به ماجرای عاشورا که نظر میکنی، به گفتارها و رفتارهای حضرت سیدالشهدا علیهالسلام که نظر میکنی، صحنه عاشورا را مالامال از امید به زندگی میبینی؛ امید به زندگی، امید به پیروزی و امید به هدایت دیگران...
- ۱۴ شهریور ۹۸ ، ۰۹:۳۲
به ماجرای عاشورا که نظر میکنی، به گفتارها و رفتارهای حضرت سیدالشهدا علیهالسلام که نظر میکنی، صحنه عاشورا را مالامال از امید به زندگی میبینی؛ امید به زندگی، امید به پیروزی و امید به هدایت دیگران...
برای اینکه بدانیم چرا امام حسین علیهالسلام این توصیف بینظیر را درباره اصحابشان فرمودند بهتر است گزارشی از گفتگوی یاران حضرت با ایشان در عصر تاسوعا را مرور کنیم تا بدانیم اصحاب آن حضرت دارای چه معرفت و بصیرت عمیقی نسبت به مسئله امامت داشتند.
«عَمْرو بن قُرْطه» بعد از اجازه از امام حسین علیهالسلام به میدان رفت، عدۀ زیادی را هلاک کرد و تا آخرین توان خود جانبازى کرد.
آنقدر رشادت داشت که هر تیرى بهسوی آمام مىآمد، دستش را سپر آن تیر قرار مىداد و هر شمشیرى که بهطرف آن حضرت کشیده مىشد، قلب را در برابر آن قرار مىداد تا مبادا آسیبى به آن حضرت برسد؛ تا اینکه پیکرش پر از زخم شد.
در این هنگام به امام حسین علیهالسلام رو نموده و عرض کرد:
عَجَب نیست که گروهی هفتادودو نفره در مقابل لشکر سیهزارنفره ایستادند و پیروزی واقعی را از آنِ خود کردند؛ چراکه این وعدۀ خداوند است که فرمود:
سال ۶۰ هجری پس از مرگ معاویه، وَلِید بن عُتْبَة والی مدینه نامهای از طرف یزید دریافت کرد و مأمور شد که حسین بن علی علیهالسلام را مجبور به بیعت نماید.
ولید نیز در پی این دستور امام حسین علیهالسلام را احضار کرد و ایشان را به بیعت با یزید فراخواند.
امام حسین علیهالسلام به حاکم مدینه فرمودند:
... بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَیْرَةِ الضَّلالَةِ
خداوندا گواهى میدهم که حسین علیه السلام ... جانش را در راه تو بذل کرد، تا بندگانت را از جهالت و سرگردانى گمراهى برهاند.
در این فقره نورانی از زیارت اربعین امام حسین علیه السلام، یکی از علل قیام آن حضرت بیان شده است.
یکی از دعاها که فرد مسلمان حداقل باید روزی ده بار این دعا را در نمازهای خود بخواند، درخواست هدایت به راه مستقیم از خداوند است. اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ (ما را به راه راست هدایت نما).
حال سؤال این است که صراط مستقیم کدام راه است؟
یکی از حکمتها این است که مصائب ثمره اعمال و رفتار خود انسان است که به صورت بازتاب اشتباهات خود او در قالب مصائب تجلی میکند. همچنانکه خداوند در قرآن کریم مصائب ناشی از شکست ظاهری مسلمانان در جنگ احد را معلول رفتار خود مسلمانان معرفی میکند که از دستور پیامبر صلیالله علیه و آله سرپیچی کرده و جبهه مقاومت را خالی کردند...
طبق فرمایش خداوند در قرآن کریم، نور ایمان موهبتی الهی است که در پرتو آن، مسیر درست زندگی تشخیص داده میشود...
در بخشی از دعای افتتاح، اشتیاق خود را نسبت به ظهور دولت کریمه حضرت مهدی علیهالسلام ابراز میکنیم و از خداوند متعال درخواست میکنیم که با اظهار دولت مصلِح کل، ما را از پیشوایان و دعوتکنندگان به صراط مستقیم قرار دهد...
با توجه به اینکه حضرت در سال دویست وپنجاه و پنج هجری قمری متولد شده اند، بنابراین سن شریف ایشان تا امروز حدود 1185 سال است. سوال اینجاست که آیا امکان دارد کسی چنین عمر طولانی داشته باشد؟
جواب ...
از امام صادق علیه السّلام روایت شده که فرمودند:
زمانی که قائم علیه السّلام قیام کند کسی از شما در آن زمان جایی برای دادن صدقه و احسان خود نمی یابد؛ زیرا همه مؤمنین را توانگری فراگرفته و همگی بی نیاز میشوند.
آمدن تو فقط آمدن تو نیست؛ آمدن همهچیزهاست که دنیا کم دارد...
حواریین به حضرت عیسى علیهالسلام عرض کردند: یا روح اللَّه با چه کسی همنشین شویم؟
حضرت عیسی علیهالسلام فرمودند:
یکی از فضائل اهلبیت رسول خدا صلّی الله علیه و آله که در قرآن نیز بیان شده است، انفاق طعام به مسکین، یتیم و اسیر بود؛ باوجوداینکه خود آن حضرات به آن طعام نیاز داشتند.
اما آنچه در این آیه بیشتر از همه توجه را به خود جلب میکند، انفاق به «اسیر» است...
یکی از فضائل اهل بیت رسول خدا صلّی الله علیه و آله که در قرآن نیز بیان شده است، انفاق طعام به مسکین، یتیم و اسیر بود در حالی که خود آن حضرات به طعام نیاز داشتند ...
