طبق فرمایش امام موسی بن جعفر علیهماالسلام، هر که سه چیز را بر سه چیز مسلط کند، گوئى بر ویران کردن عقلش کمک کرده است ...
- ۰۶ ارديبهشت ۹۶ ، ۱۸:۱۸
طبق فرمایش امام موسی بن جعفر علیهماالسلام، هر که سه چیز را بر سه چیز مسلط کند، گوئى بر ویران کردن عقلش کمک کرده است ...
در روایتی زیبا از امام موسی بن جعفر علیهالسلام، عقل در کنار انبیاء الهی، بهعنوان دلیل و راهنما بر بندگان معرفیشده است. در آنجا که میفرمایند ...
از حضرت امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند:
شیعه ما نیست کسى که به زبان بگوید من شیعه هستم، ولى در عمل با کردار و آثار ما مخالفت نماید. شیعه ما کسى است که ...
امیرالمؤمنین علیهالسلام در ضمن فرمایشی، برادر دینی خویش را چنین توصیف میکند:
در گذشته یک برادر خدایى (و دینى) داشتم؛ و آنچه او را در نظرم بزرگ جلوه مى داد...
چه بسیار گناههای بزرگی که ریشه آنها به همین عدم کنترل نگاه برمیگردند.
در روایتی خواندنی از امیرالمؤمنین علیهالسلام، از چشم بهعنوان جاسوس قلب و پیک عقل تعبیر شده است؛ در آنجا که میفرماید:
در روایت است که از حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام پرسیدند:
با چه چیز میتوان چشم را بر اجتناب از نگاههای آلوده یاری کرد؟
حضرت جواب دادند ...
یکی از افرادی که درراه رضای خداوند و اطاعت او، از جان شیرین و از لذات دنیا گذشت، حَنْظَلَةُ بْنُ أَبِی عَامِرٍ معروف به حنظلۀ غسیل الملائکه بود.
مرحوم علی بن ابراهیم قمی راوی بزرگ شیعه، در تفسیر خود، دربارۀ وجه تسمیۀ ایشان به غسیل الملائکه ماجرای جالبی را نقل میکند. ایشان میفرماید ...
نیازهای دیگران به انسان، نهتنها مایۀ دردسر نیست، بلکه فرصتی مغتنم برای انسان است تا خود را در معرض نسیمهای رحمت الهی قرار دهد.
از امام حسین علیهالسلام روایتشده که فرمودند ...
سرمایه مؤمن در مسیر عبودیت، امید به رحمت خداست و سلاح او در برابر خداوند که حاکم و مالک حقیقی است، اشکهای تضرّع اوست.
امیرالمؤمنین علیهالسلام در دعای موسوم به دعای کمیل، به پروردگارش اینچنین عرضه میدارد...
امیرالمؤمنین علیهالسلام تعبیر زیبایی درباره انفاق و صدقه به مستمندان دارند.
آن حضرت در ضمن نامهای خطاب به فرزندشان امام حسن علیهالسلام سفارش کردند:
در روایت است که زید بن صوحان از امیرالمؤمنین علیهالسلام سؤالاتی کوتاه پرسید و حضرت با جملاتی کوتاه پاسخ آن سؤالات را بیان فرمودند:
خداوند بعضی از نگاهها را دوست دارد. از اینجاست که این نگاهها عبادت محسوب میشوند.
در روایات معصومین علیهمالسلام به بعضی از این نگاهها که عبادت محسوب میشوند اشارهشده است:
علاوه بر اهوال و ترسهایی که در روز قیامت سراغ انسان گناهکار میآید، عذاب دیگری نیز است که خوف و اندوهش قابل وصف نیست و آن عبارت است از شرمساری در پیشگاه خداوند است.ه.
از امام صادق علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
خواهرم ... عفاف و حجاب در همهجا لازم است...
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
رفاقت با بدان بد شدن را به دنبال دارد، مانند باد که هرگاه به بوى بد بگذرد ، آن بو را با خود میبرد.
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
برحذر باش از خشم؛ چراکه اولش دیوانگی است و آخرش پشیمانی.
