به راستی چه کسی انسان را اینچنین و با این سیستم آفرینش شگرف خلق کرده است که برای تمامی مراحل زندگی او، وسیلۀ تغذیه فراهم شده باشد؟!...
- ۰۸ فروردين ۹۸ ، ۱۸:۵۸
به راستی چه کسی انسان را اینچنین و با این سیستم آفرینش شگرف خلق کرده است که برای تمامی مراحل زندگی او، وسیلۀ تغذیه فراهم شده باشد؟!...
حضرت امام رضا علیهالسلام در مورد فرزندشان امام جواد علیه السلام فرمودند:
این مولودى است که براى شیعیان ما بابرکتتر از او زائیده نشده است.
هرچند ولادت تمامی ائمه علیهمالسلام بابرکت بوده است، ولی شرایط زمان میلاد حضرت جواد علیهالسلام طوری بوده که خیروبرکت ولادت ایشان مشهودتر بود.
یکی از دلایل بابرکت بودن ولادت حضرت امام محمدتقی علیهالسلام این است که:
امام جواد علیه السلام تنها فرزند امام رضا علیهالسلام بودند. همچنانکه خود حضرت امام جواد علیه السلام فرمودند:
حضرت موسى (علیهالسلام) از شیطان پرسید: «به من خبر ده از گناهى که چون آدمیزاد مرتکب آن شود، بر او مسلط شوى»؟
شیطان گفت:
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که خداوند عزّوجلّ به حضرت داود (علیه السلام) فرمود: «اى داود! گنهکاران را مژده بده و صدّیقان (راستگویان و درست کرداران) را بترسان».
حضرت داود علیهالسلام عرض کرد: چگونه گنهکاران را مژده دهم و صدیقان را بترسانم!
پروردگار فرمود:
خداى تعالى به بعضى از صدّیقین و نیکان الهام کرد که: «بندگانى دارم که مرا دوست دارند و من ایشان را دوست مى دارم و آنان مشتاق من و من مشتاق آنان هستم و آنها یاد من مى کنند و من یاد آنها مىکنم. چنانچه راه آنها را انتخاب کنى من تو را دوست مى دارم و اگر تخلف از روش آنان نمائى، تو را دشمن مى دارم».
آن صدّیق به پیشگاه پروردگار عرض کرد: علامت و نشانههاى آن بندگان که چنین و چنانند چیست؟
در این هنگام به او الهام شد:
اولین شب جمعه از ماه مبارک رجب را " لَیْلَةَ الرَّغَائِبِ " نامیده اند. این نامگذاری به خاطر رغبتی که به ثواب عظیم این شب وجود دارد.
از رسول خدا صلّى اللّه علیه وآله روایت شده که درباره فضیلت این شب فرمودند ...
بر اساس روایات، دعا در این ماه به درجه استجابت نزدیکتر است. حتی در زمان جاهلیت هم مردم دعاهای مهم و مباهله (نفرین کردن بر کسی) هایشان را تا ماه رجب به تأخیر میانداختند تا در این ماه انجام دهند.
مرحوم سید بن طاووس در کتاب شریف اقبال الاعمال، سه حکایت عجیب و عبرتآموز در این رابطه نقل میکند.
از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایتشده که فرمودند:
ماه رجب " شهرُ اللَّه الاَصَبّ " است و آن را " اَصَبّ " گویند ازاینجهت که ...
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که درباره ماه رجب فرمودند:
ماه رجب را مردم عهد جاهلیت بزرگ مى داشتند و آن را الشهر الاصمّ مى نامیدند.
این ماه را «الشهر الأصمّ» نامیدهاند به خاطر اینکه ...
از امام صادق علیهالسلام روایتشده که فرمودند:
وقتی روز قیامت فرابرسد، سروشى از درون عرش ندا مى دهد أَیْنَ الرَّجَبِیُّونَ (رجبى ها کجایند)؟
در این هنگام گروهى برمى خیزند که...
بر طبق آیۀ «أَمَّنْ یُجیبُ ...»، یکی از شئون خداوند متعال این است که دعاى مضطر و درماندهای که از او میخواهد، اجابت مى نماید و گرفتارى و بلا را از او بر طرف مى کند.
از این آیه میتوان چنین استفاده کرد که: اگر میخواهیم خداوند گرفتاری ما را برطرف نماید، باید ...
شاید شما هم جزء کسانی بودید که تصور میکردید آیۀ معروف «أَمَّنْ یُجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ» یک دعا است. در حالی که این آیه یک پرسش است که مفهوم آن به وسیلۀ آیات قبل از خودش کامل میشود.
مطلب از این قرار است که خداوند در مقام توبیخ مشرکین به خاطر شرک ورزیدن، چند پرسش مطرح میکند...
از عبد اللَّه بن سنان نقل شده که گفت: از حضرت امام صادق علیهالسلام سؤال کردم: آیا فرشتگان برتر هستند یا بنی آدم؟
حضرت فرمودند:
شاید برای شما هم سؤال شده که صلوات فرستادن ما بر رسول خدا و اهل بیت علیهمالسلام چگونه باعث نزول رحمت و صلوات الهی بر این حضرات میشود؟ به عبارت دیگر، چطور ممکن است که صلوات فرستادن ما بر این حضرات، باعث تکامل معنوی ایشان گردد؟
یکی از رسالتهای رسول خدا و ائمه معصومین علیهمالسلام، تفسیر و تبیین آیات قرآن کریم است؛ به طوری که اگر آیات قرآن کریم توسط این حضرات تفسیر نشوند، راه برای همه گونه تفسیر و تأویل باز خواهد بود...
چگونه ممکن است افراد فاسقی همچون آل سعود، سرپرست مسجد الحرام و کلیددار خانۀ کعبه باشند، در حالی که خداوند متعال در قرآن فرموده است:
خداوند در قرآن کریم، بعضی از مؤمنین را به خاطر قساوتى که دل هایشان را گرفته و در مقابل ذکر خدا و حقى که از ناحیه او نازل شده (قرآن) خاشع و نرم نمى شود، مورد عتاب قرار داده است. در این آیه خداوند حال چنین مؤمنینی را به حال اهل کتاب تشبیه مى کند که کتاب خدا بر آنان نازل شد و در اثر آرزوهاى طولانى دلهایشان دچار قساوت گردید:
با توجه به آیه ای از قرآن کریم، شاکر بودن انسان در برابر پروردگار متعال، حکمت شمرده شده است. در آنجا که میفرماید:
در آیهای از قرآن کریم، خداوند یکی از دلایل وحدانیت خود را آفرینش بی بدیل خود معرفی کرده و می فرماید:
خداوند در آیهای از قرآن کریم یک مسئله را به عنوان تنها موعظه و سفارش خود به بندگان معرفی کرده و میفرماید:
شرائط امروز ایران اسلامی را مقایسه کنید با شرائط مسلمانان صدر اسلام در جنگ خندق. به راستی چقدر شبیه است اوضاع کنونی به آن اوضاع دوران! دشمنان تا به دندان مسلح از قارهها و کشورهای مختلف جهان و خائنین و توطئه گران داخلی، همه با هم جمع شدهاند تا این حکومت اسلامی را بر زمین بزنند.