هم شیعه و هم اهل تسنن روایت کرده اند که آیاتى از سوره «هل أتی» یعنی آیه «إِنَّ الْأَبْرارَ یَشْرَبُونَ» تا آیه «وَ کانَ سَعْیُکُمْ مَشْکُوراً» درباره على علیهالسلام و فاطمه و حسن و حسین علیهمالسلام و کنیز آنان که فضّه نام داشت نازل شده است.
ماجرای این واقعه به چند نحو نقل شده است:
على بن ابى رافع گوید: من مسؤول بیت المال على بن ابى طالب علیه السلام و کاتب ایشان بودم و در بیتالمال حضرت یک گردنبند لولوء بود. دختر امیرالمؤمنین السلام کسی را نزد من فرستاد و به من پیام داد که دوست دارم گردنبند لولویى که در بیت المال است را به عاریه به من دهى تا در روزهاى عید قربان خودم را با آن بیارایم»...
یکی از فرمایشات راهگشای امیرالمؤمنین علیهالسلام که منشور حکومت داری محسوب می شود و میتواند الگوی بینظیری برای حکمرانان و مسئولین قرار بگیرد، فرمایشات آن حضرت به مالک اشتر است در هنگامی که او را برای فرمانروایی مصر میفرستاد.
آن حضرت در ضمن نامهای از مالک اشتر پیمان گرفت و به او فرمود:
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که به امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند:
ای علی! مَثَل تو، مَثَل سورۀ «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» است ...
فضائل امیرالمؤمنین علیهالسلام چنان زبان زد و بیشمار بوده که حتی دشمنان آن حضرت نیز زبان به بیان این فضائل گشودهاند.
حکایت زیر ماجرایی شنیدنی است دربارۀ اعتراف این ملعون نسبت به فضائل امیرالمؤمنین علیهالسلام...
یکی از مظاهر عدالت امیرالمؤمنین علیهالسلام، رفتار عادلانۀ آن حضرت با دشمن بود.
از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت شده که هنگام عزیمت به جنگ صفین با خدا مناجات کردند و در این دعا عرضه داشتند:
یک نظرسنجی!
لطف کنید نظر خودتون رو در مورد دو فونت قلم زیر بیان بفرمایید و بگید که برای درج مطالب، کدوم رو می پسندید؟
در روایتی از رسول خدا صلیالله علیه وآله، حضرت علی علیهالسلام تشبیه به کعبه کرده و فرمودند:
از امام هادی علیه السلام روایت شده که در روز غدیر سالی که خلیفۀ عباسی او را طلبیده بود به زیارت قبر شریف حضرت علی علیهالسلام رفتند و در ضمن زیارتی که داشتند خطاب به امیرالمؤمنین علیهالسلام عرضه داشتند: «لعنت خدا بر کسانی که تو را با دشمنانت برابر کردند».
سپس به سه آیه از قرآن کریم استناد کردند که نشان از عدم برابری امیرالمؤمنین علیهالسلام با دیگران دارد:
هیچ موجودى نیست مگر آنکه تسبیح خدا میگوید (و او را از هر عیب و نقصی منزّه میداند)؛ ولى شما تسبیح آنها را نمىفهمید
(الإسراء : 44)
(ای پیامبر) به آنان بگو: آیا غیر خدا را ولى و سرپرست و پناهگاه خود انتخاب کنم، در حالى که او آفرینندهی آسمانها و زمین است.
(الأنعام : 14)
رنگ خدایى (که همان رنگ ایمان و توحید خالص است) و چه رنگى از رنگ خدایى بهتر است؟!
(البقرة : 138)
اى اهل ایمان در کار دین صبور باشید و یکدیگر را به صبر و مقاومت سفارش کنید و مهیا و مراقب کار دشمن بوده و خداترس باشید، باشد که پیروز و رستگار گردید.
(آلعمران : 200)
او کسى است که دریا را مسخّر (شما) ساخت تا از آن، گوشت تازه بخورید و زیورى براى زینت دادن خویش از آن استخراج کنید.
(النحل : 14)
آیا ندیدهاى که کشتىها به نعمت خدا در دریا روان مىشوند تا [خدا] برخى از نشانههاى خود را به شما بنمایاند؟!
(لقمان : 31)
اوست آن که ستارگان را براى شما قرار داد تا به وسیلهی آن در تاریکىهاى خشکى و دریا هدایت یابید.
(الأنعام : 97)
خدا در درون هیچکس دو قلب ننهاده است (الأحزاب : 4)
آیا وقت آن نشده آنان که ایمان آورده اند دلهایشان به ذکر خدا و معارف حقى که نازل کرده نرم شود؟!
(الحدید : 16)
واى بر کسانى که در اثر سنگدلى یاد خدا نمیکنند (الزمر : 22)
روزهای پایانی رمضان المبارک سال 1395، در سفر تبلیغی که به نخجوان داشتم، یکی از شبها تصمیم گرفتیم با جناب سرکنسول به غار اصحاب کهف برویم (البته احتمال اینکه غار اصحاب کهف در نخجوان باشد ضعیف است؛ ولی بین مردم آنجا موردتوجه و احترام است)...
در روایتى از امیرالمؤمنین علیهالسلام نقل شده که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله هرگاه براى نماز شب برمىخاست نخست مسواک مىکرد و سپس نظرى به آسمان مىافکند و این آیات را زمزمه مىنمود:
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: همانا خداوند تبارک و تعالى در ثلث آخر هر شب و از اوّل هر شب جمعه فرشتهاى را به آسمان اول فرو میفرستد و او را مأمور مىسازد تا ندا دهد ...