از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت شده که فرمودند:
سکوت در برابر شخص کمخرد، بهترین جواب برای اوست.
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
تعجب میکنم از کسی که میبیند هرروز از او و عمرش کاسته میشود ولی آماده مرگ نمیشود!
همانطور که ارزش واقعی درخت میوه به میوه آن است و تا زمانی که میوه ندهد آنطور که بایدوشاید اهمیت خود را نشان نخواهد داد، علم نیز ازجملۀ این چیزهاست و زمانی فضیلت محسوب میشود که ثمراتش بر آن مترتب شود.
در چند روایت از امیرالمؤمنین علیهالسلام ثمراتی برای علم معرفیشده است که بعضی از آنها را ذکر مینماییم...
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
شریفترین مردانگی، مالک خشم بودن و میراندن شهوت است.
اینکه نمیتوانیم همانند خوبان عالم و مردان خدا باشیم، دلیل بر این نمیشود که از آراسته شدن به این فضائل دست بکشیم. چراکه برخوردار بودن از فضیلت اندک، بهتر از نداشتن هیچ فضیلتی است و بهقولمعروف "کاچی بهتر از هیچی"!
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
وقتی انسان به حقیقت ایمان برسد، ایمان در دل او رسوخ میکند و شبهات و بزرگترین سختیها هم هیچیک نمیتوانند ذرهای از ایمان او کم کنند.
حکایت شده که مرد سیاهپوستی نزد امیرالمؤمنین علیهالسلام آمد و گفت: اى امیر مؤمنان! من دزدى کرده ام مرا پاک کن...
در بین عواملی که باعث سوء عاقبت انسان شده و جهنم را نصیب او میکنند، دو عامل بیشترین نقش را در این سرنوشت تلخ دارند؛ طوری که اکثر جهنمیان به خاطر این دو عامل گرفتار جهنم میشوند. همچنانکه دو عامل دیگر هستند که اکثر بهشتیان به خاطر آن دو عامل راهی فردوس برین میشوند...
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
از امام صادق علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
همانا محبوبترین مخلوقات نزد خداوند ...
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
رفاقت با بدان، بد شدن را به دنبال دارد؛ مانند باد که هرگاه به بوى بد بگذرد، آن بو را با خود میبرد.
ازآنجاکه شکمبارگی و پر کردن آن اینهمه عوارض نامطلوب به دنبال دارد، شکم و معده بهعنوان بدترین ظرف برای پر کردن معرفیشده است.
از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایتشده که فرمودند ...
چه سفارش مهمی است این توصیه که علاوه بر امام باقر علیهالسلام، سه امام معصوم در لحظات آخر عمرشان نسبت به آن وصیت کردند ...
داشتن استاد و راهنمایی که انسان را در مسیر بندگی خداوند دستگیری نماید، یکی از ضروریات است. ولی راهنماییها و تعلیمات استاد، زمانی ثمره دارد که انسان دارای یک موعظهگر درونی باشد که او را نسبت به یادگرفتههایش ملزم نماید.
از امام باقر علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
"عنوان بصیری" پیرمرد نود و چهار ساله ای بود که خدمت امام صادق علیهالسلام مشرف شد.
در ضمن این دیدار از امام صادق علیهالسلام درخواست نصیحت نمود.
امام صادق علیهالسلام نُه سفارش کردند که سه مورد آن دربارۀ حلم و بردباری است.
از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت شده که فرمودند:
گوشکننده به غیبت مثل غیبتکننده است
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
ضربۀ زبان نافذتر از ضربۀ سرنیزه است.
طرفداری افراطی از یک حزب و جناح خاص اگر باعث شود انسان چشم و گوش خود را نسبت به دیدن و شنیدن معایب و نقاط ضعف آن جناح ببندد، هرگز مطلوب نخواهد بود.
از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایتشده که فرمودند:
دو رکعت نمازى که شخص همسردار بخواند، نزد خداوند برتر از هفتاد رکعت نماز شخصى است که همسر نداشته باشد.