در این شرائط، رهبر معظم انقلاب، بیانیهای موسوم به گام دوم انقلاب را صادر میکند و در آن بیانیه، جهت گیری آیندۀ نظام اسلامی را مشخص مینماید...
از امام صادق علیه السلام روایت شده که دربارل اهمیت تسبیحات معروف به تسبیحات حضرت فاطمه سلام الله علیها فرمودند:
یکی از نام های حضرت فاطمه سلام الله علیها مبارکه است؛ همچنانکه امام صادق علیه السلام فرمودند:
"لفاطمة (علیها السلام) تسعة أسماء عند الله عز وجل: فاطمة و الصدیقة و المبارکة و الطاهرة و الزکیة و الرضیة و المرضیة و المحدثة و الزهراء"
برای فاطمه سلام الله علیها ۹ نام است که یکی از آنها "مبارکه" است.[۱]
این نام برای آن حضرت, در کتاب مقدس مسیحیان نیز آمده است؛ نقل شده, در انجیل آمده است که خداوند به حضرت عیسی علیه السلام فرمود:
"ای عیسی، تصدیق کن نبی امی را ... که نسل او از مبارکة است".[۲]
یکی از دلایل نامگذاری حضرت فاطمه سلام الله علیها به نام نامی "مبارکه" این است که با اینکه آن حضرت تنها بازمانده رسول خدا صلی الله علیه و آله بود، ولی نسل پیامبر ص از آن حضرت تکثیر شدند، به طوری که سادات را در بلاد متعدد به وفور می یابیم. همچنین یازده امام معصوم از نسل و ذریه آن بانوی گرامی بودند. لذا آن حضرت مبارکه و بابرکت می باشد.
پی نوشت:
۱. أمالی مرحوم شیخ صدوق، ص ٦٨٨
۲. أمالی مرحوم شیخ صدوق، ص ٣٤٦
«صدیقة» به معنی کسى است که صدق و راستى از او زیاد سر زده است و چون عادت به راستگویى دارد، دروغى از او سر نمى زند. همچنین گفته اند صِدِّیق به کسى گفته مى شود که با قول و اعتقادش چیزى را به راستى مىگوید و صدق خود را با عملش و کردارش ثابت و محقّق مى دارد. با توجه به این معنی صدیقه، حضرت فاطمه سلاماللهعلیها به دو دلیل صدّیقه نامیده شده است:
سلیم بن قیس هلالی، در کتاب معروف خود، در ضمن بیان کیفیت هجوم به بیت امیرالمؤمنین و حضرت فاطمه علیهماالسلام، مطلبی جانگداز مینویسد و آن اینکه:
ابو بکر و عمر بر حضرت فاطمه علیهاالسلام وارد شدند و سلام کردند و گفتند: ما به بدى خود اعتراف مى کنیم و امیدواریم ما را ببخشى و کینه ما را از دل بیرون آورى.
حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود:
سلیم بن قیس هلالى عامرى کوفى، از خواص اصحاب امیر المؤمنین و امام حسن و امام حسین و امام زین العابدین و امام باقر علیهم السلام است...
از محمود بن لَبید روایت شده که: به حضرت فاطمه سلام الله علیها عرض کردم: «ای سرورم من؛ چرا حضرت علی علیهالسلام از گرفتن حقش (خلافت) خوددارى کرد»؟ حضرت فرمودند:
از ازلی و ابدی بودن خداوند تعبیر به «سَرْمَد» بودن او میشود و به عبارت دیگر سرمدیت خداوند یعنی ...
در روایتی نقل شده که رسول خدا صلّىاللَّهعلیهوآله، حضرت فاطمه سلاماللهعلیها را در حالى دید که عبایى از پوست شتر پوشیده و با یک دست مشغول آسیا کردن و به کمک دست دیگر مشغول شیر دادن به فرزندش مىباشد. چشمان رسول خدا صلّىاللَّهعلیهوآله از مشاهده این امر پر از اشک شد و به حضرت فاطمه سلاماللهعلیها فرمود: «دخترم! سختیها و تلخیهاى دنیا را در مقابل حلاوت و شیرینى آخرت قرار بده». حضرت فاطمه سلاماللهعلیها عرض کرد:
ائمۀ معصومین علیهمالسلام محور وحدت و الفت هستند و به سبب بهرهمندی از ولایت آنان است که تفرقهها واختلافات از بین میرود. همچنانکه در زیارت موسوم به زیارت جامعه کبیره، محضر حضرات اهل بیت علیهمالسلام عرضه میداریم:
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
بهترین خصلتهای زنان، بدترین خصلتهای مردان است و آن خصلت ها عبارتند از ...
علماء (اهل تسنن) اتفاق دارند که صحیحترین کتابها بعد از قرآن عزیز، صحیح بخاری و صحیح مسلم هستند و این دو کتاب مورد قبول امت (اهل تسنن) واقع شدهاند.
در همین دو کتاب که به ادعای اهل تسنن صحیحترین کتابها بعد از قرآن است، روایاتی وجود دارد که اثبات میکند، ابوبکر شایستۀ مقام خلافت رسول خدا صلیاللهعلیهوآله و رهبری امت اسلام نبود.
از برخی روایات و حکایات تاریخی چنین استفاده میشود که ائمه علیهمالسلام و برخی از اولیاء الهی دارای چنین علمی بودند. همچنانکه از اسحاق بن عمار نقل شده که شنیدم امام کاظم علیه السلام به مردى خبر مرگ او را مىدهد. در دل خود گفتم: آیا به راستى او مىداند که مردى از شیعیانش چه وقت مىمیرد؟ امام، با حالت شبیه غضب رو به من کرد و فرمود:
برای پاسخ به منکرین شهادت حضرت صدیقۀ طاهره، کافی است به کلمات علماء ماضین از هر یک از شیعه و اهل تسنن مراجعه کرد که در این بیانات، وفات بانوی دو عالم را با عبارت «شهادت» یاد کردهاند...
در برخی از آیات قرآن و روایات و منابع اسلامی، عبارت «بر خداوند واجب است» آمده است.
سؤالی که ایجاد میشود عبارت است از اینکه: معنی «وجوب بر خداوند» چیست؟ اینکه میگوییم «عدل بر خداوند واجب است»، «رحمت بر خداوند واجب است» به چه معنی است؟ آیا امکان دارد کسی یا چیزی بر خداوند تکلیف واجب نماید؟!
در پاسخ به این سؤال باید توجه داشت که کلمۀ «وجوب» دو اصطلاح متفاوت دارد:
هدایت مردم و دعوت آنان به سوی خدا و به سوی دین و مذهب حق، یا با کلام است و یا با رفتار؛ ولی دعوت آنان به وسیلۀ رفتار تأثیرگذارتر است؛ زیرا ...
شاید سؤال شود که چرا خداوند انسان را مکلف کرده است؟ دلیل این همه باید و نبایدها که از سوی شارع معین شده چیست؟ چه اشکالی داشت که انسان بدون اینکه از طرف خداوند مکلف به امری شود، به زندگی خود ادامه میداد؟!
در پاسخ به این سؤال یک دلیل عقلی می آوریم که مبتنی بر چند مقدمه است:
خداوند در قرآن کریم میفرماید:
«وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرینَ الَّذینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصیبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ»[1]
و بىگمان، شما را به چیزى از ترس و گرسنگى و کاهشى از اموال و نفوس و محصولات مىآزماییم، و صابران را مژده ده؛ همانان که چون مصیبتى به ایشان رسد، مىگویند: ما از آن خداییم و ما فقط به سوى او باز مىگردیم. اینانند که درودها و رحمتى از پروردگارشان بر آنان نثار مىشود، و اینان خود هدایت یافتگانند.