پروردگارا! مرا برپا کننده نماز قرار ده؛ و از فرزندانم (نیز چنین فرما)
(سوره إبراهیم علیه السلام، آیه 40)
(در روز حساب) هر کسى عمل خود را به تمام و کمال دریافت مىکند و چیزى از عمل کسى کم نمىگذارند.
(الزمر : 70)
(نهایت فروتنى را در برابر آنها بنما) و بالهاى تواضع خود را در برابر پدر و مادر از روی محبت و لطف فرود آور
(الإسراء : 24)
باید از میان شما طایفهاى باشند که مردم را به سوى خیر دعوت کنند و امر به معروف و نهى از منکر نمایند.
(آلعمران : 104)
آخرین جملهای که بر زبان آن مرد بزرگ جاری شد این بود که خطاب به پزشکان و اطرافیان که مشغول احیای ایشان بودند، فرمود:
سرزمین خدا وسیع است (از مراکز آلوده به شرک و خفقان که مانع انجام وظائف شما است به جاى دیگر بروید) (تفسیر نمونه، ج19، ص: 402)
به یقین کسانى که گفتند "پروردگار ما خداست" و سپس ایستادگى کردند، نه ترسى بر آنان است و نه اندوهگین مىشوند
(الأحقاف : 13)مردی محضر آن حضرت شرفیاب شد و عرض کرد من شخصى گناهکارم که نمیتوانم خود را از معصیت نگهدارم مرا پند و اندرزى بفرما.
حضرت به آن فرد فرمودند: پنج کار را انجام بده. بعدازآن هر گناهى که مایلى انجام بده...
امیرالمؤمنین علیهالسلام:
خود را از (آلودگى) به هر پستى، والاتر دار؛ گرچه دلت را برباید؛ زیرا هر چه از (عزّت نفس) خود مایه گذارى عوض ندارد.
رسول خدا صلیالله علیه و آله وسلم پنج مورد از این خصلتها را شمرده و فرمودند:
کودکان را به خاطر پنج خصلت دوست دارم...
از رحمت خدا (و گشایش الهی) مأیوس نشوید (یوسف : 87)
ما از قرآن آنچه را براى مؤمنان مایهی شفا و رحمت است نازل مىکنیم(الإسراء : 82)
حتماً شما هم در جریان استعدادیابی اخیر که در تلویزیون پخش میشود هستید و شاید از هنرنمایی نوجوان اردبیلی که با صدای زیبای خود شنوندگان را به شگفت آورده خبردار شدهاید.
چیزی که غالباً از آن غفلت شده است محتوای بعضی از اشعاری است که توسط این نوجوان هنرمند اجرا میشود...
خداوند در قرآن کریم یکی از آثار نماز را دوری از فحشا و منکر بیان میفرماید.
سؤال این است که نماز چگونه انسان را از فحشاء و منکر بازمیدارد؟
در روایتی زیبا از حضرت سیدالمرسلین محمد مصطفی صلیالله علیه و آله انسان مؤمن تشبیه به میوه ترنج شده است که هم طعم خوبی دارد و هم بوی دلنشین...
ابو حمزه ثمالی میگوید: حضرت امام صادق علیه السلام خطاب به من فرمودند:
ای ابو حمزه؛ همانا من زمانی که تو را میبینم، مسرور شده و آرامش می یابم ...
یکی از این موجودات که در روایات مؤمن را تشبیه به آن کرده اند زنبور عسل است. در بیان علت مشابهت مؤمن به زنبور عسل روایاتی ذکر شده است ...
رسول خدا صلیالله علیه و آله فرمودند: شادمانی خداوند نسبت به توبه بنده خویش بیشتر است از زن عقیمى که صاحب فرزند شود و گمکردهای که گمشدهاش را بیابد و تشنه اى که به آب برسد».
در روایتی زیبا از حضرت امام موسى کاظم علیه السّلام انسان مؤمن تشبیه به دو کفه ترازو شده است. آنجا که فرمودند ...
هرکس تقوای الهی پیشه کند، خداوند برایش راه نجاتى (از تنگناى مشکلات زندگى) فراهم مىکند
(الطلاق : 2)
مىخواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند؛ و حال آنکه خدا کاملکننده نور خویش است، هرچند کافران خوش نداشته باشند
(الصف : 8)
خدا سرپرست کسانى است که ایمان آوردهاند. آنان را از تاریکىها بهسوى نور هدایت میکند (البقرة : 257)
هر کس از یاد من روى گردان شود، زندگى (سخت و) تنگى خواهد داشت (طه : 124)
در روایات معصومین علیهمالسلام راهکارهایی برای کنترل خشم بیان شده است که ما شش مورد را ذکر میکنیم:
بشتابید به سوى آمرزشى از پروردگارتان و بهشتى که وسعت آن [به قدر] آسمانها و زمین است و براى تقواپیشگان آماده شده است؛ همانان که در رفاه و تنگدستى انفاق مىکنند و خشم خود را فرو مىبرند و از مردم درمىگذرند و خدا نیکوکاران را دوست مىدارد.
کسى که زراعت آخرت را بخواهد، به کشت او برکت و افزایش میدهیم و بر محصولش میافزاییم؛ و کسى که فقط کشت دنیا را بطلبد، کمى از آن به او میدهیم، امّا در آخرت هیچ بهرهاى نخواهد داشت.