یکی از انواع ایثار و نیکوکاری، بخشش مال در راه خداوند است. چیزی که آن با عناوینی همچون زکات و صدقه یاد میکنند.
هرچند بخشش مالی بارزترین مصداق صدقه است، ولی اعمال و رفتارهای دیگر غیرمالی نیز هستند که در روایات معصومین علیهمالسلام صدقه محسوب شدهاند.
در ادامه مقاله، این موارد را در قالب روایات اهلبیت علیهمالسلام ذکر میکنیم...
صدقه دادن نهتنها از روزی انسان کم نمیکند، بلکه یکی از راههای جلب روزی خداوند، تصدُّق است.
از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایتشده که فرمودند ...
انسان تا زمانی که از نعمتی بهرهمنداست، ارزش والای این نعمت را نمیداند؛ آن نعمت طوری برایش تکراری شده و به آن عادت میکند که بهرهمندی از آن، جذابیتی برایش ندارد. ولی وقتی آسیبی به آن نعمت وارد میشود، تازه میفهمد که چه نعمت بزرگی داشت؛ افسوس میخورد که چرا قدر آن نعمت را ندانست.
در کلامی زیبا از امیر بیان امام علی علیهالسلام، به دو مورد از این نعمتها اشارهشده است که بزرگی این دو نعمت را فقط کسی آنطور که بایدوشاید درک میکند که آنها را ازدستداده است ...
مواقعی میشود که انسان نسبت به اوضاع زندگیاش بنای نارضایتی میگذارد و آستانه تحملش در برابر سختیها کم میشود.
یکی از راههایی که عامل قوت قلب انسان شده و باعث میشود تحمل سختیها بر انسان آسانتر شود این است که ...
از رسول خدا صلی الله علیه وآله روایت شده که فرمودند:
یک شب نگهبانى دادن در راه خدا برتر است از هزار شبانهروز که شبهایش به عبادت و روزهایش به روزهداری سپرى شود.
گاهی اوقات عمل مستحبی با یک عمل واجب در تزاحم قرار میگیرد. طوری که انجام عمل مستحبی باعث ترک یا خلل در اتیان عمل واجب میشود.
در اینگونه موارد وظیفه انسان این است که ...
از امام زینالعابدین علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله به شترچرانى گذر کردند و کسى را فرستادند تا از او شیر بخواهد.
شترچران (از دادن شیر امتناع کرد و) گفت ...
دیشب درجایی مطلب زیبایی توجه مرا به خود جلب کرد:
ظاهر زندگی دیگران را با باطن زندگی خود مقایسه نکنید...
یکی از ریشههای تکبر ورزی، فخرفروشی و غرور غفلت انسان از این مطلب است که او از تمامی جهات فقیر محض است.
امام سیدالساجدین و زینالعابدین علیهالسلام چه زیبا این احتیاج و نیازمندی انسان به پروردگار را بیان نموده اند:
امیرالمؤمنین علیهالسلام تعبیر زیبایی برای راز بیان فرمودهاند.
آن بزرگوار راز را شبیه اسیر کردهاند که نباید آن را آزاد کرد. و الا این راز است که او را به اسارت خواهد گرفت.
در روایتی از رسول خدا صلیالله علیه وآله، دشمنترین دشمن انسان نفس او معرفیشده است.
مراد از این نفس که دشمنترین دشمن انسان است چیست؟! معنای این دشمنی چیست؟!
در یکی از روایات که از طریق اهل تسنن واردشده است، متعلقات انسان تشبیه به دوستان او شده و سه قسم شمرده شدهاند که فقط یکی از آنها برای انسان ماندگار میشوند.
در روایت است که امیرالمؤمنین علیهالسلام شنیدند مردی دنیا را نکوهش میکند.
حضرت علی علیهالسلام که انگیزۀ این شخص از نکوهش دنیا را میدانستند، به او چنین فرمودند ...
از امام صادق علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
سه نفر در روز قیامت خالصةالله به شمار میآیند:
یکی از این افراد که باوجود علم، عزت و شرافت فراوان، تواضع را پیشه خود کرده بود، محمد بن مسلم بود ...
