کریم در زمینه شهادت دادن

درسی از صفحه چهل و نهم قرآن کریم 

خداوند در قرآن کریم یک دستور جامع در زمینه شهادت بیان مى ‏کند و مى ‏فرماید:

هیجده دستور در مورد دادوستد در طولانى ‏ترین آیه قرآن کریم

درسی از صفحه چهل و هشتم قرآن کریم 

در طولانى ‏ترین آیه‏ ى قرآن کریم یعنی آیه 282 سوره بقره، هیجده دستور در مورد دادوستد مالى مطرح شده که عبارت‏اند از:

یکی از حقوق بدهکار که بر گردن طلبکار است

درسی از صفحه چهل و هفتم قرآن کریم 

یکی از حقوق بدهکاری که توان ادای دینش را ندارد، این است که برای اداء دینش به او مهلت دده شود؛ وظیفه‌ای خداوند در قرآن کریم بر طلبکاران معین کرده است:

بهترین مورد انفاق

درسی از صفحه چهل و ششم قرآن کریم 

خداوند در قرآن کریم ویژگی‌های فقرائی که شایسته است برای انفاق کردن در اولویت قرار بگیرند را چنین بیان می‌فرماید:

دو وعده‌ای که در هنگام انفاق سراغ انسان می‌آیند

درسی از صفحه چهل و پنجم قرآن کریم 

انسان وقتی می‌خواهد انفاق کند، دو وعده سراغ او می‌آیند:

انفاق نکردنی که از انفاق کردن بهتر است

درسی از صفحه چهل و چهارم قرآن کریم 

گفتار پسندیده (در برابر نیازمندان) و عفو و گذشت (از خشونت‌هاى آنان) از بخششى که آزارى به دنبال آن باشد بهتر است.

بلایی که هوا و هوس بر سر انسان می‌آورد

درسی از صفحه چهل و سوم قرآن کریم 

در خدمت شیخ الشیوخ شهرمان بودم. ایشان در میان کلامشان آیۀ بسیار تأثیرگذاری را تلاوت کردند و آن اینکه ...

عاملى براى تشویق به انفاق

درسی از صفحه چهل و دوم قرآن کریم

اى کسانى که ایمان آورده‏ اید، از آنچه به شما عطا کرده ‏ایم انفاق کنید، پیش از آن‌که روزى بیاید که در آن نه دادوستدی هست و نه رفاقتى و نه شفاعتى.

درسی از ماجرای لشکر طالوت

درسی از صفحه چهل و یکم قرآن کریم

هنگامی‌که طالوت به فرماندهى لشگر بنی‌اسرائیل منصوب شد سپاهیان را با خود بیرون برد، به آن‌ها گفت: «خداوند شما را با یک نهر آب امتحان مى ‏کند؛

سه ویژگی برای زمامداری از منظر قرآن کریم

درسی از صفحه چهلم قرآن کریم

پس‌ازآنکه جمعى از اشراف بنی‌اسرائیل از پیامبرشان خواستند تا زمامداری برای آنان انتخاب کند تا (تحت فرماندهى او) در راه خدا پیکار کنند، پیامبرشان «طالوت» را از طرف خداوند به‌عنوان زمامدار آنان معرفی کرد...

کرم بین و لطف خداوندگار!

درسی از صفحه سی‌ و نهم قرآن کریم 

ای مهربان‌تر از پدر و مادرم! و این خدای کریم! تو همان خدای کریم و مهربان هستی که انفاق بنده درراه خودت را «قرض‌الحسنه» نامیدی! بااینکه هم خود بنده‌ و هم هر آنچه دارد از آنِ توست...

انسانیت را فراموش نکنید، حتی هنگام طلاق

درسی از صفحه سی‌ و هشتم قرآن کریم 

یکی از زیبایی‌های دین اسلام این است که به مردم دستور داده است تا در روابط یکدیگر اصل انصاف و فضل را رعایت کنند. طوری که حتی در مسئله‌ای همچون طلاق نیز که بر اساس اختلاف بین زوجین پدید می‌آید نیز بر اساس اخلاق و کرامت انسانى و بخشش رفتار کنند.