(الشوری : 20)
هرگاه به شما تحیّتى گفته شد، با تحیّتى نیکوتر از آن پاسخ گویید، یا همان را باز گردانید (النساء : 86)
(مؤمنین کسانی هستند که در دل شب) پهلوهایشان از بستر خواب فاصله مىگیرد و پروردگار خود را از روى خوف (نسبت به غضب خدا) و امید به رحمت او میخوانند. (السجدة : 16)
(ای پیامبر!) پاسی از شب را برای عبادت بیدار باش تا براى تو مایهی فزونى باشد. امید است پروردگارت بدین وسیله تو را در جایگاهى ستوده قرار دهد. (الأسراء: 79)
اى کسانى که ایمان آورده اید؛ تقواى الهى پیشه کنید و سخن حق و درست بگوئید (الأحزاب: 70)
آیا درباره آتشى که میافروزید فکر کردهاید؟ آیا درخت آن را (که بعداً هیزم شد) شما ایجاد کردید و یا پدید آورندهاش ما بودیم؟!
(الواقعة: 71 و 72)
آیا نطفهاى که در رحمها میریزید آگاهید؟! آیا شما آن را میآفرینید و یا ما خالق آن هستیم؟!
(الواقعه: 58 و 59)آیا هیچ درباره آنچه کشت میکنید اندیشیدهاید؟! آیا شما آن را میرویانید یا ما میرویانیم؟! (الواقعه: 63 الی 65)
آیا به آبى که مینوشید اندیشیدهاید؟! آیا شما آن را از ابر نازل کردهاید یا ما نازل میکنیم؟!
(الواقعه: 68، 69)
بهیقین، کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام دادهاند، [خداوند] رحمان براى آنان [در دلها] محبتی قرار خواهد داد
(سوره مریم، آیه 96)
دنیا دیدنیهایی دارد که با بَصَر و چشم ظاهری دیده میشود؛ ولی دیدنیهای دیگری نیز دارد که فقط با چشم باطنی یا بصیرت دیده میشود.
این چیزهای نادیدنی که فقط با چشم باطنی دیده میشوند عبارتند از ...
«مؤمنان تنها کسانى هستند که هر وقت نام خدا برده شود، دلهاى آنها ترسان میگردد» (الأنفال : 2)
خداوند در قرآن کریم و در سه آیه از سورۀ «ص»، سه تن از پیامبران خود را با صفت «أَوّاب» ستوده است:
خداوند در آیات متعددی از قرآن کریم، دربارۀ شدت و سختی روز قیامت سخن گفته است. بعضی از این اهوال، مربوط به نحوۀ برخورد انسانها در مواجهه با یکدیگر است...
روز قیامت همان روزی است که مردم آنچنان مشغول خودشان هستند که حتی دوستان صمیمی نیز باوجوداینکه یکدیگر را میبینند ولی از احوال یکدیگر سؤال نمیکنند. خداوند در قرآن کریم این وضع را چنین بیان میفرماید:
طبیعی است که هرگاه بندهای حداقل روزی پنج نوبت با حالت خشوع در برابر پروردگار بایستد و از هر نوع معصیتی که منافات با این حالت خشوع دارد اجتناب کند، رفتهرفته این حالت در درون او ملکه میشود و وقتی ادب بندگی در او ملکه شد، در سایر اوقات نیز از گناه و منکَر اجتناب خواهد کرد. به همین خاطر است پروردگار متعال در قرآن کریم میفرماید ...
آنان که در راه ما جهاد کنند، قطعاً به راه هاى خود، هدایتشان خواهیم کرد؛ و خداوند با نیکوکاران است.
(العنکبوت: 69)
قرآن کریم پُر است از آیههایی که در خداوند آنها اعلام میکند بعضی کارها را دوست دارد و بعضی دیگر را دوست ندارد.
یکی از راههای تربیت، همین روشی است که خداوند در این آیات بهکاربرده است:
اگر تلاشی که میکنی در جهت رضای خدا و در راهی باشد که او به آن امر کرده است، این وعدۀ خداست که دستت را میگیرد و مسیر را به تو نشان خواهد داد ...
سوار ماشینهای گران قیمت خود میشوند و بدون هیچ هدف معقولی در خیابانهای تهران یا شهرهای دیگر ویراژ میدهند. وقتی هم از دلی کارشان سؤال میکنی پاسخ میدهند: «دارندگی و برازندگی»!
این همان «جنون نمایش ثروت» است که شاید بهترین مصداق قرآنی آن کاری بود که «قارون» انجام میداد.
انسان مُوَحِّد با یکی دانستن خداوند و نفی شریک از او، در این حصن حصین الهی داخل میشود. ولی انسان کافر و مشرک، پناهگاهی سست و تکیهگاهی نامطمئن را برای خود برمیگزینند؛ پناهگاهی که دخول در آن سرنوشتی جز هلاکت ندارد:
خداوند در قرآن کریم، حجت خود را بر کسانی که در اثر حضور در این محیطهای ناسالم به گناه آلوده میشوند، تمام کرده است:
چه خوب گفتهاند که: «هرچه کنی به خود کنی/ گر همه نیک و بد کنی».
خداوند در قرآن کریم، این حقیقت مهم را اینچنین بیان میفرماید:
هرگز گمان مَبَر کسانى که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زندهاند و نزد پروردگارشان روزى داده مىشوند.
ازآنجاکه دنیای مادی و طبیعی، نظام علی و معلولی و اسباب مسببات بوده و توأم با تزاحمات است، برخی عوامل در اختیار انسان نیست و لازمۀ زندگی دنیوی است؛ ولی این به معنی مجبور بودن انسان نیست ...