یکی از آفات انفاق این است که انفاق کننده مالی را که انفاق میکند را زیاد میشمارد و چهبسا دچار عجب، تکبر و ریا میشود؛ یا اینکه بر سر نیازمند منّت گذاشته و باعث آزار روحی او میشود.
در روایتی زیبا از حضرت امام صادق علیهالسلام پنج مصداق از موارد حلم بیانشده است؛ بهعبارتدیگر پنج موضع است که حلم در آن مواضع، بسیار بهموقع است و حلیم بودن در آن مواضع، بسیار دشوار است ...
در روایت است که امام رضا علیهالسلام به عبدالعظیم رحمهالله فرمودند:
اى عبدالعظیم، سلام مرا به دوستانم برسان و به آنان بگو ...
در دعای شریف ابوحمزه ثمالی، به چند مورد از عوامل سلب توفیق نشاط و اشتیاق در نماز و مناجات اشارهشده است...
رسول خدا صلیالله علیه و آله و سلم فرمودند:
دنیا زندان مؤمن است و بهشتِ کافر؛
و مرگ پلی برای مؤمنان است برای انتقال آنان به باغهایشان (در بهشت)؛
و پلی برای کافران است برای انتقال آنان به آتش عظیم (جهنم).
در زمان رسول خدا صلیالله علیه وآله مؤمن تنگدست بسیار نیازمندى از اصحاب صفه به نام سعد بود که همه نمازهایش را در اوقاتشان همراه رسول خدا صلیالله علیه وآله بجا مى آورد.
رسول خدا صلیالله علیه وآله با مشاهده نیازمندی و غربت او، دلش به حال وى مى سوخت و مى فرمود ..
نقلشده که نجاری به محضر آیتالله اراکی رفت و از ایشان خواست موعظهای کرد.
آیتالله اراکی پرسیدند شغل تو چیست؟
مرد جواب داد: نجار هستم؛ در و پنجره میسازم.
آیتالله اراکی فرمودند ...
شاید شما هم جزء افرادی باشید که مورد آزار دیگران قرارگرفتهاید.
در این حالات چه کنیم که مدارا با آنان و تحمل آزار چنین افرادی بر ما آسان شود؟
چرا ما با وجود انجام واجبات و مستحبات، نتایج این طاعات و بندگی را آنطور که بایدوشاید در خود نمیبینیم؟!
در پاسخ به این سؤال میگوییم ...
امام صادق علیهالسلام روایت زیبایی از رسول خدا صلیالله علیه وآله نقل کردهاند که بسیار امیدبخش است ...
حضرت استاد فاطمی نیا میفرمود: حضرت آیتالله بهاءالدینی به بنده فرمودند:
«سیدی بود که معروف بود به سید سکوت. بزرگانی به محضرش رفتوآمد داشتند».
از آیتالله بهاءالدینی پرسیدم: سر اینکه بزرگان به پیش این سید میرفتند و از او استفاده میکردند چه بود؟
ایشان فرمودند ...
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله و سلّم از نزد جماعتى که در حال بلند کردن سنگى بودند، عبور میکردند.
حضرت پرسیدند این چه کاری است که انجام میدهید و چه چیز باعث شده این کار را بکنید؟
عرض کردند: میخواهیم بدانیم کدامیک از ما زورش بیشتر است!
حضرت رسول صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند:
آیا میل دارید بگویم کدامیک از شما زورش بیشتر و قویتر است؟
عرض کردند: بله یا رسولالله.
حضرت فرمودند ...
چه بسیار اتفاق میافتد که انسان انگیزه و تصمیمی بر انجام گناهی ندارد؛ ولی به دلیل فکر کردن در مورد آن گناه و تفکر در لذت و بهرهای که از آن گناه میبرد، کمکم نسبت به انجام آن معصیت رغبت پیداکرده و مبتلا به آن میشود.
لذا یکی از راههای جلوگیری از انجام گناه این است که ...
غیرت آن است که انسان از خود، اولاد، اموال، عرض و ناموس خود نگاهبانی کند.