نعمت بزرگی به نام «دین»

درسی از صفحه سی‌ و هفتم قرآن کریم 

خداوند در قرآن کریم می فرماید:

نعمت خدا را بر خود و آنچه را که از کتاب و حکمت بر شما نازل کرده و به [وسیله‏] آن به شما اندرز مى ‏دهد، به یاد آورید ...

مراد از «قلب» در قرآن کریم

درسی از صفحه سی‌ و ششم قرآن کریم 

یکی از چیزهایی که خداوند انسان را نسبت به آن مؤاخذه می‌کند، اموری است که توسط قلب‌ها کسب می‌شوند است؛ همچنان که می‌فرماید:

ملاک قرآنی انتخاب همسر

درسی از صفحه سی‌ و پنجم قرآن کریم 

در روزگارى که برده ‏دارى معمول بود، مردم کنیزان را خوار مى‏ شمردند؛ طوری که از ازدواج با آنان عارشان مى ‏آمد و اگر کسى این کار را مى ‏کرد سرزنشش مى ‏کردند. خداوند در قرآن کریم در مقابل این سنت غلط ایستاده و می‌فرماید:

خدا می‏ داند و شما نمی‏ دانید

درسی از صفحه سی‌ و چهارم قرآن کریم 

چه‌بسا چیزى را خوش نداشته باشید، حال‌آنکه خیرِ شما در آن است. و یا چیزى را دوست داشته باشید، حال‌آنکه شرِّ شما در آن است. و خدا می‏داند، و شما نمی‏دانید (سوره بقره، آیه 216)

 مولوی در مثنوی تمثیل زیبایی می‌آورد که می‌تواند شاهد روشنی بر این مطلب باشد ...

بهاء بهشت!

درسی از صفحه سی‌ و سوم قرآن کریم 

جمعى از مؤمنان مى ‏پنداشتند عامل اصلى ورود در بهشت تنها اظهار ایمان به خداست و به دنبال آن نباید ناراحتى و رنجى را متحمل شوند و بى آنکه تلاش و کوشش به خرج دهند خداوند همه کارها را روبراه‏ خواهد کرد و دشمنان را نابود خواهد ساخت. قرآن در برابر این تفکر نادرست به سنت همیشگى خداوند اشاره کرده مى ‏فرماید:

جان‌هایتان را به چیزی غیر از این نفروشید!

درسی از صفحه سی‌ و دوم قرآن کریم 

از میان مردم کسی است که جان خود را به خاطر رضای خدا می‌فروشد ...

بهترین زاد و توشه!

درسی از صفحه سی و یکم قرآن کریم 

خداوند در قرآن کریم به کسانی که قصد رفتن به مکه و انجام فریضه ی حج دارند سفارش می‌کند تا برای خود زاد و توشه تهیه کنند ولی در عین حال آنها را به مسأله معنوى مهمترى ارشاد کرده و مى فرماید ...

فرق تهوّر با شجاعت

درسی از صفحه سی‌ام قرآن کریم 

بعضی‌ها خصلت ناپسند "تهوّر" را با خصلتِ "شجاعت" اشتباه می‌گیرند و خیال می‌کنند هرکس خود را در معرض خطر قرار دهد شجاع است. درحالی‌که شجاعت تعریف علی‌حده‌ای دارد...

حکمت تشبیه زن و شوهر به لباس یکدیگر در قرآن کریم

درسی از صفحه بیست و نهم قرآن کریم 

خداوند در قرآن کریم زن و شوهر را لباس یکدیگر معرفی می‌کند و می‌فرماید...

مراد از نزدیک بودن خداوند به انسان

درسی از صفحه بیست و هشتم قرآن کریم 

مراد از نزدیک بودن خداوند به انسان، قُرب مکانی و زمانی نیست؛ زیرا خداوند متعال نامحدود است و محدود شدن او به زمان و مکان محال می‌باشد و این خداوند است که خالق مکان و زمان و احاطۀ بر زمان و مکان دارد. بلکه مراب از قُرب خدا به بندگان ...