دلیل اینکه مردم اینهمه به امثال امام خمینی (ره) و آیتالله بهجت (ره) محبت قلبی دارند، فقط دو چیز است:
ایمان و هدایت دارای مراتب است؛ همچنان که گمراهی نیز دارای مراتب است.
مدد کردن خداوند به هدایت یافتگان و مهلت دادن او به گمراهان به این صورت محقق میشود که ...
خداوند، رسول گرامیاش را از حضور در مسجدی که منافقین در جهت ضربه زدن به اسلام تأسیس کرده بودند، منع میکند و میفرماید:
بُخل، ترک زکات و صدقه، عدم پرداخت خمس، ترک انفاق به نیازمندان، همه و همه یک عامل مهم دارد و آن عبارت است از اینکه ...
پیامبران نیز مثل سایر انسانها دارای نفس اماره هستند؛ همان نفسی که انسان را به زشتیها فرامیخواند؛ ولی تفاوت انبیاء علیهمالسلام با سایر انسانها این است که:
خداوند در قرآن کریم انسان را نسبت به دریافتهای حسی و قلبیاش مسئول میداند و به اجازه نمیدهد که دنبالهرو هر چیزی که میشنود یا میبیند و یا به قلبش خطور میکند باشد ...
اى کسانى که ایمان آوردهاید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، و با صادقان باشید.
امیر مؤمنان حضرت علی علیهالسلام هنگامی که میخواستند بیتالمال را بین مال تقسیم کنند، در ضمن خطبهای فرمودند:
و براى شما در قصاص، حیات و زندگى است، اى صاحبان خِرد! شاید شما تقوا پیشه کنید. (البقرة: 179)
توصیف کردن حضرت محمد صلیاللهعلیهوآله به وصف «پیامبر اسلام»، نباید انسان را به این توهم بیندازد که آن حضرت فقط پیامبر دین اسلام و مسلمانان است و دین او شامل پیروان ادیان دیگر نیست! زیرا ...
راز اینکه اولیاءالله در هنگام مصائب دنیوی و از دست دادن اموال، بستگان و عافیت جسمانی صبر میکنند و ازخودبیخود نمیشوند این است که ...
ای خدا! ای کسی که رحمتش بر غضبش پیشى گرفته است! برخلاف عدالت نبود اگر برای هر حسنهای از بندگان، معادل آن را پاداش دهی؛ ولی فضل و کرم تو چیز دیگری میگوید ...
هیچگاه سه نفر باهم نجوا نمىکنند مگر اینکه خداوند چهارمین آنهاست و هیچگاه پنج نفر باهم نجوا نمىکنند مگر اینکه خداوند ششمین آنهاست و نه تعدادى کمتر و نه بیشتر از آن مگر اینکه او همراه آنهاست هر جا که باشند
(سوره مجادله، آیه 7)
همۀ انسانها نسبت به اعمال و کردارشان مسئولاند و از همۀ آنها دربارۀ آنچه در این دنیا مرتکب شدهاند بازخواست میشود؛ و این چیزی نیست جز اسارت انسان در بند اعمال خویش. مهم این است که بتوانی با بندگی خداوند خود را از این بند آزاد کنی و یا اینکه از عهدۀ آن برنیایی و در حبس بمانی ...
شاید شما هم برخورد کردهاید با کسانی که وقتی آنان را نهی از منکر میکنید میگویند: «مسئولیت اعمال ما به خود ما مربوط است و لازم نیست شما تذکر دهید»! درحالیکه خداوند انسان را علاوه بر خودش، مسئول اعمال انسانهای دیگری نیز کرده است...
چقدر تلخ و دردناک است تصور خانوادهای که در آن آتش به دام افتادهاند و پدر و مادی که برای نجات یکدیگر و برای نجات فرزندانشان از سوختن به هر در دیوار میزنند! ولی خداوند متعال خبر از آتشی میدهد که بهمراتب سوزناکتر و عظیمتر از آتش این دنیا است...
انواع بیماریها، مشکلات اقتصادی، مشکلات روحی، اختلافات خانوادگی و غیره، گرفتاریهایی هستند که بعضاً ارتباط مستقیمی با گناهان، کفران نعمت و ناسپاسی انسان دارند...
فرزندان خود را از ترس فقر مکشید؛ ما آنان را و خود شما را روزى مىدهیم و کشتن آنان خطایى بزرگ است.
(سوره إسراء، آیه 31)
«و گروهی از مردم کسانی هسند که میگویند به خدا و به روز قیامت ایمان آوردهایم و لکن (دروغ میگویند و) هرگز ایمان نیاوردهاند ... در دلهاشان مرضى است؛ پس خدا به کیفر نفاقشان آن بیمارى را زیادتر کرد و به خاطر دروغهایى که میگفتند، عذاب دردناکى در انتظار آنان است» (سورۀ بقره، آیه 8 و 10)
«کسانى که کتاب خدا را تلاوت مىکنند و نماز را برپا مىدارند و ازآنچه روزى آنان کردهایم در نهان و آشکار انفاق مىنمایند، به تجارتى امید دارند که هرگز از بین نمىرود»
(سوره فاطر، آیه 29)
وقتی صحبت از جنبههای طبیعی و مسئولیتهای فردی اجتماعی انسان است، طبیعتاً بین زن و مرد تفاوت وجود دارد؛ ولی وقتی پای ایمان و فضائل انسانی و اخلاقی در میان باشد، تفاوتی بین زن و مرد نیست و خداوند اجر هر دو را به طور کامل خواهد داد ...