یکی از اقسام غیرت این است که انسان حرم و ناموس خویش را از دید و تعدی نامحرمان محافظت نماید.
یکی از شاگردان مرحوم آیتالله سعادت پرور (پهلوانی) میفرمود: آیتالله سعادت پرور فراوان اینچنین دعا میکردند:
خدایا مرا نزد خودت، مثل مردهای در دستان غسال قرار بده!
در فرهنگ سخنان اهلبیت علیهمالسلام مصادیق متعددی برای "فتوّت" بیان فرمودهاند که در زیر به چند مورد از این مصادیق اشاره میکنیم ...
از حضرت امام هادى النقی علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
همانا بنده اى شبانگاه از خواب برمیخیزد، درحالیکه (از شدت خواب آلودگى) به چپ و راست مایل مى شود و چانه اش بر روى سینه اش میافتد.
پس خداوند به درهاى آسمان امر میکند و آنها براى او گشوده مى گردند.
سپس به فرشتگان میگوید: به بنده من بنگرید که به خاطر تقرب به من و به خاطر عملى که آن را بر او واجب نکرده ام، چگونه خودش را به رنج مى افکند! درحالیکه به سه چیز از سوى من امید بسته است ...
حواریون از عیسى (علی نبینا و آله و علیهالسلام) پرسیدند:
یا روحالله با چه کسی همنشین باشیم؟
حضرت عیسی (علیهالسلام) فرمودند ...
حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام آثار پیروی از شیطان را چنین بیان میفرمایند:
(این زشت سیرتان) شیطان را ملاک و اساس کار خود قرار داده اند، او نیز آنها را بهعنوان دامهای خویش (یا شریکان خود) برگزید ...
امام باقر علیه السّلام فرمود:
وقتی زمان وفات (شهادت) پدرم على بن الحسین (علیهما السّلام) فرا رسید، مرا بسینه خود چسبانید و فرمود: پسر جان، ترا به چیزى سفارش میکنم که پدرم (امام حسین علیه السلام)هنگام رحلتش از این دنیا به من سفارش کرد و فرمود پدرش (امام علی علیه السلام) او را به آن وصیت فرموده است ...
از حضرت امام رضا صلوات اللَّه علیه روایتشده که فرمودند:
از خروس پنج خصلت را یاد بگیرید ...
از امیرالمؤمنین على علیهالسلام معیار بسیار کارآمدی برای برای تشخیص حق از باطل بیانشده است. آنجا که حضرت فرمودند ...
در روایتی از رسول خدا صلیالله علیه و آله انسان مؤمن به کوه تشبیه شده است:
در روایتی دیگر مؤمن را از کوه هم استوارتر دانستهاند؛ چراکه ...
از امام باقر علیهالسلام سؤال شد:
چرا مؤمن گاهى از دیگران به نکاح و زناشویی مشتاقتر بوده و از همه مبادرتش به آن بیشتر است؟!
حضرت در جواب فرمودند ...
داشتم به رادیو گوش میکردم. یک نفر به عنوان کارشناس ورزشی در مورد روشهای ایجاد ترس و دلهره در حریف ایراد سخن میکرد!!!
کلیپی را دیدم که در آن مربی آموزش میداد که چگونه به تمارض وانمود کنید که حریف روی شما مرتکب خطا شده!
شنیدم دوچرخه سواری برای اینکه بر حریفش پیشی بگیرد، به عمد او را واژگون کرد!
و بعضی از مسابقه های خشن که تا حد کشتن همدیگر را میزنند!
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند:
حکایت مؤمن مثل گیاه ضعیف و نورسیده ای است.
از این جهت که ...
در روایتی از رسول خدا صلیالله علیه وآله، انسان مؤمن تشبیه به شمش طلا شده است. از این جهت که ...
در روایتی از امام صادق علیهالسلام ده مورد از عللی که باعث غیبت کردن میشود ذکرشده است.
آن حضرت فرمودند:
آیتالله فاطمی نیا میفرمودند:
بنده در جوانی با یکی از اولیاء خدا آشنا شدم که علماً و عملاً شخص بینظیر یا کمنظیر بود.