چند نکته که از این آیات استفاده میشود؛ از جمله پنج نکتۀ زیر:
1- در این آیات بعضی اسباب ابتلاء انسان ذکر شده است و به عبارت دیگر با این اسباب خداوند انسان را امتحان میکند:
ترس، گرسنگى، کاسته شدن از اموال، نقص در نفوس و جانها و ضرر زدن به محصولات.
2- وظیفۀ انسان در این ابتلائات صبر است.
3- صبر در این ابتلائات به این معنی است که انسان خود را مالک چیزی نداند و خودش و آنچه دارد را متعلق به خداوند متعال بداند.
4- این آلام و ابتائاتی که انسان تحمل میکند، بدون عوض نخواهد بود و خداوند با برخی از نعمتها آنها را به نحو احسن جبران خواهد کرد.
5- به قرینۀ عبارت «إنا لله و إنا إلیه راجعون» و سیاق آیات، این آیات دربارۀ مومنین است. لذا عوضی که در این آیات ذکر شده، فقط شامل حال آنها می شود.[2]
از عبد اللَّه بن مسعود نقل شده که: ما نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بودیم. حضرت لبخندى زد. عرض کردم: «یا رسول اللَّه براى چه تبسم کردید؟». حضرت فرمودند:
روزی رسول خدا (صلیالله علیه وآله) شاخۀ قطعشدۀ درختی که برگهایش خشک شده بود را در دست گرفته بود و با شاخۀ دیگری به آن ضربه میزد؛ طوری که برگهایش پراکنده شد. در این هنگام فرمودند: «آیا میدانید مَثَل مؤمن، حکایت چیست»؟ سپس فرمودند:
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
هر گاه خداوند خوارى بنده را بخواهد، رسوائیش را بر زبانش جارى میکند
از حضرت امام صادق علیهالسلام سؤال شد: کار خود را بر چه چیز بنا کرده اید؟ (یعنی امور خود را بر چه معیار تنظیم نمودهاید؟)
حضرت فرمودند: بر چهار امر ...
خداوند در قرآن کریم یکی از دلائل جهنمی شدن اصحاب شِمال (همان کسانی که نامه اعمالشان به نشانه جرم به دست چپشان داده مىشود را، «مترف بودن» آنان معرفی کرده است.
و اما «مُترَفین» چه کسانی هستند؟
از حضرت علی علیهالسلام روایت شده که آن حضرت طالبان علم را به سه دسته تقسیم کردند و فرمودند:
انسانهای پرهیزکار طوری آیات را تلاوت میکنند که گویا قرآن در حین تلاوت بر آنان نازل میشود و خود را مخاطب کلام الهی میدانند؛ به همین دلیل وقتی آیات رحمت را میخوانند دلشاد میشوند و وقتی آیات عذاب را میخوانند محزون میگردند.
امیرالمؤمنین علیهالسلام در ضمن بیان اوصاف متقین فرمودند:
یکی از خصلتهای مذموم که در آیات و روایت از آن نهی شده است، رزیلۀ «عُجب» است.
مرحوم ملا احمد نراقی عجب را چنین تعریف کرده که ...
روایت شده که ابلیس براى حضرت یحیى بن زکریا علیهالسلام مجسم شد و به او گفت: «میخواهم به تو اندرز دهم»!
حضرت زکریا علیهالسلام فرمود: «من نصیحت تو را نمیخواهم؛ ولى از آدمیزاده به من گزارش بده».
ابلیس گفت: «بنی آدم در نزد ما سه دسته هستند» ...
یکی از واجبات شرع مقدس این است که اگر بدهکار توان پرداخت بدهیاش را نداشته باشد، باید به او مهلت داده شود تا در وقتی که توانایی پیدا کرد بدهی اش را بپردازد.
این مسئله به اندازه ای مهم است که در بعضی از روایات، کسانی که بر ناتوانی بدهکار در پرداخت بدهی واقف هستند، از اقامۀ شهادت بر علیه او دربارۀ بدهیاش، منع شدهاند...
از رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله روایت شده که فرمود: از جبرئیل (علیه السلام) پرسیدم:
اى دوست من جبرئیل، چرا فاطمه (سلاماللهعلیها) در آسمان «منصوره» و در زمین «فاطمه» نامیده شده است؟
جبرئیل جواب داد:
یکی از فقهاء و راویان بزرگ شیعه که در قبرستان معروف به قبرستان شیخان قم دفن شده است، «زکریا بن آدم القمی» است...
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که:
خداوند عزوجل مى فرماید: من بهتر شریک هستم؛ هر کس در کارى که مى کند دیگرى را با من شریک کند، از او نمیپذیرم، جز آن عملی که خالص براى من باشد.
شارحین دربارۀ این سخن پروردگار که «من بهتر شریک هستم»، چنین گفتهاند که:
از حضرت امام رضا علیه السلام روایت شده که فرمودند:
گناهان صغیره راههای ارتکاب به گناهان کبیره هستند ...
از ابوسهل نوبختی سؤال کردند: «چطور شد که حسین بن روح نائب امام زمان علیه السلام شد و تو نشدى»؟!
ابوسهل پاسخ داد ...
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند:
در روز قیامت به ازاى هر روز از ایام عمر بنده، به عدد ساعتهاى شب و روز، بیست و چهار خزانه موجود است. در آن روز قیامت درهاى آن باز مى شود...
در قرآن کریم یازده آیه وجود دارد که همه با تعبیر «مِنْ آیاتِهِ» (یکى از نشانه هاى خدا ...) آغاز مى شود. این آیات نکات جالبى از دلائل توحید و نشانه هاى پروردگار را در نظام عالم هستى بازگو مى نماید...
همین نعمتهای خداوند کافی است برای اینکه انسان پروردگارش را اطاعت کند و از فرمانش سرپیچی ننماید؛ همچنانکه امام رضا علیه السلام فرمودند:
برای اینکه معنی «آمادگی برای مرگ» را بهتر درک کنیم، به روایتی از امیرالمؤمنین علیهالسلام مراجعه میکنیم:
وَمِن وَرَائِهِم بَرْزَخٌ إِلَىٰ یَوْمِ یُبْعَثُونَ ۱
در این فقره از آیه نورانی، به هر سه عالم دنیا، برزخ و قیامت اشاره شده است.
عالم اول، دنیا است که از عبارت "وَمِن وَرَائِهِم" استفاده می شود.
"وَ مِن وَرَائِهِم" یعنی ﺑﺮﺯﺥ ﺩﺭ پیش روی ایشان است.۲ یعنی آنان فعلا در عالم مادی هستند و در آینده به عالم برزخ میروند.
عالم دوم برزخ است. ﻣﺮﺍﺩ ﺍﺯ "ﺑﺮﺯﺥ" ﻋﺎﻟﻢ ﻗﺒﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺜﺎﻝ می ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﺮﺩم ﺩﺭ ﺁﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺍﺳﺖ تا قیامت ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ.۳
عالم سوم هم عالم قیامت است که با عبارت "یَوْمِ یُبْعَثُونَ" بیان شده است. یعنی عالمی که انسان برای حسابرسی به اعمالش و زندگی ابدی در بهشت یا جهنم برانگیخته خواهد شد.