همانطور که جسم به خوراک و رفاه نیاز دارد، روح نیز احتیاجاتی دارد که انسان نباید از آن غافل شود. خدا از انسان میخواهد که هم به جسم و هم به روحش هر دو را باهم رسیدگی نماید ...
خداست که شما را از ضعف آفرید، آنگاه پس از ضعف قوّت بخشید، سپس بعد از قوّت، ناتوانى و پیرى قرار داد (الروم: 54)
«اشاعه فحشاء» منحصر به این نیست که انسان تهمت و دروغ بىاساسى را در مورد زن و مرد با ایمانى نشر دهد و آنها را به عمل منافى عفت متهم سازد، این یکى از مصادیق آن است، اما منحصر به آن نیست.
هرگز دربارۀ چیزى مگو که من آن را فردا انجام مىدهم؛ مگر اینکه [بگویى: اگر] خدا بخواهد
(سوره کهف، آیه 23)
(در انفاق به محتاجان زیادهروی مکن) نه بخل بورز که گویى دستت را به گردنت بستهاند و نه آنچنان باز کن که چیزى (براى روز مبادا) نزد خود نگذارى و تهىدست بنشینى و خود را ملامت کنى
(سوره إسراء، آیه 29)
یکى از آیات او این است که براى شما از خود شما همسرانى خلق کرد تا بهسوی آنان میل کنید و آرامش گیرید
(سوره روم، آیه 21)
خداوند در قرآن کریم در همان آیهای که به نیکی بر پدر و مادر و خویشاوندان سفارش کرده، به نیکی بر همسایه نیز سفارش کرده؛ و این یعنی ...
اى مردم بترسید از پروردگار خود، آن خدایى که همه شما را از یک تن بیافرید و هم از آن جفت او را خلق کرد و از آن دو تن خلقى بسیار در اطراف عالم از مرد و زن برانگیخت و بترسید از آن خدایى که به نام او از یکدیگر مسئلت و درخواست مىکنید (خدا را در نظر آرید) و درباره ارحام کوتاهى مکنید که همانا خدا مراقب اعمال شما است.
(سوره نساء، آیه 1)
به خاطر بیاور آن روز را که خداوند همه آنها را محشور مىکند درحالیکه چنان احساس مىکنند که تمام عمرشان در این دنیا بیش از ساعتى از یک روز نبوده است.
(سوره یونس، آیه 45)
اموال یتیمان را [پس از بلوغشان] به آنان بدهید و اموال نامرغوب [خود] را با اموال مرغوب [آنان] عوض نکنید و اموالشان را با اموال خود نخورید، که این گناهى بزرگ است.
(النساء: 2)
آیا کسى که بناى [کار] خود را براساس پروا داشتن از خدا و خشنودى او نهاده بهتر است یا کسى که بناى خود را بر لبه سیلگاهى که آب زیر آن را برده و فرو ریختنى است پىریزى کرده و با آن در آتش جهنّم سقوط کرده است؟!
(سوره توبه، آیه 109)
به راستی که مؤمنان رستگار شدند؛ آنان که بر نمازهایشان مواظبت مىنمایند.
(سوره مؤمنون، آیه 1 و 9)
مرگ فقط به ازکارافتادن قلب و از بیان رفتن قوای بدنی نیست. همچنان که زندهبودن فقط به کار کردن مغز و مشاعر جسمانی نیست...
وقتی حضرت خدیجه سلاماللهعلیها با رسول خدا صلیاللهعلیهوآله ازدواج کرد، زنان قریش او را به خاطر ازدواج با رسولالله که ثروت زیادی نداشت و از خردسالی یتیم شده بود، مورد طعنه قرار دادند و از او دوری کردند. حتی در زمان حاملگیاش به وجود نورانی حضرت زهرا سلاماللهعلیها و در زمان وضع حمل ایشان که اوج نیاز یک زن به اقوام و آشنایان است، زنان قریش او را به خاطر ازدواج با رسول خدا صلیاللهعلیهوآله تنها گذاشتند.
از امام صادق علیه السلام روایت شده که ...
خداوند در قرآن کریم یکی از نعمتهایی که به رسول اعظمش عنایت کرده را ذکر میکند و خطاب با آن حضرت میفرماید: «خداوند تو را فقیر یافت؛ پس تو را غنى و بىنیاز کرد».
دربارۀ اینکه خداوند پیامبر صلیاللهعلیهوآله را چگونه بینیاز کرد، چند تفسیر گفته شده است...
بشتابید به سوى آمرزشى از پروردگارتان و بهشتى که وسعت آن [به قدر] آسمان ها و زمین است و براى تقواپیشگان آماده شده است (سوره آلعمران، آیه 133)
ویژگی که باعث میشود مجاهدین با جان و مال خود در راه خدا جهاد کنند، نوع بینش و نوع رفتاری است که آنان نسبت به دنیا دارند...
دنیا بازار است و انسانها در این بازار تجارت میکنند. در این بازار و در این تجارتها عدهای سود میکنند و عدهای خسارت میبینند...
فایدۀ چشم در دیدن است و فایدۀ زبان در گفتن و فایدۀ گوش در شنیدن. کسی که این سه را نداشته باشد، درواقع «کر، لال و کور» است.