شش صفت نیکوکاران در قرآن

درسی از صفحه بیست و هفتم قرآن کریم 

قرآن کریم مهم‌ترین صفات نیکوکاران را اینچنین بیان می فرماید:

دو کاربرد واژۀ «طَیِّبات» در قرآن کریم

درسی از صفحه بیست و ششم قرآن کریم 

«طَیِّبات» به معنی روزی‌های پاکیزه، در قرآن کریم در دو مورد استعمال شده است:

روز حسرت

درسی از صفحه بیست و پنجم قرآن کریم 

ولی در روز قیامت پرده‌ها از مقابل چشم کنار می‌رود و انسان با چشم واقع‌بینش باطن اعمالی که مرتکب شده را خواهد دید. اینجاست که از عمق جان، حسرت می‌خورد که ...

"خداوند توّاب است" یعنی چه؟!

درسی از صفحه بیست و چهارم قرآن کریم 

توبه یعنی بازگشت؛ و خداوند توّاب است، یعنی بسیار به‌سوی بنده‌اش بازمی‌گردد و او را می‌آمرزد.

شاید تعجب کنید و بپرسید: گناه را بنده می‌کند، و حال‌آنکه خدا به‌سوی بنده‌اش بازگشته و توبه می‌کند؟! در جواب میگوییم ...

مراد از کلام خداوند که فرمود: «مرا به یاد بیاورید تا شما را به یاد بیاورم‏»

درسی از صفحه بیست و سوم قرآن کریم 

در مورد اینکه مراد از کلام خداوند از «فَاذْکُرُونی‏ أَذْکُرْکُمْ» چیست، تفاسیر مختلفی واردشده است ...

دلیلی برای تغییر قبلۀ مسلمانان از لسان قرآن کریم

درسی از صفحه بیست و دوم قرآن کریم 

درباره‌ی فلسفه‌ی تغییر قبله‌ی مسلمانان از سمت بیت‌المقدس به سمت کعبه، آنچه قرآن دراین‌باره تصریح و تأکید دارد این است که ...

معنی «صِبْغَة اللَّهِ»

درسی از صفحه بیست و یکم قرآن کریم 

خداوند در قرآن کریم به دنبال دعوتى که از عموم پیروان ادیان به تبعیت از برنامه ‏هاى همه انبیاء کرده است، به همه آن‌ها فرمان مى ‏دهد که «تنها رنگ خدایى را بپذیرید» (که همان رنگ ایمان و توحید خالص است) و می‌فرماید:

وصیت حضرت ابراهیم و حضرت یعقوب علیهماالسلام فرزندان خود

درسی از صفحه بیستم قرآن کریم 

خداوند در قرآن کریم در ضمن دو آیه، وصیت دو پیامبر الهی یعنی حضرت ابراهیم علیه‌السلام و حضرت یعقوب علیهماالسلام را بازگو می‌کند و می‌فرماید:

حق تلاوت قرآن چگونه محقق می‌شود؟

درسی از صفحه نوزدهم قرآن کریم 

سؤال: چه کسانی به کتاب آسمانی ایمان دارند؟ چه کسانی قرآن را به‌درستی باور دارند؟

خداوند در قرآن کریم به این سؤال پاسخ می‌دهد:

پاسخ خداوند به کسانی که برای خداوند فرزند قائل بودند

درسی از صفحه هجدهم قرآن کریم 

خداوند در قرآن کریم یکی از ادعاهای بی‌اساس اهل کتاب را نقل می‌کند و سپس با چهار برهان محکم، به این دو ادعای باطل آنان پاسخ می‌دهد:

پاسخ قرآن به پندار اهل کتاب درباره اختصاص بهشت به آن‌ها

درسی از صفحه هفدهم قرآن کریم 

براساس آیه ای از قرآن کریم، یکی دیگر از ادعاهای پوچ و بی‌اساس اهل کتاب این بود که می‌گفتند: به‌غیراز یهود و نصاری هرگز کسی داخل بهشت نمی‌شود!...