۱. المؤمنون، آیه ۱۰۰
۲. المیزان ذیل آیه شریفه
۳. همان منبع
یکی از آثار مخرّب «غیبت» این است که باعث از بین رفتن حسنات انسان میشود؛ همان حسناتی که چهبسا انسان برای به دست آوردن آن ثوابها، خود را به زحمت انداخته بود.
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند:
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
مؤمن از یکی از سه بلا خلاصی ندارد و گاهى هر سه بلا بر او هجوم مى آورند ...
در یکی از روایات تاریخی چنین نقل شده که سلمان فارسی رضیاللهعنه از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله درخواست کرد تا آن حضرت سفارشی خطاب به برادرش و اهل بیت و نسل و ذریهاش بفرماید.
آن حضرت در ضمن نامهای که به مهر خاتم خودشان و خط امیرالمؤمنین علیهالسلام نوشته شد، فرمودند:
امروز سالروز ورود حضرت معصومه سلام الله علیها به شهر مقدس قم است.
مرحوم علامه محمد باقر مجلسی میفرماید:
از بعضی از گزارشهای تاریخی دربارۀ حضرت عبدالله بن عبدالمطلب (پدر رسول خدا صلیاللهعلیهوآله) چنین استفاده میشود که برخی از یهودیان که بعثت پیامبر موعود را خطری برای منافع دنیوی خود میدانستند، درصدد خاموش کردن این نور الهی با کشتن پدر خاتم الأنبیاء علیهالسلام بودند.
مرحوم شیخ عباس قمی نقل میکند که:
«مالک بن أنس بن أبی عامر الأصبحی المدنی» یکی از ائمۀ اربعۀ اهل تسنن و کسی است که از محضر امام صادق علیه السلام استفاده کرده است.
در روایتی از او چنین نقل شده که دربارۀ امام صادق علیهالسلام گفت:
جایگاه برتر علمی امام صادق علیهالسلام در نزد موافقین و مخالفین چنان بود که حتی قاضیان منسوب از طرف بنیامیه و بنیالعباس هم تحت تأثیر آراء و نظرات آن حضرت قرار گرفته میگرفتند...
مرحوم شیخ صدوق دربارۀ اعتقاد حقۀ شیعۀ دربارۀ ایمان پدر و اجداد رسول خدا صلیاللهعلیهوآله و همچنین ایمان پدر حضرت علی علیهالسلام میفرماید ...
در کتب تاریخی دربارۀ حسن و جمال حضرت عبدالله علیهالسلام (پدر رسول خدا صلیاللهعلیهوآله)، کلام زیبای نقل شده است و آن اینکه:
یکی از کرامات رسول خدا صلیاللهعلیهوآله در زمانی بود که نور وجودشان در رحم مادر گرامیشان تکوُّن پیدا کرد و آن بانوی بزرگوار حامله به وجود پربرکت آن حضرت شد.
از حضرت آمنه سلاماللهعلیها روایت شده که گوید:
برای اینکه بدانیم حضرت امام حسن عسکری علیهالسلام چه اندازه در میان موافقین و مخالفین محبوبیت داشت، کافی است به یکی از گزارشات تاریخی که از زبان یکی از مخالفین آن حضرت ایراد شده است توجه کنیم:
خداوند در ابتداء سورۀ بقره میفرماید: «این کتاب که هیچ شکّى در آن نیست، هدایتى است براى تقواپیشگان».
سؤالی که پیش میآید این است که چرا خداوند در این آیه، هدایتگری قرآن را مختص انسانهای باتقوا معرفی کرده است؟!
در تفسیر نمونه به این سؤال چنین پاسخ داده شده است که:
در آیه ای از قرآن کریم، خداوند با مردم اتمامحجت می کند و اعلام میدارد که راه هدایت بر آنها عرضه شده است؛ پس هرکس در انتخاب آن آزاد است که آن راه را انتخاب کرده و هدایت بیابد و یا از آن اعراض کرده و گمراه شود...
کفار مکه برای رسول خدا صلیاللهعلیهوآله و مؤمنین آرزوی مرگ و هلاکت میکردند.
رسول خدا صلیاللهعلیهوآله مأمور شدند تا به کفار بگویند ...
از امام صادق علیه السلام روایت شده که رسول خدا صلیاللهعلیهوآله بعد از تلاوت آیۀ «الَّذِینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ أُولئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُون» فرمودند:
(خداوند برای کسانی که در هنگام مصیبت صبر کردند سه پاداش میدهد) ...
معروف است: «مورچه گمان مى کند که پروردگارش مانند او دو شاخک دارد»!
این تعبیر حکایت از نکتۀ مهمی دارد و آن اینکه ...
توحید ربوبی پروردگار متعال یعنی ربوبیت عالم به صورت مستقل و بدون اذن از کسی فقط برای خداوند یکتا است و هیچ موجودی در ربوبیت استقلالی عالم با «الله» تبارک و تعالی شریک نیست؛ اگر هم مخلوقی در قسمتی از ربوبیت عالم نقش داشته باشد، این ربوبیت غیر مستقل بوده و با اذن و اراده و مشیت پروردگار یکتا است...
در روایات متعددی از حضرات معصومین علیهم السلام به حقانیت تأثیر چشم و نظر اشاره شده است و حتی بسیاری از مفسرین حقانیت آن را از دو آیه از قرآن کریم نیز استفاده نموده اند.
دربارۀ چگونگی تأثیر چشم و نظر، بیانات مختلفی ایراد شده است:
مرحوم شیخ انصاری نقل کرده که امیرالمؤمنین علیه السلام بر کفن سلمان رضی الله عنه این دو بیت را نوشتند:
یکی از القاب حضرت امام حسین علیهالسلام «قَتِیلِ الْعَبَرَات» است.
در فقرهای از زیارتنامۀ اربعین حضرت سیدالشهداء علیهالسلام که از امام صادق علیهالسلام صادر شده است، عرضه میداریم:
«السَّلَامُ عَلَى الْحُسَیْنِ ... قَتِیلِ الْعَبَرَات» ...
اصلیترین نقش پیامبران و ائمه معصومین علیهمالسلام در زندگی انسانها، نقش هدایت معنوی و باطنی بوده است ...
باید توجه کرد که برچیده شدن ظلم در عصر ظهور به معنی از بین رفتن آن به صورت آنی و فیالفور نیست؛ بلکه گسترش عدالت و برچیده شدن ظلم، به مرور زمان و در اثر مجاهدتهای حضرت ولیعصر (عج) و اصحاب ایشان رخ خواهد داد...
فراگیری ظلم و ستم تا قبل از ظهور، به معنای غالب شدن است؛ نه اینکه تا قبل از ظهور همۀ مردم ظالم شده و در دنیا اثری از عدل و قسط نخواهد بود؛ زیرا ...
یکی از کارهای مهم حضرت مهدی علیهالسلام در هنگام ظهور، از بین بردن بدعتهایی است که در دین ایجاد شده است.
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند:
خداوند عزوجل فرموده است: هرکس به دوستى از دوستان من اهانت کند، بتحقیق خود را برای جنگ با من آماده کرده است.