ایشان شش ماه شبانهروز با مرحوم نخودکی اصفهانی مصاحبت و معاشرت داشته است.
ایشان روزی از مرحوم نخودکی میپرسد:
دلیل و رمز موفقیت شما در امر سلوک چه بود؟
جناب شیخ پاسخ میدهند:
یکی از دعاهای معروف، دعایی است که از حضرت مهدی علیهالسلام روایتشده است.
در ضمن فرازهای نورانی این دعای شریف فقراتی وجود دارد که میتوان تکلیف اقشار مختلف جامعه را از آن عبارات استخراج کرد.
کی از پاداشهایی که خداوند در قبال این ازجانگذشتگی به شهید عطا میکند، بخشش گناهان اوست.
ولی آن چنانکه از روایات استفاده میشود این بخشش مختص حقالله است و شامل حقوق بندگان نمیشود.
همانطور که از روایات استفاده میشود، ثواب و فضیلت قرض دادن بیشتر از فضیلت صدقه دادن است.
در روایات اهلبیت علیهمالسلام دلیل این فضیلت چنین بیان شده است:
از امام صادق علیهالسلام روایتشده که به پیروانشان فرمودند:
"مَعَاشِرَ الشِّیعَةِ کُونُوا لَنَا زَیْناً وَ لَا تَکُونُوا عَلَیْنَا شَیْناً" 1
(اى جماعت شیعیان موجب زینت و آبروى ما باشید؛ نه مایه ننگ و عار ما)
رسول خدا صلیالله علیه وآله فرمودند:
انسان بر دین دوست خود است؛ پس هرکس باید بنگرد که با چه کسی دوستی میکند.
امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند:
هرکس به کوبیدن دری ادامه دهد و اصرار ورزد، عاقبت از آن در وارد خواهد شد.
امروز دشمن از طریق تبلیغات رنگارنگ در شبکههای ماهوارهای، فرهنگ مصرفزدگی علیه اقتصاد ایران را به راه انداخته است (مقام معظم رهبری)
در کتاب شریف نهجالبلاغه از حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام روایتشده که آن حضرت فرمودند:
نیکوترین خصلتهای زنان، زشت ترین خصلتهای مردان است ...
هرچند سزاوار است که ورزشکاران لباسی وزین و درخور شأن یک ایرانی مسلمان بر تن کنند، ولی آراستگی و زیبایی ظاهری تنها کافی نیست. بلکه به زیبایی باطنی هم باید توجه کرد!
میخواهم لباسی معرفی کنم که نهتنها برای ورزشکاران المپیکی، بلکه برای کل انسانها و در هر زمان و مکان بهترین لباس است...
از رسول خدا صلیالله علیه و آله روایت شده که فرمودند:
ده گروه از امت من پراکنده محشور میشوند و خداوند متعال آنها را از مسلمانان جدا کرده و صورتهایشان را تغییر میدهد ...
بعضی از این گروههای پراکنده، در حالتی که دستها و پاهایشان قطعشده است محشور میشوند.
اینان کسانی هستند که ...
از رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله روایتشده که فرمودند:
مثل مؤمن، مثل ملک مقرّب است؛
همانا (درجه) مؤمن نزد خدا از ملک مقرّب نیز بالاتر است؛
و هیچچیزی نزد خداوند محبوبتر از مرد و زن توبه کننده نیست.
از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند:
"الناس معادن کمعادن الذهب و الفضه"
مردم معدن ها هستند، مانند معادن طلا و نقره.
از این فرمایش نورانی دو نکته استفاده است.
اولین نکته ارزش و کرامت انسان است.
چرا که خداوند از بین موجودات فقط او را لایق مقام خلافت الهی قرار داد و فقط اوست که میتواند با شکوفا کردن استعدادهای ذاتی و متعالی خود به قربی برسد که حتی ملائکه هم توان رسیدن به آن مقام را ندارد.
این نکته را از آن قسمت فرمایش میتوان استفاده کرد که انسان را به معادن طلا و نقره توصیف کرده اند.