بهانه دست دشمن ندهیم!

درسی از صفحه شانزدهم قرآن کریم 

مسلمانان صدر اسلام هنگامی‌که پیامبر ص مشغول سخن گفتن بود و بیان آیات و احکام الهى مى ‏کرد گاهى از او مى ‏خواستند کمى با تأنی سخن بگوید تا بتوانند مطالب را خوب درک کنند، و سؤالات و خواسته هاى خود را نیز مطرح نمایند، براى این درخواست جمله‌ی‏ «راعنا» که از ماده‌ی «الرعى» به معنى مهلت دادن است به کار مى ‏بردند...

پاسخ قرآن به ادعای یهودیان دربارۀ اختصاص سعادت اخروی به آن‌ها

درسی از صفحه پانزدهم قرآن کریم 

یهودیان ادعا می‌کردند که سعادت اخروی فقط متعلق به یهودیان است.

خداوند به رسولش دستور می‌دهد تا نادرستی ادعای یهودیان را چنین ثابت کند که...

عاقبت عشق افراطی به امور باطل

درسی از صفحه چهاردهم قرآن کریم 

قرآن کریم سخن از نافرمانی قومی از بنی‌اسرائیل می‌کند که گوساله‌پرست شده بودند:

ازنظر قرآن دلیل اینکه این قوم از بنی‌اسرائیل سر از نافرمانی پروردگار درآوردند، محبتی بود که در اثر کفر، به گوساله پیدا کرده بودند ...

عامل سنگدلی بنی‌اسرائیل از نظر قرآن کریم

درسی از صفحه سیزدهم قرآن کریم 

یکی از بهانه‌های بنی‌اسرائیل دربارۀ عدم پذیرش دعوت پیامبران این بود که می‌گفتند: «فایده‌ای در انذار و تهدید تو وجود ندارد؛ زیرا ما آنچه را که شما مى‏ گویید درک نمى ‏کنیم؛ چون قابل‌فهم‏ و درک نیست». ولی خداوند متعال ریشه‌ی اصلی این استنکاف بنی‌اسرائیل از دعوت پیامبران را کفر و عدم ایمان آنان معرفی می‌کند...

بلائی که گناه بر سر انسان می‌آورد!

درسی از صفحه دوازدهم قرآن کریم

انسان در ارتکاب گناه‌، کار خود را به جایی می‌رساند که دیگر راه نجاتی برای او باقی نمی‌ماند و مستوجب آتش جهنم می‌شود و آن هنگامی است که ...

سخت‌تر از سنگ!

درسی از صفحه یازدهم قرآن کریم 

«قَلب» را قلب نامیده‌اند به جهت دگرگونی‌ها و تغییر حالاتی بر آن عارض می‌شود. ولی گاهی همین قلب در انجماد و تأثیرناپذیری به درجه‌‌ای می‌رسد که روی سنگ را سفید می‌کند!

مثل قلوب بنی‌اسرائیل که در قساوت و عدم تسلیم درب برابر آیات و معجزات الهی به حدی رسیدند که قرآن دربارۀ آن‌ها می‌فرماید:

پاسخ به یک شبهۀ مهم قرآنی

درسی از صفحه دهم قرآن کریم 

بعضى از بهانه‏جویان، با تمسک به آیه ای از قرآن کریم چنین شبهه می‌کنند که: «پیروان هر مذهبى باید به مذهب خود عمل کنند و لازم نیست یهود و نصارى و پیروان ادیان دیگر اسلام را پذیرا شوند»! در حالی این افراد، آیۀ گفته شده را درست تفسیر نکرده اند ...

تنوع‌طلبیِ مذموم

درسی از صفحه نهم قرآن کریم 

شاید تنوع‌طلبی به‌خودی‌خود چیز بدی نباشد؛ ولی اگر این تنوع‌طلبی از روی ناسپاسی باشد و باعث شود که انسان نعمت‌هایی که از آن برخوردار است را کم‌ارزش ببیند، خصلتی زشت برای انسان محسوب می‌شود.