«ولی خداوند» کسی است که ...
از آن حضرت پرسیده شد: یابن رسول الله؛ چگونه صبح کردید؟
حضرت فرمودند: در حالى صبح کردم که از هشت جهت مطالبه میشوم:
مرحوم خواجه نصیرالدین طوسی در کتاب «اوصاف الاشراف» دربارۀ تفاوت «خوف» و «خَشیَة» نکتۀ زیبایی فرموده اند و آن این است که:
از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله روایت شده که فرمودند:
محبوبترین عمل نزد خداوند که بنده به وسیلۀ آن به من تقرب میجوید، چیزی است که بر او واجب کرده ام باشد. همانا او بهوسیلۀ نماز نافله به من نزدیک میشود تا آنجا که من او را دوست بدارم. پس هنگامی که او را دوست بدارم ...
در روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله محتوای «صحف ابراهیم علیهالسلام» چنین بیان شده است...
ز امام زینالعابدین علیهالسلام روایت شده که دربارۀ شیعیان عصر غیبت امام مهدی عجلاللهتعالیفرجهالشریف که قائل به امامت آن حضرت هستند و منتظر ظهور ایشان میباشند فرمودند:
به باغ که میروی، به هر کجا که نگاه می کنی نشانهای از قدرت و خلاقیت خداوند را مشاهده میکنی.
نمونۀ این خلقت شگرف خداوند عبارت است از روییدن گیاهان و میوههای گوناگون از خاک و آب یکسان.
خداوند در قرآن کریم میفرماید:
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده فرمودند:
در شگفتم از کسى که از غذا (ى نامناسب) پرهیز مى کند تا گرفتار بیمارى نشود، چگونه از گناهان دورى نمى کند تا به آتش جهنم دچار نگردد؟!
حضرت لقمان در ضمن وصایای خود به فرزندش فرمود:
اى پسرم از هفت هزار حکمتى که آموختى، چهار تاى آن را عمل کن و بر آن محافظت داشته باش تا همراه من به بهشت بروى:
برطبق آیۀ 55 سوره نور، خداوند برای کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، سه وعده داده است...
«جُنْدَب بن جُنَادَة» که از یهودیان خیبر بود محضر رسول خدا صلی الله علیه وآله رسد و پرسید:
مرا از آنچه براى خدا نیست و آنچه در پیشگاه خدا نیست و آنچه را که خدا نمىداند باخبر کن».
حضرت در پاسخ فرمودند:
از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله روایت شده که فرمودند: در «صُحُف» حضرت ابراهیم علیهالسلام آمده بود:
انسان خردمند هر گاه کار خود را از دست نداده، باید ساعات خود را چنین قسمت کند:
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایت شده که در مورد «دنیا» فرمودند:
چه ستایم خانه اى را که در حلال آن حساب است و در حرام آن عقاب است!
دری دو پسر داشت که به هر کدام مقداری پولی داد؛ ولی شرط کرد که هر کدام باید در پایان روز گزارش دهند که با آن پول چه کار کردند...
اگر تعداد دقیق نمازها و روزههایی که فوت شده را ندانیم، چه باید بکنیم؟ مثلا ندانیم ده نماز نخواندهایم یا بیست نماز؟ در این قبیل موارد تکلیف چیست؟
از ابوذر رحمه الله روایت شده که از آن حضرت پرسید: «در صُحُف ابراهیم علیه السلام چه مطالبی بود»؟
حضرت فرمودند: همۀ آنها پند و اندرز بود و در آن این مطالب بیان شده بود که:
انبیاء الهی، برای هدایت انسانها از روشهای مختلف استفاده میکردند که به دو دسته تقسیم میشوند:
از ابوذر رحمهالله روایت شده که از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله پرسید:
« یا رسول اللَّه در آیات قرآنى که به شما نازل شده و در دست ما است، آیا مطلبی از صحف ابراهیم و موسى (علیهماالسلام) وجود دارد؟
حضرت فرمودند: ای ابوذر، این آیات را بخوان که مى فرماید:
از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله فرمودند:
من بر تنزیل جنگ کردم و علی علیهالسلام بر تأویل جنگ میکند.
همچنین آن حضرت تعبیر «جنگ برای تأویل» را در مورد حضرت مهدی علیهالسلام بهکار بردند
معنی این فرمایش این است که ...
بی جهت نگفته ایم اگر بگوییم بیداری اسلامی که این سالها در منطقه شاهدش بوده ایم، جلوه ای از شعارها و آموزه های نهضت عاشورا بوده است. زیرا ...
فرض کنید عازم سفری هستید و قرار است در این سفر از مسیری عبور کنید که پلیس راهنمایی و رانندگی غالبا در میان آن کمین می کند و رانندگان متخلف را جریمه توقیف می کند.
در چنین جاده و مسیر شما چقدر مراقب رانندگی تان می شوید؟! چقدر سعی می کنید با سرعت غیر مجاز حرکت نکنید و از خودروهای دیگر سبقت غیر مجاز نگیرید؟! بدیهی است که در چنین کمینگاه هایی تمام تلاش خود را برای اجرای قانون انجام می دهید تا مشمول جریمه و توقیف پلیس نیز قرار نگیرد
انسان سفری در پیش رو دارد که تهدیدات و کمینگاه هایش به مراتب بیشتر از کمین گاه های گفته شده است.
سفر او نوع زندگی اوست که در مسیر رسیدن به جهان آخرت برای خود برمی گزیند؛ عده ای طریق سعادت را برای خود برمی گزینند و عده ای طریق شقاوت را می پیمایند.
و اما مراقب انسان در این مسیر خداوندی خبیر و بصیری است که در کمین ظالمان نشسته است:
"إِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصَادِ" (۱)
ﺑﻰ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﻛﻤﻴﻦ ﮔﺎﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﻜﺎﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ، ﻭ ﺩﺭ ﮔﺬﺭﮔﺎﻫﻰ ﻧﻤﻰ ﻧﺸﻴﻨﺪ، ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻛﻨﺎﻳﻪ ﺍﺯ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺒﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﻃﻐﻴﺎﻧﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺠﺮﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ . (۲)
1. سوره فجر، آیه ۱۴
2. تفسیر نمونه
در روایتی از امام باقر علیهالسلام صراط روز قیامت «از مو باریکتر و از شمشیر تیزتر» توصیف شده است.
مرحوم شیخ مفید این روایت را چنین توضیح میدهد که:
در روایتی از رسول خدا صلی الله علیهوآله چنین افرادی که به قصد بالا رفتن قیمت کالا آن را احتکار میکنند کسانی معرفی شده است که از خدا بیزار هستند و خدا هم از آنها بیزار است. از آن حضرت روایت شده که فرمودند ...
در این آیه دو توجیه مشرکین که در انجام کار زشتشان به آن تمسک میکردند چنین بیان شده که میگفتند...
یکی از عکسالعملهای کفار در مقابل دعوت رسول خدا صلیاللهعلیهوآله این بود که وعید و انذار آن حضرت از عذاب الهی را مسخره میکردند و باور نداشتند که عذاب الی به سراغ آنها بیاید:
رسول خدا صلیاللهعلیهوآله مأمور میشود تا با دعوت آنان به سیر در دیار اقوام هلاک شده و تفکر در آنها، مشاهده کنند که کسانی که انذار انبیاء و آیات الهی را تکذیب کردند، چگونه به عذاب الهی گرفتار شدند:
با توجه به روایات، احادیثی که دلالت بر آمدن اسلامی نو در هنگام ظهور دارند، چنین تفسیر میشوند که ...