از یک طرف معدنی از طلا و نقره است؛ نه معدن اشیاء کم ارزش.
از طرف دیگر معدن و کان ارزش است. یعنی منبع فضایل و مکارم انسانی. نه ارزش اندک.
اما دومین نکته ای که از این روایت شریف استفاده می شود این است که همچنانکه طلا و نقره به زحمت از معدنشان استخراج میشود، برای رسیدن به کمالات نیز باید زحمت کشید.
طلا و جواهرات به خودی خود در معادن ظاهر نیستند. بلکه برای تبدیل شدن به جواهر باید دمای هزاران درجه کوره آتش را به جان بخرد تا با ذوب شدن و جدا شدن ناخالصی های، ارزش پیدا کند.
تکالیف الهی که در قالبی تحت عنوان دین بیان شده است، عاملی هستند تا با به کار بسته شدن آنها، استعدادهای انسان شکوفا شده و ارزش معنوی او هویدا شود.
بدین ترتیب یکی از حکمت های تشریع احکام اعم از واجبات و محرمات این است که با امتثال آنها ارزش انسان و مقام والای او نمودار گردد.
از مرحوم آیتالله شیخ عبدالکریم حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم نقلشده که میفرمود:
"مرد آن است که حرفش دو تا باشد"
منظور ایشان از این مطلب این بود که ...
روزی به استادم عرض کردم:
«دست برداشتن از بعضی تعلقات دنیوی کار آسانی نیست. بعضی از رزائل اخلاقی هستند که پیراسته شدن از آنها خیلی سخت است!»
استاد در جواب، جملهای فرمود که خیلی تأثیرگذار بود و آن اینکه ...
"فضیل بن عیاض" قبل از تحول درونی و توبه، به دزدی و راهزنی مشغول بود.
شبی کاروای میگذشت. در میان کاروان فردی قرآن تلاوت میکرد.
در این هنگام این آیه به گوش فضیل رسید ...
در روایات اهلبیت علیهمالسلام
چند چیز را مایه آبادی دل معرفی کردهاند که به بعضی از آنها اشاره میکنیم:
در روایات اهلبیت علیهمالسلام بعضی از افراد به خاطر اعمال شایستهشان به مقامی رسیدهاند که جزء زائرین خداوند محسوب میشوند.
در این نوشتار به پنج گروه از این افراد اشاره میکنیم:
بهراستی چقدر سخت است که انسان مورد ظلم و تعدی قرار بگیرد، ولی نتواند از خودش دفاع کند! چقدر سخت است که حقوق مسلم تو را بهراحتی ضایع کنند و تو کاری از دستت برنیاید!
ولی چقدر آرامشبخش است سخن امیرالمؤمنین علیهالسلام، آنجا که تحمل این سختیها را نشانههایی از ایمان دانستهاند.
از آن حضرت روایتشده که فرمودند ...
بعضیها "عُجب" و "کبر" را به یک معنی میگیرند. درحالیکه این دو، غیر از هم بوده و تعریف علیحدهای دارند...
یکی از آرزوها که در روایات اسلامی نیز مورد نکوهش واقعشده است، آرزوهای طولانی است.
در اینکه مراد از آرزوهای بلند چیست، از آثاری که بر این نوع آرزوها مترتب میشود این مطلب را میتوان فهمید.
در فرمایشات اهلبیت علیهمالسلام چند اثر برای آرزوهای بلند بیانشده است:
حضرت علی علیه السلام راحتی قلب را در این چیز می دانند...
با نگاهی به روایات، بعضی از انسانها به خاطر اوصافی که دارند، مرده محسوب میشوند. ازجمله افرادی با خصوصیات زیر:
از رسول خدا صلیالله علیه و آله روایت شده که فرمودند:
خداوند یکى از بندگان خود را روز قیامت مورد عتاب و سرزنش قرار مى دهد و مى فرماید: من بیمار شدم چرا از من عیادت نکردى؟!
گوید بار خدایا تو خداوند بندگان هستى و مریض و دردمند نمى گردى.
خداوند متعال مى فرماید...