مسئلۀ رجعت و یکی از دلایل امکان آن

درسی از صفحه هشتم قرآن کریم 

یکی از دلایل امکان رجعت، این است که در امت‌های پیشین هم زنده شدن مردگان در همین دنیا صورت گرفته است.

از شواهد زنده شدن مردگان در امت‌های پیشین، زنده شدن مردگان بنی‌اسرائیل بود که در اثر عدم ایمان به خداوند هلاک شده بودند. قرآن کریم ماجرای هلاکت و زنده شدن آنان را چنین حکایت می‌کند که:

دو مددکار انسان در هنگام سختی‌ها و گرفتاری‌ها از منظر قرآن

درسی از صفحه هفتم قرآن کریم 

در مقابل هجوم این‌همه گرفتاری، غم و اندوه و مشکلات چه کنیم؟! در طریق بندگی و عبودیت از چه چیز کمک بگیریم؟! دستور خداوند در این مواقع چیست؟ 

خداوند در قرآن کریم دستوری کارگشا برای این موضوع ارائه می‌فرماید. در آنجا که می‌فرماید:

اسمائی که حضرت آدم (ع) با توسل به آن‌ها به سوی خدا توبه کرد

درسی از صفحه ششم قرآن کریم 

خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «وسیله‌ای براى تقرب به خدا بجوئید»؛ و چه وسیله‌ای بهتر از رسول خدا و اهل‌بیت علیهم‌السلام! همان ذوات نورانی که آدم علیه‌السلام با توسل به آنان به درگاه الهی توبه کرد...

آفرینش«پشه» نشانه‌ای از خلقت بی‌بدیل الهی

درسی از صفحه پنجم قرآن کریم 

عادت ما بر این است که همیشه برای یافتن شگفتی‌ها، در جستجوی موجودات دیده نشده یا کمتر شناخته‌شده هستیم؛ و حال‌آنکه دنیا پر است از شگفتی‌هایی که مکرراً آن‌ها را دیده‌ایم و یا در مورد آن‌ها شنیده‌ایم؛ ولی به خاطر دم‌دستی بودنشان، در نظرمان بی‌ارزش و معمولی جلوه داده می‌شوند.

دو تفاوت از تفاوت‌های آتش جهنم با آتش دنیا

درسی از صفحه چهارم قرآن کریم 

بر اساس آیات قرآن کریم، آتش جهنم علاوه بر تفاوت غیرقابل قیاس با آتش دنیا در شدت حرارت، دو تفاوت دیگر نیز با آتش دنیا دارد:

پنج نشانۀ منافقان در قرآن کریم

درسی از صفحه سوم قرآن کریم 

خداوند در آیات ابتدائی سورۀ بقره، پنج نشانه برای منافقان بیان می‌کند:

تفسیر «عدم وجود تفاوت در میان مخلوقات»

مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در تفسیر «عدم وجود تفاوت در میان مخلوقات» می‌فرماید:

کتابی که هیچ شک و شبهه‌ای دربارۀ آن نیست!

درسی از صفحه دوم قرآن کریم 

نه تنها اصل اعجاز قرآن روشن و شک‏بردار نیست بلکه محتوای آن و مضامین و معارفش نیز چنان واضح و روشن است که زمینه هر شک و ریبی را از بین می‏برد و به همین دلیل خدای سبحان کتاب خود را «لاریب فیه» معرفی فرموده است.

تفاوت معنای «رحمان» با «رحیم»

درسی از صفحه اول قرآن کریم 

بهتر است بدانیم معنی «رحمان» و «رحیم» که در این آیات قرآن کریم، خداوند به آن توصیف شده است چیست؟

دلیل اینکه برخی در روز قیامت به صورت نابینا محشور می‌شوند

اگر خداوند در قرآن کریم فرمود «کسى که از ذکر من اعراض کند معیشتى ضنک یعنى تنگ دارد»، براى این است که ...