مؤمنین در عصر ظهور حضرت مهدی علیهالسلام مقام رفیع خلافت و حکومت از طرف خداوند را از آن خود خواهند کرد.
از حضرت امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمودند ...
خداوند در قرآن کریم به یکی از ادعاهای بیاساس مشرکین در مقابل دعوت رسول خدا صلیاللهعلیهوآله اشاره شده است و آن اینکه میگفتند ...
دربارۀ سرنوشت یهود و نصاری پس از ظهور، ظاهر برخی از آیات مثل آیۀ 14 و 64 سورۀ مائده و آیۀ 55 سورۀ آلعمران و همچنین بعضی از احادیث دلالت بر این میکنند که ...
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
خداوند عزوجل حضرت قائم علیهالسلام را ظاهر میسازد ... و در روی زمین بقعه ای که غیر خداوند در آن پرستیده شود باقی نخواهد ماند ...
شاید بعضی گمان کنند: حال که قرار است تا زمان ظهور ظلم و ستم فراگیر شود، برای نزدیک شدن ظهور باید جامعه را به حال خود واگذاشت تا ظلم و ستم هرچه سریعتر فراگیر شود!
درحالی که این قبیل احادیث، به معنی لزوم واگذاشتن امور به حال خود برای فراگیر شدن ظلم و ستم و ایجاد زمینۀ ظهور نیست؛ بلکه فراگیری ظلم و ستم در زمان غیبت که در این روایات آمده، اشاره به انتظار و احساس نیاز شدید مردم به منجی دارد.
علاوهبراین ...
همچنان که رسول خدا صلیاللهعلیهوآله برای اجرای آیات الهی در موارد نزول آن در مقابل دشمنان ایستاد و با آنان مبارزه کرد، حضرت مهدی علیهالسلام همانند حضرت علی علیهالسلام، با تأویلهای نادرستی که از سوی افراد فاقد صلاحیت برای آیات قران ارائه میشود مبارزه خواهد کرد.
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایت شده که در تفسیر آیه شریفه «وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ» فرمودند:
از حضرت امام رضا علیهالسلام روایت شده است که درباره حضرت مهدی علیهالسلام فرمودند:
خداوند او را ظاهر می کند تا زمین را پر از عدل و داد کند، چنانچه پر از جور و ستم شده است.
فراگیری ظلم و ستم در زمان قبل از ظهور، به معنای غالب شدن ظلم ستم است ...
از امام رضا علیهالسلام سؤال شد: یا ابن رسول اللَّه؛ قائم شما اهلبیت کیست؟ حضرت فرمودند:
قائم ما اهلبیت چهارمین فرزند من است؛ همان که زادۀ سرور کنیزان است ...
با ظهور حضرت بقیةاللهالاعظم علیهالسلام، بیتالمال و اموال عمومی که باید در خدمت تمامی انسانها علیالخصوص نیازمندان قرار بگیرد، از انحصار زورگویان صاحب قدرت و ثروت خارج شده و بهطور عادلانه در میان انسانها تقسیم خواهد شد.
از امام باقر علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
از حضرت امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
دربارۀ فضیلت روز غدیر خم احادیث و بیانات متعدد و بینظیری وارد شده است.
یکی از والاترین تعبیرات دربارۀ این روز، کلامی است که حضرت امام رضا علیهالسلام فرموده است و آن اینکه ...
عدم چشمداشت رسول خدا صلیاللهعلیهوآله به اجر و مزدی از طرف مردم یکى از دلایل صدق آن حضرت بود؛ چراکه مدعى دروغین نبوت براى مطامعى ادعای خود را مطرح مىکند و مطامعش از خلال سخنانش به هر صورت آشکار خواهد شد.
یکی از آثار نماز عبارت است از آمرزش الهی؛ در روایتی از امیرالمؤمنین علیهالسلام این اثر یعنی آمرزش الهی، مقید به «شناخت حق نماز» شده است؛ در آنجا که فرمودند: «کسى که نماز بخواند در حالی که حق نماز را شناخته باشد، آمرزیده میشود».
برای اینکه بدانیم «حق نماز» چیست که شناختن آن باعث آمرزش نمازگزار میشود، بهتر است مراجعه کنیم به رسالۀ حقوق امام زینالعابدین علیهالسلام که در آن حق نماز چنین بیان شده است:
ز امام زینالعابدین علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
از حضرت امام صادق علیهالسلام روایت شده که درباره حضرت مهدی علیهالسلام فرمودند:
تا قبل از ظهور حضرت مهدی علیهالسلام انواع ویرانیها در روی زمین ایجاد خواهد شد؛ ویرانیهایی که مربوط به منازل، معابر، مساجد، آبادیها، زمینهای کشاورزی و باغها، بستانها و هر مکانی است که محل زندگی، اجتماع و کسب درآمد مردم بودند ولی در اثر عواملی همچون خشکسالیها، جنگها، بهرهبرداری نادرست، اعراض مردم از آن مکانها و عوامل طبیعی همچون سیل و زلزله، متروکه و مخروبه گشتهاند و تبدیل به ویرانه شدهاند. در عصر ظهور حضرت مهدی علیهالسلام این ویرانیها اصلاح شده و عمران و آبادانی جای آن را خواهد گرفت...
در عصر ظهور حضرت مهدی علیهالسلام، تحول شگرفی در قدرت جسمانی مؤمنین و درزمینۀ رفع نواقص جسمانی آنان رخ خواهد داد.
روایت شده که مفضل از امام صادق علیهالسلام پرسید: اگر یکی از شیعیان بمیرد و قرضی از برادران دینی یا بیدینان در گردن داشته باشد، چه میشود؟
حضرت فرمودند ...
یکی از ثمرات ظهور حضرت مهدی علیهالسلام در عرصه عمران و آبادانی عبارت است از توسعۀ راهها.
از حضرت امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
از امام باقر (علیهالسلام) روایت شده که فرمودند:
با ظهور حضرت مهدی علیهالسلام، دولت این غاصبان برچیده خواهد شد و حکومت و خلافت الهی به صاحبان واقعی آن بازمیگردد.
از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله روایت شده که فرمودند:
همیشه در طول تاریخ افراد و گروههایی بودهاند هرگز صلاحیت خلافت الهی، ولایت و به زمام گرفتن امور مردم را نداشتهاند، ولی به خاطر رسیدن به مقاصد و منافع پلید دنیویشان باقدرت نامشروعی که کسب نمودند حکومت و خلافت را از صاحبان اصلی آن غصب کرده و درصدد استثمار دیگران برآمدهاند.
حضرت علی علیهالسلام در نامه به مردم مصر چنین روزهایی را پیشبینی میکرد و میفرمود:
عقیده شیعه امامیه این است که خداوند هنگام ظهور امام زمان، گروهى از پیروان او را که پیشتر درگذشتهاند برمیگرداند تا به ثواب یارى او و دیدار دولتش برسند و بعضى از دشمنانش هم برمیگردند تا از آنان انتقام گرفته شود...