ولی «کر، لال و کور واقعی» کسی است که از شنیدن، گفتن، دیدن و در یک کلمه «ادراک کردن» حقائق محروم باشد. همان مرضی که خداوند دوزخیان را با آن توصیف میکند و دربارۀ آن میفرماید:
خداوند در قرآن کریم بعد از اشاره به جریان قربانی دادن هابیل و قابیل و قبول کردن قربانی یکی از آن دو، از زبان هابیل ملاک قبولی اعمال را «تقوا» معرفی میکند و میفرماید:
از امیرالمؤمنین علىبنابىطالب علیهالسلام روایت شده که: رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله یک روز (از ماه شعبان که نزدیک ماه مبارک رمضان بود) این خطبه را براى ما خواند که:
یکی از فضائل ماه مبارک رمضان، نزول رحمت الهی بهصورت گسترده و دور شدن غضب الهی از بندگان و همچنین کم شدن راه نفوذ شیطان در انسانها است. همچنان که رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله دربارۀ ماه رمضان فرمودند:
از حضرت صادق علیهالسلام نیز سؤال شد که پروردگار خود را با چه چیز شناختید؟ حضرت فرمودند:
از حضرت امام موسی کاظم علیهالسلام روایت شده که: عدهای به (پدرم حضرت امام) صادق علیهالسلام عرض کردند که «ما دعا میکنیم ولی دعایمان مستجاب نمیشود». حضرت امام صادق علیهالسلام در پاسخ فرمودند:
یکی از این اشخاص که با وجود جایگاه علمی و معنوی والا، عاقبت به شرّ شد، شخصی بود به نام «احمد بن هلال».
«احمدبنهلال» شخصی بود که پنجاه و چهار مرتبه حج گزارده بود و بیست مرتبه آن را پیاده انجام داده بود. راویان اصحاب با او ملاقات مىکردند و از او حدیث میگرفتند!
مسئلۀ لعنت کردن بیجای دیگران آنقدر قبیح و مورد نکوهش است که حضرت امام محمدباقر علیهالسلام دربارۀ آن فرمودند:
کم نیستند کسانی که تشنۀ معارف الهی هستند و قصد طی طریق سلوک و خودسازی را دارند، ولی به دلیل نداشتن استاد اخلاق و تربیت و یا عدم دسترسی به استاد، از کسب بعضی معارف والای الهی محروم ماندهاند.
بهترین راه برای چنین افرادی، همان راهی است که رسول خدا صلیاللهعلیهوآله بیان کردند...
ماه مبارک رمضان پر است از اعمال و ادعیه بافضیلتی که فرصتهای بینظیری را پیش روی انسان میگذارد. ولی افراد زیادی هستند که به دلایل متعدد از انجام این مستحبات محروم میشوند. اینجاست که بعضی سوال میکنند، اگر بخواهیم از بین این همه اعمال، بافضیلتترین آنها را انتخاب کرده و به آن عمل کنیم، کدام را انتخاب کنیم؟
از جمله وصایای لقمان حکیم به فرزندش که در برخی از کتب روایی ذکر شده، این کلمات است که فرمود:
اى پسر عزیزم! من چهارصد پیامبر را خدمت کردم و از گفتار آنان چهار سخن را برگزیدم:
از جابر روایت شده که امام محمد باقر علیهالسلام فرمودند: زمانى بر مردم خواهد آمد که امامشان غایب گردد. خوشا به حال کسانى که در آن زمان بر امر ما (امامت و ولایت) ثابتقدم بمانند. کمترین ثواب آنان این خواهد بود خداوند جلّجلاله آنان را میخواند و میفرماید ...
یکی از اسماء و صفات خداوند «مُقِیلَ الْعَثَرَات» است.
«مُقِیل» اسم فاعل باب «إقاله» است. برای اینکه معنی این اسم نورانی را بفهمیم، لازم است توضیحی دربارۀ واژۀ اقاله بدهیم...
از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله روایت شده که فرمودند:
خداوند عزّوجلّ سه چیز را در سه چیز پنهان کرده است:
اگر بخواهیم انواع خانواده های متشکل از زوجین را از لحاظ ایمان به خداوند دسته بندی کنیم، میبینیم که چهار دسته در این تقسم بندی متصور است و با نگاه به قرآن کریم میبینیم که خداوند در ضمن آیات به هر یک ا زاین دسته ها اشاره نموده و مثالهایی برای این خانواده ها ذکر فرموده اند...
الَّذِینَ إِن مَّکَّنَّاهُمْ فیِ الْأَرْضِ أَقَامُواْ الصَّلَوةَ وَ ءَاتَوُاْ الزَّکَوةَ وَ أَمَرُواْ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْاْ عَنِ الْمُنکَر 1
"آنها کسانی هستند که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم نماز را بر پا میدارند و زکات را ادا میکنند و امر به معروف و نهی از منکر مینمایند"
این آیه تفسیری است در مورد یاران خدا که در آیه قبل وعده یاری به آنها داده شده است...
در آیاتی از قرآن کریم، پنج ویژگی برای مؤمنان و شتاب کنندگان در کارهای نیک شمرده شده است:
از حارث اعور روایت شده که گوید: با امیرالمؤمنین علیهالسلام در حیره میرفتیم که به یک دیر نصرانی رسیدیم و یک نصرانی ناقوس میزد.
امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود: اى حارث؛ آیا میدانى این ناقوس چه میگوید؟
عرض کردم: خدا و رسول و پسر عمش داناتر هستنند. حضرت فرمود ...
در این روایت نورانی از امام رضا علیهالسلام، اعمالی برای استفاده هرچه بهتر از فرصتهای باقیمانده این ماه شریف سفارش شده است که میتواند نوعی جبران فرصتهای ازدسترفته باشد.