از امام هادی علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
یکی از معانی رجم شیطان توسط مؤمنین در عصر ظهور این است که ...
از امام باقر علیهالسلام روایت شده که آن حضرت فرمودند:
در دوران او به مردم حکمت داده خواهد شد؛ تا آنجا که زن در خانه خودش نشسته باشد و از روی کتاب خدا و سنّت رسول خدا صلیالله علیه وآله حکم میکند.
نکتۀ جالب این روایت دربارۀ بهرهمندی زنان خانهدار از حکمت و حکم کردن آنان از روی قرآن و سنت رسول خدا صلیالله علیه و آله است؛
بر طبق روایتی از امام صادق علیهالسلام یکی از پنج نشانۀ حتمی قیام حضرت مهدی علیهالسلام که قبل از قیام آن حضرت رخ خواهد داد، خروج «سفیانی» خواهد بود.
در روایات اسلامی سفیانی مردی از فرزندان ابوسفیان معرفی شده که ...
از رسول خدا صلیالله علیه و آله نیز روایت شده که فرمودند:
(در زمان ظهور حضرت مهدی علیهالسلام) گزند هر جنبندهای گرفته میشود؛ بهطوریکه طفل کوچک دست خود را در دهان مار گزنده میبرد ولی آن مار به او ضرری نمیرساند؛ و بچه خردسال با شیردرنده روبرو میشود ولی شیر به او آسیبى نمیرساند؛ و شیر در میان شتران و گرگ در میان گوسفندان بمانند سگ آنها خواهند بود (که به آنها آسیبی نخواهند رساند).
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
از فرزندان من در آخرالزمان فرزندی ظهور خوهد کرد ... مرده اى نیست که شادى حاصل از ظهور آن حضرت به دل و قبرش راه نیابد؛ ارواح آنها در قبور با هم ملاقات میکند و خبر مسرت بخش قیام قائم صلواتاللهعلیه را به یکدیگر میدهند.
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
بدانید که به خدا قسم دامنه عدالت قائم ما به میان خانه های مردم راه خواهد یافت، همانطور که گرما و سرما نفوذ میکند.
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
هنگامی که قائم آلمحمد (علیهمالسلام) قیام نماید، به حکم حضرت داود (علی نبینا و آله و علیهالسلام) در میان مردم حکم خواهد کرد...
با مراجعه به آیات و روایات و متون اسلامی با لغات و اصطلاحاتی روبرو میشویم که معانی نزدیک به هم دارند ولی هر کدام مفاهیم ویژهای دارند که در کتب لغوی و ادبی تبیین شدهاند.
دستهای از این واژهها، لغات «عدل»، «قسط»، «انصاف»، «مساوات» و «احسان» هستند که در ادامه به تبیین مفهوم هر یک از آنها و فرق آنها با یکدیگر میپردازیم:
براساس آیهای از قرآن کریم یکی از بهانههای مشرکین برای انکار رسالت رسول خدا صلیاللهعلیهوآله را بیان میکند که میگفتند: «تو مانند ما یک بشر هستی و یک بشر نمیتواند رسول پروردگار باشد».
برطبق همی آیه رسول خدا صلیاللهعلیهوآله مأمور میشود تا به مشرکین چنین پاسخ دهد که ...
در عالم «اختلاف» وجود دارد، ولی در آن «تفاوت» نیست؛ زیرا ...
تألیف قلوب مسلمانان نسبت به یکدیگر، از بزرگترین ثمرات اسلام است؛ به طوری که مسلمانان را از هر قوم و نژادی باشند در زیر پرچم خود قرار داده و مسلمانان راستین را نسبت به هم مهربان کرده است.
قبیلۀ أوس و خزرج نمونۀ بارز از این مسلمانان بودند...
وقتی زمین خدا وسیع است، وقتی انسان برای حفظ ایمان و باورهای راستینش و برای دور ماندن از وسوسۀ هوای نفس و شیطان، قدرت دارد محیط آلوده و وسوسهانگیز ترک نماید، دیگر عذری برای گناه وجود ندارد ...
انسانها دو دستهاند:
عدهای تابع محیط و شرایط هستند و اعتقادات و مناسک خود را بر اساس محیط و شرایطی که در آن زندگی میکنند تغییر میدهند و عدهای دیگر، انسانهای باایمانی هستند که شرایط محیطی آلوده، آنان را نسبت به باورهایشان سست نمیکند ...
از رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) نقلشده که فرمودند: «قائم (علیهالسلام) حلال خدا را حلال میکند و حرام او را حرام میکند»
مراد از اینکه حضرت مهدی علیهالسلام «حلال خدا را حلال و حرام او را حرام میکند» این است که ...
یکی از ثمرات ظهور حضرت مهدی علیهالسلام این است که حدود الهی در بهصورت کامل اجرا خواهد شد.
از رسول خدا صلیالله علیه و آله روایت شده که فرمودند ...
یکی از نشانههای صدق رسالت حضرت محمد صلی الله علیه و آله از طرف خداوند این بود که آن حضرت چشمداشتی نسبت به اجر و مزد از طرف مردم نداشت.
تنها خواستۀ آن حضرت از مردم این بود که ...
از امام باقر علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
(حضرت قائم علیهالسلام) خروج میکند و تمامی معبودهای غیر خدا در روی زمین اعم از صنم و وثن و غیر آن، آتش گرفته و میسوزند.
«فَرَج» به معنی «گشایش در امور و رهایی از غم و اندوه است» و ازآنجاکه با ظهور حضرت مهدی موعود علیهالسلام در امور مردم گشایش ایجاد شده و معضلات حل میشود عالیترین فرج، فرج حاصل از ظهور آن حضرت است...
منکرین وقوع قیامت با تعجب گفتند: «آیا وقتی ما مردیم و تبدیل به خاک و استخوان شدیم، آیا برانگیخته خواهیم شد؟! اینها وعده هاى دروغینى است که به ما و پدرانمان داده شده و افسانه های پیشینیان است»!
رسول خدا صلیاللهعلیهوآله مأمور شد تا به آنان چنین پاسخ دهد که ...
براساس آیه ای از قرآن کریم، رسول خدا صلیالله علیه و آله مأمور شدند تا خلقت نخستین را به مشرکین یادآور شود و همین خلقت نخستین را دلیلی بر معاد و ایجاد جهان آخرت معرفی نمایند...
براساس این آیه یکی از سؤالاتی که منکرین روز قیامت از رسول خدا صلیالله علیه و آله میپرسیدند، سؤال از زمان وقوع قیامت است...
در همین غذایی که در طول زندگی خود بهصورت روزانه از آن تغذیه میکنیم چقدر اندیشیدهاید؟!
در روز قیامت مؤمنین و بهشتیان از روی چهرههایشان قابلتشخیص هستند؛ همچنان که میفرماید:
یکى از ادعاهای بیاساس یهودیان این بود که ادعا میکردند «آتش (جهنم) جز چند روز به ما نخواهد رسید».
خداوند در آیه ای از قرآن کریم به رسول اعظمش دستور میدهد تا با یک بیان منطقى، به این پندار غلط یهودیان چنین پاسخ دهد که
یکى از ادعاهای بیاساس یهودیان این بود که ادعا میکردند «آتش (جهنم) جز چند روز به ما نخواهد رسید».
خداوند در آیه ای از قرآن کریم به رسول اعظمش دستور میدهد تا با یک بیان منطقى، به این پندار غلط یهودیان چنین پاسخ دهد که
در آیاتی از قرآن کریم رسول خدا صلیالله علیه و آله مأمور شده تا با استناد به مالکیت خداوند، به منکرین معاد پاسخ بگوید...
بر طبق آیهای دیگر از قرآن کریم، رسول خدا صلیالله علیه و آله مأمور میشود تا با یادآوری خلقت نخستین انسان، به استبعاد و انکار منکرین معاد پاسخ بگوید...
أُبَیّ بن خَلَف استخوان پوسیده اى را از دیوارى کند و آن را با دست نرم کرد و خطاب به رسول خدا صلیالله علیهوآله گفت: «ای محمد! آیا بعدازآنکه استخوانى پوسیده شدیم دوباره با خلقتى جدید مبعوث مىشویم»؟! پس خداوند متعال در پاسخش این آیه را نازل کرد...
خداوند در قرآن کریم رسول خدا صلیالله علیه و آله مأمور میکند تا از راه لزوم جداسازی بین انسانهای نیکوکار و انسانهای بدکار، ضرورت معاد را اثبات کند. با این بیان که ...
خداوند در قرآن کریم رسول خدا صلیاللهعلیهوآله را مأمور میکند تا به مشرکین که تدبیر شئون عالم را به آلهۀ خویش نسبت میدادند چنین پاسخ دهد:
رسول خدا صلیاللهعلیهوآله مأمور شد تا مشرکین را نسبت به بطلان اعتقادشان در مورد الوهیت بتها آگاه کند و به آنان بگوید:
خداوند در قرآن کریم به رسول اعظمش امر میکند تا با دو سؤال تنبه برانگیز مشرکین را نسبت به خطایشان در عبادت کردن غیر خدا آگاهی دهد...
قرآن کریم دربردارندۀ تمثیلاتی رسا و زیبا است که هدایت، عبرتآموزی و بیداری از غفلت را برای انسان به ارمغان میآورد.
یکی از این تمثیلات، آیهای است که در آن از خلقت «پشه» سخن به میان آورده است:
یکی از مسلمات تمامی شرایع آسمانی حتی شرایع تحریفشده، معاد است و جزء اصول دین محسوب میشود. معاد یعنی ...
یکی از راههای شناخت پیامبر الهی و تصدیق ادعای او در امر نبوت «معجزه» است.
مرحوم خواجهنصیرالدین طوسی معجزه را چنین تعریف کرده است که:
مشهور فقها عنوان اهل کتاب را بر یهودیان و مسیحیان منطبق کرده و مجوسیان را از مصادیق آن ندانستهاند و در اینکه سامریّه و صابئین از اهل کتاب هستند یا نه، اختلاف وجود دارد...
خداوند در قرآن کریم، پیامبر گرامىاش را دستور به صبر کردن مىدهد، هم چنانکه پیامبران اولوالعزم صبر نمودند.
در روایتی از امام صادق علیهالسلام انبیاء اولوالعزم چنین معرفی شده اند...
وقتی شیطان از درگاه خداوند رانده شد، سوگند خورد که انسانها را گمراه کند؛ ولی اعتراف کرد که عدهای را نمیتواند گمراه کند و آنها عبارتند از ...
خداوند در قرآن کریم چندین بار پیامبرش را مأمور کرده تا پیامهایی را به بندگانش برساند:
آیه 42 سورۀ اسراء، احتجاجی است علیه مشرکین و در آن یکی از ادلۀ توحید خداوند متعال بیان شده که در لسان دانشمندان و فلاسفه بهعنوان «دلیل تمانع» معروف شده است.
خداوند در قرآن کریم به با یادآوری دو نعمت بزرگ که به مؤمنین داده، بر آنان منت میگذارد.
در آیۀ 41 و 42 سورۀ مریم، حضرت ابراهیم علیهالسلام پرستش اصنام را از سهجهت بیهوده و باطل معرفی کردند:
اعراب بادیهنشین که اسلام خود را به رخ رسول خدا صلی الله علیه و آله مىکشیدند و مىگفتند: «ما با تو از در تسلیم آمدیم در حالى که بسیارى از قبائل عرب از در جنگ آمدند».
خداوند در قرآن کریم در پاسخ به این اعراب، به پیامبر صلی الله علیه و آله دستور می دهد تا به آنان بگوید:
مهمترین شبهه منکران معاد، این بود که چگونه استخوانهاى پوسیده و خاک شده به حیات مجدد بازمى گردد؟!
در آیۀ 7 سورۀ تغابن، رسول خدا صلی الله علیه و آله مأمور شدند تا بر امکان تحقق روز قیامت استدلالی اقامه کنند و به منکرین چنین پاسخ دهند که:
از جمله اعتراضات مشرکین به رسول خدا صلیاللهعلیهوآله این بود که میگفتند: «چرا تو مانند انسانهای متعارف هستی و مانند ما میخوری و در میان ما راه میروی»؟! «چرا خداوند بهجای تو فرشتهای نازل نکرده»؟! «چرا تو از زمان فرارسیدن قیامت خبر نداری»؟! «چگونه ما بشری همانند خودمان تبعیت کنیم»؟! وسؤالهایی از این قبیل.
برطبق آیهای از قرآن، پیامبر(ص) مأمور شدند تا به اعتراضات آنها چنین پاسخ دهند که:
برطبق آیۀ 31 سورۀ آلعمران، رسول خدا صلیاللهعلیهوآله مأمور شد تا در مقابل کسانی که ادعا میکردند «ما پروردگارمان را دوست داریم» بگوید:
برخی از مشرکین معجزه بودن قرآن را انکار میکردند و مدعی بودند بشر نیز میتوانند همانند آن را بیاورد و گاهی هم به رسول خدا صلی الله علیه و آله تهمت زده و قرآن را ساخته و پرداختۀ آن حضرت میدانستند.
خداوند در قرآن کریم، برای اثبات معجزه بودن این کتاب آسمانی، به سه صورت مشرکین را به مبارزه فراخوانده است:
برطبق آیۀ 20 سورۀ عنکبوت، رسول خدا صلیاللهعلیهوآله مأمور میشود تا با استناد بر قدرت مطلق خداوند، معاد را برای مشرکین اثبات کند. با این بیان که:
آیۀ 17 سورۀ مائده، پاسخی است برهانی به یکی از طوائف مسیح که معتقد به اتحاد خداوند با حضرت مسیح علیهالسلام بودند و میگفتند «حضرت عیسی علیهالسلام هم خدا است و هم انسان».
خداوند در این آیه، قائلین به این کلام را کافر میخواند و در ادامه، تناقض گفتار این طائفه و بطلان اعتقادشان را مشخص میکند. با این بیان که:
در آیۀ هفتم سورۀ مبارکۀ تغابن، رسول خدا صلی الله علیه و آله مأمور شدند تا بر امکان تحقق روز قیامت استدلالی اقامه کنند و آن استدلال عبارت بود از اینکه:
آیۀ اول سورۀ قمر، یکی از معجزات رسول خدا صلی الله علیه و آله را بیان میکند که در مقام اثبات رسالت خویش، به وسیلۀ آن علیه مشرکین احتجاج نمودند...