یکی از اعتقادات ما این است که انبیاء و ائمه معصومین علیهمالسلام نه تنها معصیت نمیکنند بلکه فکر معصیت هم از آنها سر نمیزند.
این مسئله ناشی از نوع بینش حضرات معصومین نسبت به گناه است...
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْفُلْکِ الْجَارِیَةِ فِی اللُّجَجِ الْغَامِرَةِ یَأْمَنُ مَنْ رَکِبَهَا وَ یَغْرَقُ مَنْ تَرَکَهَا
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَاةً کَثِیرَةً تَکُونُ لَهُمْ رِضًى وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَدَاءً وَ قَضَاءً
خداوندا بر محمد و خاندان محمد درود بفرست؛ درودی فراوان که مایه خشنودی آنان و ادا و ایفای حق محمد و آل محمد علیهمالسلام باشد.
(فرازی از صلوات شعبانیه)
با تدبر در این فراز بلند دو نکته مهم استنباط میشود:
در فرازی نورانی از صلوات شعبانیه، به خداوند چنین عرضه میداریم:
خداوندا ... روزىام کن که بهوسیلۀ آنچه از فضیلت بر من وسعت داده اى، باکسانی که رزقت را بر آنان تنگ فرموده اى مواسات و همدردى نمایم.
حضرت آیت الله مصباح یزدی در کتاب آموزش فلسفه، دو نوع فایده مهم اعتقاد به قضاء و قدر الهی بیان نموده است؛ با این بیان که:
«انسان جائز الخطاء»! شاید بارها این جمله را شنیده و بازگو کرده ایم؛ ولی نکته ای در این مطلب است که اگر به آن توجه نشود، شاید انسان در کردار خود دچار خطاهای بزرگی شود...
از جمله دلایل معصوم بودن انبیاء و ائمه علیهم السلام این است که سر زدن گناه و معصیت از انسان، معلول عوامل مختلفی است و این عوامل در مورد معصومین علیهم السلام منتفی است...
از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایتشده که فرمودند:
مهدى (علیهالسلام) از فرزندان من است. چهرهاش چون ماه تابان است؛ رنگ بدنش عربى و جسمش مانند اندام بنی اسرائیل (تنومند) است.
وقتی حضرت مهدی علیهالسلام متولد شدند امام حسن عسکری علیهالسلام به او خطاب کردند:
«یَا بُنَیَّ انْطِقْ بِقُدْرَةِ اللَّهِ»: ای فرزندم! با قدرت الهى سخن بگو ...
رهبر معظم انقلاب (بیانیۀ گام دوم انقلاب): خبرهای دروغ، تحلیلهای مغرضانه، وارونه نشان دادن واقعیتها، پنهان کردن جلوههای امیدبخش، بزرگ کردن عیوب کوچک و کوچک نشان دادن یا انکار محسّنات بزرگ، برنامهی همیشگی هزاران رسانهی صوتی و تصویری و اینترنتی دشمنان ملّت ایران است ...
رهبر معظم انقلاب (بیانیهی گام دوم انقلاب):
مهمترین ظرفیّت امیدبخش کشور، چیزی که هیچ اندوختهی مادّی را نمیتوان با آن مقایسه کرد، عبارت است از ...
رهبر معظم انقلاب (بیانیهی گام دوم انقلاب):
تحرّک جدید نهضت بیداری اسلامی بر اساس الگوی مقاومت در برابر سلطهی آمریکا و صهیونیسم؛ شکست سیاستهای آمریکا در منطقهی غرب آسیا و زمینگیر شدن همکاران خائن آنها در منطقه؛ گسترش حضور قدرتمندانهی سیاسی جمهوری اسلامی در غرب آسیا و بازتاب وسیع آن در سراسر جهان سلطه، اینها بخشی از مظاهر عزّت جمهوری اسلامی است که جز با شجاعت و حکمت مدیران جهادی به دست نمیآمد.
رهبر معظم انقلاب (بیانیهی گام دوم انقلاب): ایران مقتدر، امروز هم مانند آغاز انقلاب با چالشهای مستکبران روبهرو است امّا با تفاوتی کاملاً معنیدار...
از معاویه نقلشده است که روزی از اطرافیانش پرسید: چه کسى در میان مردم به مقام خلافت سزاوارتر است؟
گفتند: تو.
جواب داد...
رهبر معظم انقلاب (بیانیۀ گام دوم انقلاب): برای همه چیز میتوان طول عمر مفید و تاریخ مصرف فرض کرد؛ امّا شعارهای جهانی این انقلاب دینی از این قاعده مستثنی است...
رهبر معظم انقلاب (بیانیۀ گام دوم انقلاب):
این انقلاب از آغاز تا امروز نه بیرحم و خونریز بوده و نه منفعل و مردّد. با صراحت و شجاعت در برابر زورگویان و گردنکشان ایستاده و از مظلومان و مستضعفان دفاع کرده است.
جمهوری اسلامی در شمار موفّقترین حاکمیتهای جهان در جابهجایی خدمت و ثروت از مرکز به همه جای کشو و از مناطق مرفهنشین شهرها به مناطق پاییندست آن بوده است. آمار بزرگ راهسازی و خانهسازی و ایجاد مراکز صنعتی و اصلاح امور کشاورزی و رساندن برق و آب و مراکز درمانی و واحدهای دانشگاهی و سدّ و نیروگاه و امثال آن به دورترین مناطق کشور، حقیقتاً افتخارآفرین است...